धा जाणांचो मांड

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गांवांतल्या सगळ्यांत जाणट्या मनशाक माचयेर हाडून ताचो चार चोगां मदीं भोवमान करतात. आनी निमाणे कडेन गांवच्या लोकांक वर्साची राखण फावो करून दिवपा पासत मांडायल्या कडेन आशिर्वाद मागता.

बार्देस तालुक्यांतल्या कांदोळी गांवांत एक खुरीस आसा जाका आमी ‘मांडायलो खुरीस’ ह्या नांवान वळखतात. ह्या खुरसाचें फेस्त दर वर्सा फेब्रुवारी म्हयन्याच्या 2 तारखेर जाता. आदीं ह्या खुरसाक ‘कोर्वो’ अशें म्हणटाले. ह्या खुरसाची विशेशताय म्हळ्यार हो खुरीस माडाचेर सजयिल्लो आसा. दर आयतार आनी बुधवारा दिसा लोक खुरसा कडेन भावार्थान येतना दिश्टी पडटात. ह्या खुरसाक मानपी गांवांतले, गांवा भायले तशेंच गोंया भायले लोक लेगीत ह्या खुरसाक मेणवाती, तेल, फुलां, सोरो भेटोवन आपलीं मागणीं वा अडी अडचणी खुरसा मुखार येवन सांगतात. कोणालीय कसलीय वस्त ना वा शेणल्या, कोणाक भुरगें ना, कोण आपल्या कामा धंद्या संदर्भांत, भुरग्यांच्या शिक्षणा, काजार / लग्ना संदर्भांत अश्या तरेच्यो वेग-वेगळ्या सूख – दुख्खाच्यो गजालीं खर्सा मुखार दवरतात. अशें आयकपाक येता की मांडायल्या कडेन मागिल्लें मागणें एक ना एक दीस फावो जाताच. असो थंयच्या लोकांचो ताचेर विस्वास आसा.
परंपरेन चलत आयिल्ल्यो कांय चाली-रिती ह्या खुरसा मांडार आयज मेरेन करतना पळोवपाक मेळटा. फेस्ता दिसा सकाळचें मीस जाता जें ‘आगोणीं जाणटी सायबिणी’च्या कोपेलांत जाता. ह्या मिसाक लोक फेस्ताचें मीस अशें मानतात. ह्या फेस्ताक ल्हानशी फेरी लागता. उपरांत सांजे वेळार सुवारी जाता. सुवारी म्हळ्यार घुमट, कासाळें आदी वाद्यांचो मेळ करून चुट्टी पेटोवन सुवारीची सुरवात जाता. हाचो अर्थ आसो की गांवकार आपले वाटेन चलत येता. सुवारीची सुरवात गांवच्या ‘पिंटूस’ वाड्यांतल्या ‘पोकल्यागेर’ आनी दुसरी सुवारी ‘आराडी’ वाड्यांतल्या ‘कोल्यागेर’ ह्या दोन घरांनी वाजोवप सुरू जाता. उपरांत दोनूय घरांनी सुरू जाल्ली सुवारी एके कडेन मेळटात आनी मांडार येतात. अशें म्हणटात की सुवारी चलता आसतना कोणेंच फाटीं वळून पळोवपाक जायना वा मदींच सुवारी सोडन वचपाकूय जायना तशेंच शीं! थू! वा वायट उतरां वापरूंक जायना. एकदां मांडार सुवारी पावली म्हणटकच मागणें जाता. कोणाय कडल्यान चूक जाल्यार गांवकारा कडेन भोगसोणें मागून आमी मांड फुडें व्हरतात अशें सांगणें करतात. तशेंच गांवांतल्या सगळ्यांत जाणट्या मनशाक माचयेर हाडून ताचो चार चोगां मदीं भोवमान करतात. आनी निमाणे कडेन गांवच्या लोकांक वर्साची राखण फावो करून दिवपा पासत मांडायल्या कडेन आशिर्वाद मागता.
परंपरेनुसार फेस्ता दिसा रातच्या वेळार तियात्र जाता. पुराय रात तियात्र चलता आनी फांतोडेर तियात्र सोंपुनूच लोक आपल्या घरा वचपाक परतात. आदीं हो तियात्र गांवचोच मनीस बरयतालो पूण आतां आतां तियात्र भायलो हाडप जाता. कांय वेळार तियात्र जे जातात ते आंगोवणेचे आसता. जे कोण तरी तियात्र भेटोवन गांवकाराक उपकार तियात्राच्या रुपान फारीक करता.
ह्या खुरसाक फक्त क्रिस्तांव लोक न्हय तर हिंदू, मुसल्मान तशेंच हेर धर्माचे लोकूय मातात. गांवांतल्या वेग-वेगळ्या वाड्यांतले लोक एकठांय येवून नोएना करतात.
जाणकारांच्या सांगण्या प्रमाण आदीं वाड्या वयले धा जाण मेळून नाल्लाचे कट्टेंत सोरो घालून मांडार एकठांय जाताले आनी रोजार करतालें. त्या धा जाणां मदलो एक सुद्दा मनीस ना जाल्यार मांड पुराय जाय नाशिल्लो. हाचो अर्थ आसो की धा जाणांचो एकवट म्हळ्यारूच गांवच्या लोकांचो एकामेकांचेर विशवास करप, एकामेकांच्या सुखांत तशेंच दुख्खांत सहभागी जावप आनी अशे तरेन लोक एकामेकांच्या सांगातान रावतालें तेन्नाच तो मान गांवकाराक फोवो जातालो. आनी निमाणे कडेन माडाच्या मुळांत सोरो रकोवन मागणें पुराय जालें अशें मानतालें.
ह्या खुरसाचो आनी गांवच्या लोकांचो संबंद तांच्या पुर्वजांनी तांकां करून दिला. तोच आयजचे पिळगेन सांबाळून दवरला आनी फुडली पिळगी हो खुरसाचो मान ताका फावो करून दितले अशी अपेक्षा तरणाट्यांचेर दवरल्या. ह्या फेस्ता निमतान गांवांत एक वेगळेंच उमेदीचें वातावरण दिश्टी पडटा.

प्रतिक्षा आनंद परब
8806202672