घोड्याचें तांतीं

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

शेखचिली पतंग उडयत घोड्यांचीं सपनां पळयतालो. ‘आनीक वेगान!’ ताणें आपल्या काल्पनीक घोड्याक, पतंगाचे दोरयेक जोरान ओडीत आग्रो केलो. ‘हो जिवन आनी मरणाचो प्रस्न आसा! राजकुमारीक म्हजी गरज आसा.’
‘ताचे पयलीं, तुजे आवयक तुजी गरज आसा,’ सोपणां चडटा आसताना आवयन म्हणलें. ‘बेटा, हांवें तुका कितले फावटीं म्हणून आपोवप? आतां पतंग उडोवचे बंद कर आनी बाजारांत चल.’ तिणें ताका कितें घेवपाचें तें सांगलें. ‘आनी लालाक दुसरें काम विचारपाक विसरूं नाका. तूं दोन म्हयने जाले, घराच बेकार आसा.’
‘अम्मी,’ शेखान घरा भायर पडटनाच विचारलें, ‘तुका घोडो घेवपाक आवडटलें न्हय? आमी दोगूय घोड्यार बसून बाजारांत वचपाक शकतात.’’
ताचे आवयन हांसत म्हणलें, ‘तुजे दोन पांय आसात तें म्हाका पुरो न्ही. म्हाका चाराची कितें गरज? आतां हांवें सांगला तें कर आनी घरा परत बेगीन यो.’
शेख चिली चलतालो पूण मनांतल्या मनांत तो एका सोबीत घोड्यार बसून रस्त्याचेर झेतान धांवतालो! धूक! धुर्रुक! धूक! धुर्रुक!
‘ओयss! तूं खंय वता तें पळय!’ लल्लनान म्हणलें. लल्लन आपले सायकलीची साखळी सारखी करतालो आनी तेन्नाच शेख चिली ताका आपटुपाक चुकलो!
‘चूक जाली लल्लन,’ शेखान मोगान म्हणलें. ‘ही तुजी नवी सायकल?’
‘सामकी नवीन!’ लल्लनान झेतान म्हणलें. ‘हांवें ती काल विकत घेतल्या.’
‘म्हाका घोडो विकत घेवपाचो आसा,’ शेखान म्हणलें. ‘वाऱ्या सारखो धांवपी धवो घोडो! पूण म्हजे कडेन चड पयशे नात.’
लल्लनाचे दोळे चकचकले. शेखाक चक्रावपाची ही एक संद आशिल्ली. ‘तुजे कडेन कितले आसात?’ ताणें बेगिबेगीन विचारलें.
‘5 रुपया,’ शेखान जाप दिली. ‘आनी जेन्ना हांव परतून जोडपाक लागतलों तेन्ना म्हजे कडेन आनीक पयशे येतले.’
‘हम्म!’ लल्लनान विचार करपाचें नाटक केलें. ‘म्हजो एक इश्ट घोड्याचो वेपार करता. सुरवातेक तो तुका 5 रुपयान एक घोडो विकपाक शकता. म्हाका मातसो वेळ दी. दोन वरां उपरांत म्हाका हांगा मेळ.’
शेख खोशी जालो. उमेदीन तो बाजारांत धांवलो. आवयक जें जाय आशिल्लें तें विकत घेतलें आनी घरा परतलो. दोन वरांनी तो लल्लनाक मेळपाक त्या जाग्यार पावलो, ताच्या बोलसांत 5 रुपया आशिल्ले. मोटें काळींग हातांत धरून लल्लन ताची वाट पळयतालो. काळींग हें शेखाचें आवडटें फळ आसून सुद्दा तें ताच्या हातांत पळोवन ताका खोशी जाली ना.
‘म्हाका खबर आसा तूं कितें चित्ता तो,’ लल्लनान म्हणलें. ‘पूण हें काळींग न्ही, जरी तें दिसपाक समान आसा. हें घोड्याचें तांतीं!
‘खरेंच?’ शेख चिली अजापीत जालो. घोड्याचे तांतयां बाबतींत ताणें केन्नाच आयकूंक नासलें.
‘म्हजो इश्ट तुका 5 रुपयांत घोडो दिवपाक शकना,’ लल्लनान म्हणलें. ‘पूण हांवें सांगलें म्हणून तो तुका घोड्याचें तांतीं दिवपाक तयार जाला. हाची बरे तरेन काळजी घे. घरा वचून ताका धांपून गरम जाग्यार दवर. ती बेगिनूच फुट्टली आनी उपरांत तूं एका सुंदर धव्या घोड्याचो मालक आसतलो!’
ह्या विचारान शेखाचे दोळे चकचकले. खोशयेच्या भारांत ताणें लल्लनाक 5 रुपया दिले आनी ताचे कडल्यान काळींग घेतलें. ‘सावध राव, हें सकयल पडपाक जायना!’ लल्लनान म्हणलें आनी तो घरा वचपाक भायर सरलो. शेख कांय मिनटां वतांत रावलो, ताच्या तोंडा वयल्यान घाम देंवतालो आनी ताचे दोळे बारीक जायत आयिल्ले. घोड्याचें तांतीं प्रत्येक पावल चलता तशी आनीक जड जावपाक लागल्या अशें ताका दिसताले.
शेख चिलीन रस्त्याचे कडेक विसव घेवपाचें थारायलें. पूण, विसव घेवपाक बसतना, घामाघूम जाल्ल्या ताच्या हातांतल्या काळींग निसरलें, तणाचेर पडलें, झाडाक आडळ्ळें आनी फुटलें!
आवाजाच्या भंयान एक धवो सोंसो झाडा फाटल्या झोपांतल्यान पळून गेलो. ‘अरेsss!’ तो भिलो. ताचो घोडो म्हळ्यार काळींग धांवत आशिल्लें! तो जाता तितल्या वेगान काळगांच्या फाटल्यान धांवलो. पूण सोंसो खंय वचून लिपलो हें ताका कळ्ळेंच ना. आनी मागीर, तेच वाटेर, एक शॉर्टकट घरा वचपाचे वाटेर, लल्लन ताचे नवीन सायकलीचेर आशिल्लो!
हे खेपेक शेख ताका वचून सारको आपटलो. सायकल उडत गेली आनी लल्लन आनी शेख एकामेकांचेर पडले. वाटे वयले कांय लोक मदत करपाक थांबले. तातूंतलो एकटो हकीम आशिल्लो.
‘हकीमजी!’ शेख चिली आड्डलो. ‘म्हजो घोडो धांवत आसा! उपकार करून ताका थांबय!’
‘शेख काळजी कर नाका,’ हकीमान शांतपणान सांगलें. ‘आमी धरुया ताका.’ तांकां उबारपांत मदत करताना ताणें शेख कितें उलयता हाचेर अजापीत जावन विचार केलो. शेख चिलीक मातशी दुखापत जाल्ली. आपले नवीन सायकलीक पळयत लल्लन आड्डतालो. आतां ताचे सायकलीचें बारा वाजिल्लें. तिचें हॅण्डल वांकडें जाल्लें आनी ताचें दावें पेडल तुटिल्लें. सोंसो खंयच दिसनाशिल्लो.
हकीमजी लल्लनाक घरा घेवन गेलो. ताच्या वांगडा शेख चिली सायकल चलयत आनी घोड्याच्या तांतयांची गजाली सांगत आशिल्लो. ‘हकीमजी, आतां म्हाका घोडो खंय सांपडटलो?’ ते दोगूय शेखाच्या घरा वताना ताणें उत्सूकतेन विचारलें. ‘तो ल्हान आसून लेगीत इतल्या वेगान धांवत गेलो!’
‘ताका तूं विसर, शेखू,’ हकीमान मायेन म्हणलें आनी खरें कितें तें शेखाक सांगलें. ‘तुका तुजे 5 रुपया परत मेळ्ळे आनी लल्लनाक ताची ख्यास्त! घोडो तांतयांतल्यान भायर येना. हें तुका याद उरतलें न्ही?’
‘हय हकीमजी,’ शेख चिलीन नमळायेन म्हणलें.
लेखक –
अनुपा लाल
अनुवादक –
समिक्षा पै धुंगट,
9730627389