भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गिमाची सुटी पडली रे पडली, खंय तरी भोंवपाक वचपाची उत्सूकताय चाळवता. लांब प्रवास करूंक शकनात ते लोक महाबळेश्वर, ऊटी, कोडगू वचून थंडसाणीचो अणभव घेतात पूण बर्फान नटिल्ल्या हिमालयाच्या पर्वतांनी वचूंक सोदपी लोकांक हिमाचल प्रदेश लोहचुंबका सारकें ओडून घेता म्हणल्यार चुकीचें थारचें ना. सपनांत लेगीत दुदाळ हिमालयाची पर्वतमाळ पळोवन मन धादोसता. आदीं फकत फॅमिली आनी फ्रॅण्ड्स ट्रीप आशिल्लो डॅस्टिनेशन, हिमाचल प्रदेश आतां शाळा आनी महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांचो अड्डो जाला. बरी येरादारी वेवस्था आशिल्ल्यान रेल्वे वा विमानाच्या माध्यमांतल्यान वर्सुकी स्टडी टूराच्या नांवान भुरगीं व्हडा प्रमाणांत हिमाचल प्रदेशांत पावूंक लागल्यांत.
हिमाचल प्रदेशाचो चडांत चड भाग दोंगरांनी वसला. हिमाचल प्रदेशांत एकूण 12 जिल्ले आसात आनी तातूंतल्या फकत 6 जिल्ल्यांनी कांय प्रमाणांत सपाट भूंय आसा. थंडेच्या दिसांनी तर पर्वत धवीं चादर न्हेसून न्हिदिल्ल्याचो भास जाता. दोंगराळ वाठार आशिल्ल्यान उणें अंतर हुपूंक लेगीत खूब वेळ लागता. रेल्वे येरादारी हिमाचल प्रदेशाच्या सपाट भागाचेरूच प्रामुख्यान आसा आनी ब्रिटीश काळांतली कालका-शिमला टॉयट्रेन (युनेस्को संवसारीक दायज) मात हिमालयाच्या उंच पर्वताचें दर्शन घडयता.
गोंयचे सुपूत भौ. राजेंद्रबाब आर्लेकार हांची हिमाचल प्रदेशाचें राज्यपाल म्हूण नियुक्ती जातकच जाल्यार दरेक गोंयकाराक हिमाचल प्रदेश आपलेंच कशें दिसूंक लागलां. म्हाकाय राजभवनांत वचून आमच्या राजेंद्रभाईची भेट घेवपाचो भाग्य फावो जालो. राजभवनांतले कर्मचारी गोंयच्यान आयिल्ल्या सोयऱ्यांची बेस बरे तरेन मेजवानी करतात, मोगान उलयतात, गोंयचे लोक कितले नम्र, सादे हाचें विशीं गुणगान करतात. गोंयचे कांय राजकी फुडारी शिमला राजभवनांत वचून आयल्यात, तांच्या नांवाची वळेरी कर्मचाऱ्यांच्या तोंडातूंच आसा. गोंयकार म्हणल्यार भारतीय न्हय, तांचेर पुर्तुगेजांचो प्रभाव आशिल्ल्यान वेशभुशा वेगळी आसतली, गोंयकार फकत सोरोच पियेता अशें कुंवाडें थंयच्या लोकां मदीं आशिल्लें, तें मात आतां खंय तर सुटावें जावूंक लागिल्ल्याचें दिसता.
हिमाचाल प्रदेशाच्या गांवगिऱ्या वाठारांनी खावपा पिवपाच्यो वस्तू सवाय मोलान मेळटात, पूण पर्यटना खातीर फामाद आशिल्ल्या वाठारांनी मात म्हारगायेचो मार जाणवता. हिमाचल प्रदेशांत भाजीपालो, कड्डणां वांगडाच नुस्तें आनी मटणाची व्हडा प्रमाणांत विक्री जाता. शेजारच्या पंजाब राज्यांतल्यान नुस्त्याची आनी राजस्थान राज्यांतल्यान बोकड्याची आयात करतात अशें थळाव्यांनी सांगलें. दोंगराळ भागांत येरादारी करपाचो खर्च अदीक आसलो तरीय मटणाचे मोल 400 ते 500 रुपया प्रती किलो इतले आसा. रस्त्या कुशीक आशिल्ल्या गाड्यांनी मॅगी नुडल्स, चावमीन, मोमोज सारकेले तिबेटी खाण व्हडा प्रमाणांत मेळटा.
शिंयाळ्याच्या दिसांनी अर्दें हिमाचल प्रदेश राज्य ठप्प आसता. लाहौल स्पिती आनी किन्नौर जिल्ले तर वर्सांत फकत पांच म्हयनेच पर्यटना खातीर उक्ते आसतात, कारण हे दोन जिल्ले उंचायेचेर आशिल्ल्यान शिंयाळ्याच्या दिसांनी ह्या सुवातींचेर कितलेशेच फूट झेल जमून उरता आनी मे-जून म्हयन्यांत कडक वत पडले उपरांत झेल वितळटा आनी वाट मेकळी जाता. सादारण मे ते सप्टेंबर मेरेन ह्या वाठारांनी भेट दिवपाक मेळटा. मनाली ते लेह (लडाख) वचपी म्हामार्ग लेगीत लाहौली स्पिती जिल्ल्यांतल्यान पासार जाता देखून मनाली सावन बुलेट, बस, गाडयेंतल्यान वचपी लोकांची उपाट गर्दी जाता. हिमाचल प्रदेश राज्य आपली शीम चीन देशा वांगडा सांझी करता देखून शिमेर आशिल्ल्या रस्त्याची देखरेख आनी विकास बॉर्डर रोड्स ऑर्गनायजेशन ही केंद्र सरकाराची संस्था करता. सुरक्षेचे बाबतींत हो वाठार संवेदनशील आशिल्ल्या कारणान कांय सुवातींनी भेट दिवपाक मेळना जाल्यार कांय कडेन फोटो काडपाचेर लेगीत प्रतिबंध आसा. देशाची राखण करपाक आमचे लश्कर रातीचे दीस करून झुजतात, पूण तांच्याच खांद्याक खांद मारून शिमेचेर रावपी लोक लेगीत पुरायपणान सहकार्य करतात. शिंयाळ्यांत बर्फ पडटा तेन्ना अत्यावश्यक गजालींचो उणाव जाणवता. – 30 डिग्री तपमानांत घरांतल्यान भायर सरप लेगीत कठीण पूण हांगासल्लो लोक तपमानाची चिंता करिनासतना पोटा खातीर झुजता. गंभीर परिस्थितीक तोंड दिवपा खातीर पहाडी लोकांचो एकवट सदांच तत्पर आसता.
हिमाचल प्रदेशांतली सुमार 90 टक्के लोकसंख्या ग्रामीण वाठारांत रावता. शेती हो मुखेल वेवसाय, पूण व्हडा प्रमाणांत लोक पर्यटनाचेर निंबून आसतात. फकत स म्हयनेच पर्यटनाचो हंगाम आशिल्ल्यान भोंवपाचो, खावपाचो, प्रवेश शुल्क हेर राज्यां परस अदीक आसता. आमी शिमला दर्शन करतना आमच्या टॅक्सी ड्रायवरान एक वाक्य म्हणिल्लें, “टुरिस्ट नहीं आएंगे तो पुरा हिमाचल भुका मर जाएगा”. ह्या वाक्यांतल्यान हिमाचल प्रदेश पर्यटनाचेर कितलो अवलंबून आसा ताचो दिश्टावो जाता.
शिमला ही ब्रिटिशांची गिमाळ्यांतली राजधानी आशिल्ली देखून शिमला शारांतल्या मॉल रोड वाठारांत ब्रिटीश वास्तुशिल्पाचें दर्शन जाता. कुल्लू जिल्ल्यांतल्या मणिकर्ण गांवांत गरम उदकाचें झरे आसात, गरम उदकाच्या कुंडांत गुरुद्वारा, देवळांतलें जेवण शिजता. शिमला, मनाली, धर्मशाला सारकेल्या शारांनी जलद येरादारी खातीर रोपवे, मुखेल पर्यटन सुवातींक जलद जोडपाक बोगदे, पूल हाचें निर्माण नेटान जावंक लागलां. हिंदू, बौद्ध, सीख, क्रिस्तांव, मुसलमान सारकेले भोव धर्म, हिंदी, पहाडी, डोगरी, कांगडी, किन्नौरी सारकेल्यो भोव भासो, परंपरा, संस्कृती तिगोवन दवरता आसतना आधुनीकतायेक आपणावपी हें एक आदर्श राज्य. चलात तर अतुल्य भारताचें दर्शन घेवंक हिमाचल प्रदेशांत वचुया.
शरत रायकार
9921548923
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
