भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पुर्तुगेजांच्या काळांत उध्वस्त केल्लीं देवळां परतून बांदपाची घोशणां गोंय सरकारान केल्या. ते विशींचे अर्ज संबंदीत गांवकारांक करपाक सांगिल्लें. आतां समिती नेमून त्या देवळांचो अभ्यास जातलो आनी मागीर सरकारा वतीन तीं बांदतले. पर्यटनाचे नदरेन हो बरो निर्णय. गोंयचें पर्यटन फाटल्या कांय वर्सां सावन ‘खाओ, पिओ, मजा करो’ वटेन बागवलां. तातूंत तथ्य- सत्य ना अशें कोणूच म्हणू शकना. देश- विदेशांतल्या प्रत्येक थळाचेर वचपी पर्यटक मनांत कितें तरी थारावन वतात, तशेच गोंयांत येवपी पर्यटक कितें पळोवपाक, अणभवपाक येतात, हाचो दरेकल्यान विचार करचो. जगांत धर्मीक थळां, किल्ले पळोवपी पर्यटक आसात. तांकां गोंयांत आकर्शित करपाक जाय. मंगेशी, म्हाड्डोळ देवळां, पोरण्यां गोंयच्यो चर्ची पळोवपाक ते येतात, पूण इतिहासीक नदरेन म्हत्वाच्या थळांची बांधणी, सोबितीकरण केल्यार इतिहासमोगी पर्यटकांचो आंकडो वाडटलो.
नार्वेंचो सप्तकोटेश्वर हो कदंब राजाचो कुळदेव. बहामनी सुलतानान 1352 त कदंब राजाचेर जैत जोडटकच 14 वर्सां राज्य केलें. ताणें हेर देवळां वांगडा हेंय देवूळ मुळा सावन नश्ट केलें. 1367 वर्सां विजयनगरच्या राजा हरिहररायान बहामनीचेर जैत जोडटकच सगलीं देवळां परत बांदलीं. माधव मंत्री हांणी सप्तकोटेश्वर देवळाचो जिर्णोद्धार केल्ल्याचो उल्लेख मेळटा. पुर्तुगेजांनी 1560 त तें मोडून थंय काॅपेल बांदलें. तेन्ना देवळाचें लिंग हाडून सरदेसाय कुटुंबान नार्व्यां देवूळ उबारलें. राजधानी पोरण्यां गोंयांतल्या पुर्तुगेज सत्ताधीशांचेर नदर दवरून सत्ता काबीज करपाक छत्रपती शिवाजी महाराज आयिल्ले. ते नार्व्यां देवळांत पुजा करतना वयल्यान चुडटाचो कुडको पडलो….. आनी उपरांत तांचे देखरेखी खाला थंय देवूळ उबें जालें. ही घडणूक 1668 त ली. पयरूच त्या देवळाचें त्या वेळा वयले शैलींतूच पुनर्निर्माण केलां. तळीय दुरुस्ती केल्या. कुशीकच्या वाठाराचें इतिहासीक नदरेन संशोधन जावंक जाय. दिवाडे सगल्या उध्वस्त देवळांचें यादस्तीक उबारपाची घोशणा जाल्या. दिवाडी ते पोरणें गोंय पुलाचो प्रस्तावूय आयला. पणजी ते नार्वें रुंद रस्त्यान जोडीत जाल्यार पर्यटनाचे नदरेन फायद्याचें थारतलें. देवळा लागसार पर्यटकांक रावपाची, जेवपाची सुविधा जाय.
पुर्तुगेजांनी एके मोहिमे वरवीं 1566 – 1557 वर्सा गोंय जुंव्या वयलीं 160 देवळां मोडलीं. बार्देशांत 300 वयर, तर इन्क्विझिशन अधिकाऱ्यांनी साश्टींतलीं 300 देवळां मातये भरवण केलीं. बाटोवन पसून नवे क्रिस्ती लोक आदल्या धर्माच्यो रुढी, परंपरा पाळटात म्हूण तांचीं प्रार्थनां थळा मोडलीं, व्हडल्या घरांत हाडून तांचेर ख्यास्तीच्या नांवा खाला अत्याचार केले. बाटनात तांच्यो जमनी हातासल्यो, हें सगलें पुर्तुगेजांनीच आपल्या राजाक लेखी कळयलां. ह्याच काळांत हिंदू, ख्रिस्ती आनी हेर धर्माचे लोक सिंधुदुर्ग, बेळगांव, कर्नाटक, केरळांत स्थलांतरीत जाले. कांय देवळां हिंदू राजांच्या फोंडे, दिवचल, पेडणें म्हालांनी व्हेलीं.
काय संशोधकांच्या मतान, देवळां वांगडा पुर्तुगेजांनी काॅपेलांय, मशिदीय नश्ट केल्यात. पोरणें गोंयची मोनेस्ट्री जप्त केल्ली. धर्मीक थळांची पावणी केली. धर्मगुरूंक काॅन्व्हेंट सोडपाक सांगिल्लें. 1835 मजगतीची ही गजाल. ताचे पयलीं आॅगस्टिनियन, डोमनीकन्स, कार्मेलायट चर्चीय मोडिल्ल्याचे उल्लेख मेळटात. आशियेंतली पयली थळावी (चिंबला) कार्मेलायट काँग्रेगेशन (प्रार्थना सभा) 1747 वर्सा आशिल्ली. तीय बंद केली. ह्या सगल्यांचो अभ्यास करून तीं थळां सांपडल्यार ताचीय फेरबांधणी जावंक फावो. इतिहासाच्या अभ्यासाचे नदरेन हें म्हत्वाचें. तशेंच पर्यटनाचेय!
पत्रादेवी, कुंकळ्ळी आनी हेर कडलीं स्मारकां, किल्लेय सरकारान पर्यटन थळां म्हूण विकसीत करूंक जाय. तांची जतनाय घेवंक जाय. खास करून महाराष्ट्र, कर्नाटकांत किल्ले पळोवपी हजारांनी तरणाटे, गिर्यारोहक आसात. देवळां कडल्यो तळयो दुरुस्त करूंक जाय. तातूंतल्या उदकाचो वापर देवूळ- अग्रशाळेक, तशेंच पिवपाक, कुळागरांक, पोरसां, भाटांक करू येता. विठ्ठलापूर – सांखळे व्हाळवाट न्हंय बांदून काडल्या, तशें हेर न्हंयांचें सोबितीकरण जावचें. केरळांतल्या न्हंयां सारक्यो, त्यो पर्यटकांक आकर्शित करूं शकतात. धडो बांदल्यार गांवांनी हुंवारूय येवचो ना. गोंयांत येवपी पर्यटकांक दर्यावेळो चड आकर्शित करतात. जांकां विदेशांत वचपाक मेळना, ते गोंयां येवन दुदाची तान ताकार भागयतात. मात गुन्यांवांक लागून रेंवेच्यो ह्यो देगो बदनाम जाल्यात. कुटुंबीक, धर्मीक, इतिहासीक पर्यटनाक नेट येतलो हे खातीर आतां यत्न जावप गरजेचें.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
