भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आंबा पिकतो रस गळतो, कोकणचा राजा झिम्मा खेळतो….. मंगळागौरींतलें हें गीत. हो आंबो आफोंस वा हापूस. मात, ताचे परस रुचीक बरो आशिल्लो मानकुराद, मानकूर कुशीक पडला. राजा जावपाची पात्रताय आसूनय तो देशांतल्या आंब्यांचे वळेरेंत खंयच दिसना. गोंयकारां खातीर ही लजेची आनी अपमानाची गजाल. मानकुरादाक जीआय मानांकन मेळचें, म्हूण देड वर्सां आदीं अहवाल धाडला. मात तें दिवपी केंद्र सरकाराच्या चेन्नयंतल्या उद्देगीक धोरण आनी उर्बा विभागान अजून कांयच काना- मनार घेवंक ना. जीआय म्हणल्यार जियोग्राफिकल इंडिकेशन (भुगोलीक सूचकांक). एखाद्या गांव, प्रदेशा कडेन जीआय टॅगा वरवीं त्या उत्पादनाची वळख जोडटात. ते खातीर त्या उत्पादनाचो दर्जो उंचेलो आसूंक जाय. जीआय टॅग मेळ्ळो काय उत्पादनाक देश, विदेश पांवड्याचेर वेगळी वळख मेळटा. बाजारांतल्या मोलाचेर ताचो सकारात्मक परिणाम जाता. मागणी वाडटा. तें उत्पादन सोंपेपणी निर्गतूय करपाक मेळटा. आयज मेरेन 200 परस चड उत्पादनांक जीआय मानांकन मेळ्ळां. कर्नाटकांतल्या सगल्यांत चड 47 उत्पादनांक. ताचे फाटोफाट तामिळनाडूचो (39) क्रमांक लागता. फक्त फळां, भाजयोच न्हय, तर साडी, चादरी, खाणां, पेयां हांकांय हें मानांकन दिलां. तें मेळप हें उत्पादक, वेपारी, राज्याचे नदरेन फायद्याचें.
हापूस हो मूळ गोंयचो. मागीर तो शेजराच्या कोंकणात आनी गुजरातांत पावलो. ताचो आकार एकसारको आसता, तो तिगताय चड दीस, रुचीकूय बरो (मानकुराद खांवक ना ताचें मत), देखून तो निर्गत जाता, अशें जाणकार सांगतात. हापूसाक संवसारांत मान्यताय मेळ्ळ्या. भारतांत सगल्यांत चड आंबे पिकतात. सादारण 2 कोटी टन. संवसाराचे तुळेन 40 टक्के. आमचे फाटोफाट चीन, थायलॅण्ड, मेक्सिको आसात. भारतांतल्यान सगल्यांत चड हापूस, केसर, तोतापुरी आनी बागनपल्ली आंबे निर्गत जातात. पल्प आनी आंब्याचे साबार जिनसूय भायर वतात. भारतांतल्यान जितली निर्गत जाता, तातूंतली 80 टक्के एकट्या महाराष्ट्रांतल्यान जाता. तातूंत कोंकण प्रदेश मुखार आसा. महाराष्ट्रांतल्यान साधारण 40 हजार टन आंबो सगले आखाती देश तशेंच युके, युरोपी देशांनी वता. पूण, संवसारांतलो सगल्यात म्हारग आंबो जपानाचो मियाझाकी. सादारण 2 ते 3 लाख रुपया कील ह्या मोलान तो मेळटा. ताचें उत्पादन मात सामकें कमी.
गोंयांतल्या मानकुरादाक जीआय टॅग मेळ्ळो म्हूण उपकारना. ताची शास्त्रोक्त पद्दतीन लागवड, जतनाय जाय. योग्य तरेन तो पॅक करून निर्गत जावंक जाय. गोंयांतल्यान तसो मानकुराद निर्गत जाता, पूण कोंकणा सारकें ताका उद्देगाचें स्वरूप येवंक ना. चडसो मानकुराद फक्त गोंयच्या बाजारांनी येता आनी लोक तो उडयो मारून घेतात, इतलेंच. बागायतदारांक बरें मोल मेळटा. ताचेरूच धादोशी रावन उपकारचें ना. गोंय सरकारान ताका वेवसायाचें, रोजगाराचें स्वरुप मेळटलें, हे खातीर यत्न करूंक जाय. मानकुरादाचें पीक वाडलें जाल्यार ताचे पसून हेर जिनसूय करूं येतात. देशांतले 60 टक्क्यां वयर पणस मातये भरवण जातात, अशें फाटीं सरकारी अधिकाऱ्यांनीच जाहीर केल्लें. आमचे मातयेंतल्या पिकांचो 100 टक्के वापर जातलो, तेन्नाच तीं तरतरतलीं आनी तांचे वांगडा आमीय.
सरकारान बेबिंका, ताळगांवचीं वांयगीं, सात शिरांचे भेंडे, माडाची फेणी हांच्या जीआय टॅगा खातीर अहवाल धाडला. हीं उत्पादनां फक्त गोंयच्याच न्हय, तर देश, विदेशांतल्या बाजारांनी झळकूंक जाय. गोंयचे फेणयेक जीआय मानांकन मेळ्ळां, मात ती राज्या भायर विकपाक अजून परवानगी मेळूंक ना. हालींच तो प्रस्न विधानसभेंत पर्येंची आमदार देविया राणे हांणी मांडिल्लो. गोंयच्या उत्पादनांक मानांकन मेळ्ळें जाल्यार त्या प्रमाणांत ताचें उत्पादन जाता काय ना, तें पळोवचें पडटलें. अर्थसंकल्पांत भाजयां खातीर 3 कोटी तजवीज केल्या. हजारभर टन थळाव्यो भाजयो जाल्यात, अशेंय कृशी खातें सांगता. मात त्यो गोंयकारांच्या दाडयेकूय पावनात. हुबळी, बेळगांव आनी गोंयच्या आशिकुशीच्या गांवांतल्यान शेंकड्यांनी टन भाजी येता. जीआय मानांकन मेळचे पयलीं गोंयांत सध्या जाता, ताचे परस उत्पादन निदान दुपेटीन वाडटलें, हाचेर सरकारी यंत्रणांक नदर दवरची पडटली. अर्थांत शेतकार, बागायतदार, लघुउद्देजकांचोय वांगड जायच.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
