दूदगंगेंतल्या कृष्ण विवराचो पयलो ठोस पुरावो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

 गौतम जल्मी

आजून मेरेन ज्या कृष्ण विवराचें (ब्लॅक होल) अस्तित्त्व फक्त तत्वांच्या आदाराचेर मानताले, ताचो फोटू काडपांत खगोल शास्त्रज्ञांक येस मेळ्ळां. आमचे दुदगंगेंत हें सगल्यांत व्हडलें विवर आसा.  भोवराष्ट्रीय संशोधन प्रकल्प आशिल्ल्या इवेंट हॉरायझन टॅलिस्कोपाचे मजतीन खगोल शास्त्रज्ञांनी 12 मेक, ब्रह्माण्डांतलो हो अचंबीत करपी “सॅजीटेरीयस ए ” कृष्ण विवराचो फोटू उजवाडायला.

जगांतल्या खांची – कोनशांनी आशिल्ल्या ८ रेडिओ दुर्बिणींच्या आदारान घेतिल्ल्या हजारांनी फोटवांचेर प्रक्रिया करून, हो इतिहासीक फोटू मेळयला. पुराय संवसार भरांतल्या शास्त्रज्ञांनी ही एक व्हड उपलब्दी, अशें मानलां.

धनु राशींतल्या काल्पनीक आकृतीचे सुवातेर, ज्या वाठारांत दुदगंगेचो गाभो उकत्या दोळ्यांनी दिश्टी पडटा, थंय हो सेजीटेरीयस ए आसा. तो पृथ्वी पसून अदमासान 26 हजार प्रकाश- वर्स पयस आसा. एक प्रकाश-वर्स म्हळ्यार लागीं-लागीं 9500 अब्ज किलोमीटर. शास्त्रज्ञांच्या मतां प्रमाण, त्या कृष्ण विवरांत सुर्या परस अदमासान 43 लाख पटीन चड पदार्थ कण (Mass) आसात. “दि ॲस्ट्रोफिजीकल जरनल लेटर्स” ह्या पत्रकांत ताची माहिती मेळटा.

अफाट गुरूत्वाकर्शण आशिल्ल्या ह्या कृष्ण विवरांत, ब्रह्मांण्डांतली कसलीय वस्त आपले भीतर ओडून घेवपाची तांक आसता. पृथ्वी वयल्यान खगोलशास्त्रज्ञ तांकां रेडिओ तरंगाच्या आदारान पळयतात. विज्ञानीक जगांत खळबळ करपी असल्याच तरेच्या प्रकल्पांतल्यान, फाटीं 2019 सात, एप्रिलाचे 10 तारखेक, ब्रह्मांण्डांतली दुसरी एक आकाशगंगा, मॅसायर ८७ हाच्या मदेकांत आशिल्ल्या सगल्यांत मोट्या कृष्ण विवराचो फोटू उजवाडाक हाडिल्लो.

पृथ्वी येदो व्याप आशिल्लो हो “इवेंट हॉराईझन टॅलिस्कोप” संवसारांतली सगळ्यांत व्हडली आभासी-दुर्बिण म्हूण प्रचलित आसा. ही दुर्बिण चलोवपा फाटल्यान, जगांतलें ३०० वयर उंचेल्या पांवड्या वयले विज्ञानीक आनी अभियांत्रिक हांचो वांटो आसा. जर्मनींत जल्मल्ले भौतिकशास्त्रज्ञ आल्बर्ट आयन्स्टायन हांणी सामान्य सापेक्षवाद सिद्धांताच्या आदाराचेर, ह्या कृष्ण विवरांची संकल्पना सगल्यांत पयलीं मांडिल्ली. हे संबंदीत आतां जें एक-एक पुरावे मेळटात, ते त्या सिद्धांताचेच प्रात्यक्षीक.

शास्त्रज्ञाच्या मतांन,  ब्रह्मांण्ड आनी पुराय संवसार खंयच्या तत्वांचेर चलता तें बरें तरेन समजून घेवपा खातीर, हाचे सारके पुरावे भोव मोलादीक थारतात आनी तांचेर आदारूनच सतत सोद काम चालू आसता.