नोकरी करपी बायलो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

केरळ आनी देशांतलीं कांय म्हानगरां सोडल्यार आमचें गोंय सगल्या मळांचेर फुडारिल्लें, सुदारिल्लें आसा, हें कोणाकूय मान्य करचेंच पडटलें. घडये राज्याचो आंवाठ ल्हान, लोकसंख्या हेर राज्यांचे तुळेन उणी, सुशिक्षीत समाज म्हूण आमी मुखार पावल्या आसतले. अर्थीक नदरेन तरी गोंय खूब मुखार आसा. हांगां दादलो, बायल असो भेदभाव सहसा पळोवपाक मेळना. बरी येरादारी सुविधा, प्रत्येका कडेन स्वताचें वाहन, चडांत चड देड- दोन वरांचो प्रवास हाका लागून गोंयकार घरा भायर सरला. घराघरांनी नोकरी करपी पळोवपाक मेळटात. अर्थांत चडश्यांक सरकारी नोकरीच जाय आसता, ही गजाल वेगळी! केंद्रीय सांख्यिकी आनी अंमलबजावणी खात्यान अहवाल जाहीर केला. ते प्रमाण, गोंयांत विविध मळांचेर काम करपी बायलांचो आंकडो 28.1 टक्क्यांनी वाडला. गोंयकारांक अभिमान दिसपा सारकी ही गजाल. खास करून बायलां खातीर!
गोंयकारांची पयली पसंत सरकारी नोकरी. ताचे फाटलीं कारणां सगल्यांक खबर आसात. देखून ते विशीं तुस्त, टिका नाका! उद्देगीक वसणुकांनीय हजारांनी लोक काम करतात. हातूंत बायलांचो आंकडो नदरेंत भर सारको आसा. ताचे भायर सेल्सगर्ल म्हूण राज्यभरांत शेंकड्यांनी चलयो काम करतात. आपमजत गट, जेवणां- खाणां, विणकाम, भरतकाम करपी गट तर पुरायेन बायलांच्याच हातांत आसात. भाजी, फळभाजी पिकोवपी हातूंतय बायलांचेंच आनी तें शेतकी उत्पन्न विकपीय बायलांच! उद्देगधंदे, वेवसायांतूय बायलो फाटीं नात. शिक्षणाचे बाबतींत आदल्या तेंपार णववेंत नापास जालीं काय भुरगीं शिक्षण सोडटालीं. मात आतां सगलीं शिकतात. चल्यांच्या खांदाक खांद लावन (तांचे परस दोन पावलां मुखारूच म्हणल्यार जाता) आयज चलयो शिक्षण घेतात. बारीकसाणेन पळयल्यार पास जावप्यां मदीं चलयो चल्यांच्या फुडें दिसतल्यो. शेजराच्या कोंकणांत तर फाटलीं 10- 12 वर्सां धावेचे परिक्षेंत चलयांची टक्केवारी चड आसा. आंतरजातीय लग्नां, निमाणे संस्कार… हांगाय गोंयकारांनी चलयांक प्राधान्य दिलां. कांय राज्यांनी बायलांक दुय्यम स्थान दिल्लें पळोवंक मेळटा. लग्नाचे बाबतींत तर होनर किलींग नांवाचो भिरांकूळ, मनीसपणाक खत लावपी प्रकार आसा. कांय किरकोळ प्रकार सोडले जाल्यार गोंय ह्या सगल्यां पसून मुक्त आसा, हाका आमचे फुडारिल्ले विचार जापसालदार.
2021- 22 त गोंयांतल्या काम करपी बायलांचें प्रमाण 20.7 टक्के आसलें. 22- 23 त तें वाडून 28.1 टक्के जालें. 23 – 24 त तें 35 टक्क्यां वयर पावचें. 2019-20 त काम करपी बायलो 28.2 टक्के आशिल्ल्यो. घडये कोरोनाक लागून उपरांत टक्केवारी देंवली आसतली. राष्ट्रीय पांवड्यार बायलां कर्मचार्यांचें प्रमाण मात 37 टक्केच आसा.
हिमाचल प्रदेश सगल्यांत चड 71 टक्के. मागीर सिक्कीम 68.6 टक्के, नागालॅण्ड 65.2, मेघायल 60.9, छत्तीसगढ 59.8 टक्के. आसामांत सगल्यांत उण्यो 20.3 टक्के बायलोच काम करतात. देशभरांत नोकरदार बायलांची टक्केवारी वाडटली, तेन्नाच बायलांचें खऱ्या अर्थान सशक्तीकरण जालें अशे म्हणपाक मेळटलें. हें बेगीन जावचें.
खूबश्यो बायलो लग्ना उपरांत वा गुरवार जातकूच नोकरी सोडटात, अशें हो अहवाल तयार करपी जाणकारांक दिसून आयलां. बाळंत जाल्ले बायलेक सुटी मेळटा. घोवाकूय सुटी घेवपाची तजवीज आसा. पूण, बायलो नोकरी कित्याक करिनात वा मदींच कित्याक सोडटात, हाचीं कारणां आनी ताचेर उपाय सोदपाक, ते चालीक लावपाक सरकारी यंत्रणेक फुडाकार घेवचो पडटलो. समाजाकूय आपली मानसिकताय बदलची पडटली. आदले दीस आतां उरूंक नात.
गोंयां सारक्या म्हारगाय आशिल्ल्या राज्यांत संवसाराचो रथ चलयतलो जाल्यार कुटुंबांतल्या दोगांक तरी नोकरी करचीच पडटा. ताकाच लागून घडये बायलेक संवसारा कडेन आडनदर करून पयशे जोडपाक वच्चें पडटा. पूण ती आपलें कर्तव्य विसरना. दीसभर कामार आसली तरी भुरगीं – बाळां, संवसारा कडेन तिची नदर आसता. गोंयांत बायलांक म्हयन्याक सरासरी 22 हजार रुपया आनी दादल्यांक 27 हजार रुपया मेळटात, अशेंय दिसून आयलां. तेन्ना नोकरी दिवप्यांक हो पगारांतलो भेदभाव पयस करचो पडटलो. कारण मेहनत, हुशारीचे बाबतींत आयज बायल खंयच उणी ना. एक बायल शिकली जाल्यार कुटुंब शिकता अशें म्हणटात. तेन्ना गोंयच्या बायलांनी खूब- खूब शिकचें. सगल्या मळांचेर स्वताच्या पांयांचेर उबें रावचें… आनी नोकरी करपी बायलांचे बाबतींत गोंय देशांत नंबर वन जावचें.