देवान तुका बेस बरो हात दिला !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मनीस हारशांत पळयता तेन्ना ताका ताचें रूप जशें आसा तशें दिसता. पूण आपणांत बरे वायट गूण आसता तें कळना. तें कळपाक दर एका मनशाक ज्ञानी गुरूची गरज आसता. देवान आपणाक बुद्धी दिल्या. तिचो वापर फावो ते वाटेन करून आपली जीण बेस बरी जावपाक गुरूचें मार्गदर्शन मेळपाची गरज आसता.
आवय बापूय आपल्या भुरग्यांचेर तांचे कुवती नुसार बरे संस्कार करपाचो सदांच यत्न करता. तशेंच मुखार गुरूचें मार्गदर्शन मनशाक सन्मार्गार व्हरपाक मदत करता. आपणांत कसले बरे गूण आशात, कितें वायट गूण आसात हाची जाण जाली जाल्याच ताचो मुखा वयल्या आयुश्यांत फायदो जाता. देवान मनशाक ताच्या जल्मा वांगडाच काय ना काय तरी कलात्मक गुणांची देणगी दिल्ली आसता. दैवीक देणगी अशे आमी म्हणटा तेन्ना तो कलात्मक गूण सर्वसामान्या परस वेगळो आसता. हो विचार म्हज्या मनांत येवपाक तशेंच कारण जालें.
गेल्या सप्तकांत हांव आनी म्हजो बापोल भाव राजन कसलें तरी निवेदन बरोवपाच्या निमतान एकठांय बसून भाशा करताले. तेन्ना राजनाक हांवें म्हणलें, ‘सोमतेंच बरोवन घे’. जाल्यार तो म्हणपाक लागलो, “रमेश तूंच बरय. तुजें अक्षर ‘बरें’ आसा”. हे घडणुके वयल्यान म्हाका गतकाळांतल्या बर्‍याच गजालींची याद आयली.
एक गजाल म्हणल्यार हांव पणजेच्या धेंपे कॉलेजांत सिनियर बी.ए. वर्गांत शिकतालों. तेन्नाची रसायनशास्त्र आनी पदार्थविज्ञान हे म्हजे बी.एस्सीचे विशय. रसायनशास्त्राचीं प्रॅक्टिकलां आसतालीं. सकाळीं लॅक्चर (थिअरी) आनी सांजे प्रॅक्टिकल्स. लॅबोरेटरींत प्रयोग केलो की तो रफ वहीचेर बरोवन सराक डॅमोनस्ट्रेटराक दाखोवन सय घेवपाक आनी मागीर जर्नलार बरोवप. हांवें सुरवातीच्या चार पांच प्रयोगांचें लेखन बर्‍या अक्षरांत बरयल्ले. तेन्ना डिंगे नांवाचें आमकां डॅमोनस्ट्रेटर आसले, तांणी जर्नलार सय केली.
कांय दिसांनी अभ्यास वाडलो. ताका लागून जर्नल भराभर बरोवन काडचो पडटालो. हांवें हेरां वांगडा म्हजो जर्नल डिंगे सरा कडेन सय करपाक टेबलार दवरलो. सगळ्यांचे जर्नल सय करून दवरले. म्हज्या जर्नलाचेर सय करूंक ना. दोन दिसांनी हांवें सराक विचारलें, तेन्ना डिंगे सरान म्हाका शिटकायलो आनी दम दियत उलयलो. तुजो जर्नल हांव सही करचो ना. जर्नलाचीं पयलीं पानां दाखयलीं आनी उपरांत भराभरान बरयल्लें प्रयोग लेखन. तांणी म्हाका सांगलें, हें फुडें हें चलचें ना. तुका बर्‍या अक्षरांत बरोवपाची तांक देवान दिल्या. ताचो उपेग कर. “गॉड हेज गिव्हन यू ए नायस हॅन्ड, डोण्ट स्पोयल इट”
डिंगे सराचीं तीं उतरां म्हज्या मनाचेर इतलो परिणाम करून गेली की बरोवपाचें केन्ना काम आसुंदी, हांव तसदी घेवन बरें अक्षर (सुवाच्च-सुंदर) काडपाचो म्हजो यत्न चालूच दवरलो. ताचो फायदो म्हाका खूब खेपे जालो. पणजी आकाशवाणी खातीर दिवचलचो प्रतिनिधी म्हणून खबरो बरोवन धाडटालो. थंय काम करपी वृत्तसंपादक सतीश नायक, गोपाळ चिपलकट्टी, बालाजी प्रभू गांवकार आनी निवेदक मुकेश थळी म्हणटाले, आरे रमेश तुजे बातमेची कॉपी म्हळ्यार पान घेवप आनी डायरेक्ट वाचप.
वृत्तपत्रांक हांव बरोवन धाडटालों त्यो बातम्यो पॅडाक उरच नाशिल्ल्यो. एकदां अशीच एक घडणूक नवहिंद टायम्साक हांव दिवचल प्रतिनिधी म्हणून काम करतालों तेन्नाची. संगणकाचे दीस येवपा पयलींची गजाल. हांवें आमचे संपादक अरूण सिन्हाक म्हणलें, हांव टायप करून आर्टिकल दितां. तेन्ना सिन्हा सरान म्हाका म्हणलें, “टायप करपाची गरज ना. तुज्या सुंदर अक्षरांत बरोवन दी.” (You give it in your nice handwriting.)
सिन्हा सरांचीं तीं उतरां आयकून म्हाका खूब खोस भोगली. त्या उर्बा दिवपी उतरांनी म्हाका परत एकदां कॉलेजांत शिकतनाची डिंगे सरांच्या उतरांची याद जाली. म्हज्यांतलो तो कलात्मक गूण डिंगे सरांनी वळखिल्लो.
अक्षरा वयल्यान म्हाका उगडास जाता तो हांव पाटयेचेर श्री गणेशा मेरेन बाराखडी आनी पाढे गिरोवन शिकिल्लों ताची. म्हजी चुलत मावशी म्हजी पयली गुरू. पाटयेर चिरून रोखडेंच काडून दाखयलें की ती बेठीच म्हणटाली दागार चिरून परत काडलां. मागीर तिच्या मुखार पाटयेर बरोवन दाखोवचें पडटालें. अक्षराचो कानो चड लांब जावूंक फाव ना. काना, मात्रा आनी टोपी दितना तांची लांबी-रुंदी आनी आकार छापिल्ल्या अक्षरा सारको आसपाक जाय अशी तिची कडक शिस्त आसली.
सदांच सांजे परवचा (परवड), बाराखडी, आंकडे, पाढे तोंडपाठ करून म्हणून घेताली. तिची ती मुळा वयली शिकवण म्हज्या जिवनांत मोलादीक थारली. तिचे कडक शिस्तीक लागून अक्षर सुवाच्च, नितळ सुंदर जालें हातूंत दुबाव ना. गांवातली पयली मुळावयली शाळा गांवच्या वझे हांच्या घराच्या माळयेर सुरू जाल्ली. तेन्ना म्हाका डायरेक्ट दुसरे यत्तेंत प्रवेश मेळ्ळो. इस्कोलांत शिकतना प्रिन्सीपल आँतोनी परेरा हांणी म्हाका सवे यत्तेंतल्यान आठवेंत, डबल प्रोमोशन दिवपाची तयारी दर्शयली. पूण हांवेंच ती न्हयकारली.
म्हजी आई आसली तेन्ना खूब खेपो बरोवपा वयल्यान, अक्षरा वयल्यान गजाली जाताल्यो. शिक्षकी परस सोडून हांवें पत्रकारिता मळार काम करपाक पसंदी दिली ही गजाल आयली की आई म्हणटाली, “आरे तूं खूब बरयतलो. बरोवपी लेखक जातलो अशें तुज्या रामकृष्ण काकाक दिसतालें. देखून तूं ल्हान आसतना शाळेंत वचपाचे पयलीं तुका एक वही आनी एक पेन दिल्लें.” ‘ल्हान भुरग्याचे पांय पाळण्यांत दिसतात’ (मुलाचे पाय पाळण्यांत दिसतात अशी मराठी भाशेंत म्हण आसा). ते म्हणींत तथ्य आसा. दर एका मनशाक भुरगेपणां सावनूच न्हय तर जल्मजात काय ना काय तरी देणगी (गूण) दिल्ली आसता. ते वळखुपी एक ज्ञानी मनीस जाय, जो त्या भुरग्याक ताची जाणवीकाय करून दितलो. जाका लागून मुखार तो मनीस आपलें जिवन जैतीवंत जावपाच्या मार्गार व्हरूं शकतलो. म्हणून हे फाटभुंयेर हांवें डिंगे सराचीं तीं उतरां आयकलीं आनी चलणुकेंत हाडली त्या सराचे म्हजेर व्हड उपकार!!

रमेश सावयकार
9637748974