गोंयांत दिवाणी, गुन्यांवकारी स्वरुपाचे हजारांनी खटले प्रलंबीत

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पणजी: निकाल कळावान दिवप म्हणल्यार न्याय न्हयकारप अशें म्हणटात. गोंयांतली स्थिती पळयत जाल्यार न्यायालयांनी दिवाणी आनी गुन्यांवकारी स्वरुपाचे हजारांनी खटले प्रलंबीत आशिल्ल्याची धक्को दिवपी म्हायती मुखार आयल्या.

गोंयांत फाटल्या खूबशा वर्सां सावन जिल्हो तशेंच विवीध न्यायालयांनी 31 डिसेंबर 2022 मेरेन दिवाणी स्वरुपाचे 25,821 जाल्यार गुन्यांवकारी स्वरुपाचे 30,554 खटले मेळून 56,375 खटले प्रलंबीत आसात. हातूंत 30 वर्सां परस चड 239 दिवाणी स्वरुपाचे जाल्यार 18 गुन्यांवकारी स्वरुपाचे मेळून 257 खटले न्यायालयांत प्रलंबीत आसात.

गोंयांत दिवाणी आनी गुन्यांवकारी स्वरुपाचे मेळून 52 न्यायालयां कार्यरत आसात. हातूंत उत्तर गोंय जिल्हो आनी सत्र न्यायालया सयत पणजी, म्हापशें, पेडणें, दिवचल, फोंडें आनी वाळपय हांगा दिवाणी तशेंच गुन्यांवकारी न्यायलय आसा. जाल्यार दक्षीण गोंयांत जिल्हो आनी सत्र न्यायालया सयत मडगांव, काणकोण, वास्को, सांगें आनी केपें हांगा दिवाणी तशेंच गुन्यांवकारी न्यायालय आसा. हाचे बगर बाल न्यायालय, जलद न्यायालय, बाल लिंगीक शोशण विरोधी कायद्या खाला न्यायालय (पोक्सो न्यायालय) तशेंच हेर न्यायालय कार्यरत आसात.

गोंयांत खूबशा वर्सां सावन 56,375 खटले प्रलंबीत आसात. हातूंत सगल्यांत चड 27.13 टक्के म्हणल्यार 15,295 खटले एक वर्सां परस चड कालावधीचे आसात. उपरांत 26.06 टक्के म्हणल्यार 14,692 खटले एक ते तीन वर्सां कालावधीचे आसात. उपरांत 22.89 टक्के म्हणल्यार 12,904 खटले तीन ते पांच वर्सा, 18.54 टक्के म्हणल्यार 10,452 खटले पांच ते धा वर्सा कालावधींतले, 3.9 टक्के म्हणल्यार 2,200 खटले धा ते वीस वर्सा कालावधींतले, 1.02 टक्के म्हणल्यार 575 खटले 20 ते 30 वर्सा कालावधीतले जाल्यार 0.46 टक्के म्हणल्यार 257 खटले 30 वर्सां परस चड काळ जाल्ले खटले प्रलंबीत आशिल्ल्याची म्हायती मुखार आयल्या.

प्रलंबितां मदीं 1958 चो सगल्यांत पोरणो खटलो

गोंयांत प्रलंबीत आशिल्ल्या खटल्यांतलो सगल्यांत पोरणो खटलो 17 जुलय 1958 दिसा जोसेफा डिसोझा आनी मार्कुस डिसोझा हांचे आड म्हापशेंच्या पयलो वर्ग न्यायालयांत दाखल केल्लो. ह्या खटल्याची पयली सुनावणी 1 नोव्हेंबर 2012 दिसा जाली आनी 14 फेब्रुवारी 2023 दिसा फुडली सुनावणी जावपाची आसा. हाचे बगर गुन्यांवकारी स्वरुपाचो सगल्यांत पोरणो खटलो 13 एप्रील 1984 दिसा वास्को पुलिसांनी भारतीय पुलीस कायद्याचें कलम 304 खाला मडगांवच्या दक्षीण गोंय जिल्हो आनी सत्र न्यायालयांत मुन्नी हाचे आड दाखल केलो. ह्या खटल्याची पयली सुनावणी 20 जून 2022 दिसा सुरू जाली. जाल्यार फुडली सुनावणी 27 जानेवारी 2021 दिसा जावपाची आसा.

उत्तर गोंयांत सगल्यांत चड प्रलंबीत खटले

गोंयांत प्रलंबीत आशिल्ल्या खटल्यां मदीं सगल्यांत चड खटले उत्तर गोंयांतल्या न्यायालयांनी आसात. हातूंत 16,850 दिवाणी जाल्यार 23,163 गुन्यांवकारी स्वरुपाचे मिळून 40,013 प्रलंबीत खटले आसात. हाचे बगर दक्षीण गोंयांत 8,971 दिवाणी जाल्यार 7,391 गुन्यांवकारी स्वरुपाचे मेळून 16,362 प्रलंबीत खटले आसात.

एनजेडीजीच्या अहवाला प्रमाण प्रलंबीत आशिल्ल्या खटल्यांत बायलांनी दाखल केल्ले दिवाणी स्वरुपाचे 5,831 जाल्यार अत्याचार आनी विवीध गुन्यांवा विशीं 1,777 मेळून 7,608 खटले जाल्यार ज्येश्ठ नागरिकांनी दाखल केल्ले दिवाणी स्वरुपाचे 7,461 जाल्यार तांचेर जाल्ले अत्याचार आनी विवीध गुन्यांवां विशीं 807 मेळून 8,268 खटले प्रलंबीत आसात.

—————–

एनजेडीजी प्रमाण डिसेंबर 2022 च्या एका म्हयन्यांत 827 दिवाणी जाल्यार 1,585 गुन्यांवकारी स्वरुपाचे मेळून 2,421 खटले दाखल जाल्यात. जाल्यार त्याच म्हयन्यांत 684 दिवाणी जाल्यार 1,224 गुन्यांवकारी स्वरुपाचे मेळून 1,908 खटले निकालांत काडल्यात.

सगल्यांत पोरणो दिवाणी स्वरुपाचो खटलो 17 जुलय 1958 दिसा म्हापशेंच्या पयलो वर्ग न्यायालयांत जाल्यार गुन्यांवकारी स्वरुपाचो खटलो 13 एप्रील 1984 दिसा मडगांवच्या जिल्हो आनी सत्र न्यायालयांत सुरू आशिल्ल्याची म्हायती राष्ट्रीय न्यायीक डेटा ग्रिडा वयल्यान (एनजेडीजी) उपलब्ध जाल्या.