पिळग्यान पिळग्यो आदर्श जावपाची धडपड…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

खंय तरी एक बलात्काराची वा बायलेक हुंड्या खातीर जळोवन मारिल्ल्याची खबर येता तेन्ना आमकां सगळ्यांक चुरचूरे पडटात. कसो नराधम जालो हो दादलो म्हणून आमी तिडकतात, हुंडक्यांनी रडटात. मात, ताची मुळां ह्याच आमच्या त्यागांत, ह्याच असमानतायेंत आसात, हें आमी कशे विसरतात?

वर्सांन वर्सां एक बायल धडपडत आसा. स्वताक सिद्ध करपाक न्हय, स्वताचे व्यक्तिमत्व घडोवपाक न्हय, स्वताचो उत्कर्श
सादपाक न्हय जाल्यार ह्या समाजमान्य नेमांत बसून स्वताक ‘आदर्श’ सिद्ध करपाक एक बायल धडपडत आसा. आनी हे धडपडींत शेवटाक स्वताक शेणयत आसा. आदर्श सगळ्यांनीच आसचें, स्वताच्याच दोळ्यांत. कारण तुमचे जिणे कडले झूज तुमी जाणात. पूण एके बायले खातीर तें झूज हेरां कडेन चड आनी स्वता बरोबर कमी आसता. आनी म्हणून तिच्या आदर्शाची तत्वांय सदांच दुसरोच थारायत आयला, थारायत आसा.
जल्मा सावन तिची सुरवात….
जल्मतनाच ती गोरी काय काळी हाचे वयल्यान तिचो आदर्श थारपाक लागता… तिका निमाणे ‘खपोवंक’ जाय न्हय खंयच्या तरी घरांत. तिचें प्रदर्शन मांडटले तेन्ना ती सुंदर दिसपाक नाका? आनी पाळण्यांत सुरू जाल्ली ही आदर्शाची गाथा मागीर दर दिसा, दर पावलाक तिका खेपत रावता. तिणे कशें चलचें, कशें वागचें, कशें उलोवचें, कशें दिसचें, कितें न्हेसचें, कितें करचें हें सगळेंच हो समाज थारायत वता… कारण आदर्श धूव जाले बगर तिच्या जिणेचे फुडले पायंडे कशे पडटले?
लग्नाची गांठ
लग्न ह्या विधीक गांठ म्हणटा ते फकत घोव बायले पुरते काय त्या बायलेच्या जिणेंत पडपी, केन्नाच सुटच्यो ना अश्या असंख्या गांठी पुरतें? एक आदर्श धूव जेन्ना लग्न जावन येता तेन्ना तिणे आदर्श बायल, सून, जाव, भावजय, काकी, मामी अश्यो कितल्योश्योच भुमीका निभावच्यो अशें सगळ्यांकच दिसता. ह्या सगळ्या बोवाळांत आपूण कोणाची तरी धूव आशिल्ली हेंच ती विसरता. घोव मात केन्नाच आदर्श जांवय, भावोजी, मावसो, मेवणो जावपाची धडपड करना. वेल्यान जांवय म्हणून ताचो इतलो मान की तो घरांत आयल्यार पंचपक्वांनाचो थाट. ‘साली आधी घरवाली’ म्हणपांत लेगीत ताका आनी बाकीच्यांक सगळ्यांकच ओर्र दिसता इतलो अपुरबायेचो आमचो भावोजी. देर मात ल्हान आसू वा व्हड, तो भावा समानच आसूंक जाय. तो चुकून बरो इश्ट लेगीत जालो जाल्यार आमच्यो भोंवयो वयर सरतात. आमच्या आदर्शाचे हे निकश.
बायल म्हळ्यार त्यागाची मूर्त
त्याग, बलिदान ह्यो गजाली जणू काय एक बायल जल्मतांच घेवन येता. आनी मागीर पावला कणकणी हे त्याग ती करत रावता. घरांत दुदाचो घोंट धरून, शिक्षण मेरेन आनी नोकरी धंदो ते आपल्यो आवडी निवडी जपपा मेरेन, कितें कितें त्यागूंक ना आयज मेरेन बायलेन? केन्ना भावा खातीर, केन्ना घोवा खातीर, केन्ना भुरग्यां खातीर जाल्यार केन्ना ह्या समाजा खातीर. आनी मागीर सदचे वरी हो समाज तिच्या गळ्यांत त्यागाची मूर्त म्हणून हार घालता आनी तिका मखरांत बसोवन धोलयत रावता. तिकाय आतां त्या खिणभरच्या कवतुकाची संवय जावन पडल्या. पूण, ह्या त्यागातल्यान पयलींच असमान आशिल्ल्या समाजाची बुनयाद आमी दिसान दीस घट्ट करत आसात हे अजुनय बायलेक समजना. खंय तरी एक बलात्काराची वा बायलेक हुंड्या खातीर जळोवन मारिल्ल्याची खबर येता तेन्ना आमकां सगळ्यांक चुरचूरे पडटात. कसो नराधम जालो हो दादलो म्हणून आमी तिडकतात, हुंडक्यांनी रडटात. मात ताची मुळां ह्याच आमच्या त्यागांत, ह्याच असमानतायेंत आसा हें आमी कशे विसरतात?
कोण थारायतलो बायलेचें पुर्णत्व?
बायलेचें पुर्णत्व लग्नांत आसा, मातृत्वांत आसा कांय तिच्या अस्तित्वांत हें थारावपी आमी कोण? वडोदरा गुजरातची 24 वर्सांची क्षमा बिंदू कांय दिसांनी स्वताच कडेन लग्न जावपाची आसा. हे कितलेंय पिशेपणाचें दिसलें तरीय ताचे फाटली भावना खूब स्पश्ट आनी सरळ आसा. लग्न म्हळ्यार कितें? तुमकां आवडटा त्या, पट्टा त्या मनश्या वांगडा जिवीत एकठांय सारपाचो निर्णय. स्वताचेर मोग करपी, स्वताच सांगातान जिवीत सारपाक सोदपी एखाद्याक लग्नाचो आनंद घेवपाचो आसत, स्वताकच वचन दिवपाचें आसत जाल्यार तातूंत कितें चूक आसा? आमकां हें चूक दिसतलें, हजार प्रस्न तकलेंत येतलें कारण बायल, तिचें अस्तित्व, तिची लैंगिकता ह्या सगळ्याक आमी एकाच थारावीक साचेबद्द विचारांतल्यान पळयतात. लैंगिक नदरेंतल्यान लेगीत एक व्यक्ती (दादलो आसत वा बायल) स्वताकच सुखी दवरूंक शकता, ते खातीर एकामेकांचो आदार जायच असो ना हें आमकां पटपा सारकें न्हय. कारण आमी लैंगिकतेक उक्त्या नदरेन पळोवपाकूच शिकली नात. लग्न म्हळ्यार फकत भुरग्यांक जल्माक घालपाची फॅक्टरी न्हय हेंय आमी मानून घेवपाक तयार नात आनी म्हणून क्षमा बिंदू सारकेल्ली एक अस्तुरी आमच्या ‘आदर्श’ बायलेच्या संकल्पनेंत केन्नाच बसपाक पावची ना.
खंयच्याय थराक वता आमची आदर्श ‘आचार संहिता’
आनी मागीर ही आदर्श तत्वां सांबाळपाक आमी खंयच्याय स्थरार वचपाक शकतात. तिका ‘नटी’ म्हणून आमी तिच्या अभिनय कलेक विरोध करपाक शकतात, ‘नाचपी’ म्हणून तिच्या नृत्य कलेक हिणसावपाक शकतात, ‘रांदपी’ म्हणून तिच्या जेवणाक नांवा दवरपाक शकतात, ‘सुबेज’ म्हणून तिच्या नेतृत्व गुणांक न्हयकारपाक शकतात, ‘अती शाणी’ म्हणून तिच्या निर्णयां कडेन आडनदर करपाक शकतात आनी चडच तोंड उक्तें केलें जाल्यार तिच्या तथाकथीत ‘मर्यादेचेर’ हात घालपाक शकतात. कारण आमकां ती सदैव ‘अबला’ उरिल्ली जाय. सदांच ती कोणाचेर तरी अवलंबून उरिल्ली जाय. लज, मर्यादा ह्याच गजालींनी तिचें अस्तित्व घुस्पून उरिल्लें जाय. आनी ही अबला, घुस्पल्ली बायलच आमच्या आदर्श फास्केंत योग्य तरेन बसता. क्षमा बिंदूची फकाणां मारतना आमी समाजाच्या ह्याच दुखण्याक पाठिंबो तर दिनात न्हय? विचार करया…

अन्वेषा सिंगबाळ
9923442746