भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंय घटक राज्य जावन पस्तीस वर्सां जालीं. कोंकणी भाशिकांचें आपलें राज्य म्हण तीन तपांचो काळ आमी पळयतात. तीन दसकां वांगडाच शतमान आनी सहस्रक हींय बदललीं. विज्ञानीक, तंत्रशास्त्रीय, येरादारी आनी संपर्क-वेवस्था, हांचे सारकिल्ल्या मळांचेर घटक राज्य जावन आमी आमच्या राज्याक हेर राज्यांचे पंगतीक हाडलें. राज्य म्हण आपलें शासन आनी प्रशासन आपल्या गरजांक धरून घडोवंक हो काळ तसो साप उणो न्हय. गोंया येद्या सुपुल्ल्याश्या दोन जिल्ल्यांच्या राज्याक प्रशासकी, अर्थीक मांडावळ फाव ते तरेन चलोवंक मनीसबळाचे नदरेन कांय उणें पडपाचेंय कारण दिसना.
मुक्ती उपरांतच्या पंचवीस वर्सांनी भारतीय प्रशासकी बांदावळीचो वांटो जावन अणभव घेतिल्ल्यान ती बांदावळ आमकां नवी न्हय. अणभवाचे नदरेन विचार करूंक गेल्यार पुर्तुगेजांची वसणूक जावन गोंयान फाटल्या शें-देडशें वर्सांनी शासकी-प्रशासकी मळांर कर्तुत्वी, बुदवंत, खडेगांठ व्यक्ती दिल्यातच; त्योय बी फकत गोंय-दमण-दीव वा दादरा-नगर हवेली बी पुर्तुगेज शासन चलतल्या भारतीय वाठारांनीच न्हय, जाल्यार पुर्तुगेज साम्राज्यांतल्या आफ्रिकी देशांनी तशेंच ब्राझील आनी खासा पुर्तुगालाक लेगीत प्रशासन, न्यायसंस्था हांच्या उंचेल्या पदांचेर गोंयकार पाविल्ल्याच्यो देखी जायत्यो आसात. राजकी मळार तर आसातूच. गोंय भारतांत येवन पंचवीस वर्सांनी एक राज्य जावन ह्या फाटल्या पस्तीस वर्सांच्या काळांत न्यायसंस्थेंत उच्च न्यायालयांनी न्यायाधीश म्हण कांय गोंयकार पावले, लश्करांत अवघे गोंयकार अधिकारी आसतले, मात भारतीय प्रशासनीक सेवेंत कित्याक कोण पावनात अशें मनांत येवप सभावीक. हाका कोण जापसालदार अशेंय विचारपी आसतलेच. पूण मुळांत अशी परिस्थिती जावपाक कारणां कितें हें सोदप चड गरजेचें.
आमकां आयकून, वाचून, पळोवन खबर आसा तें अशें – भारतांतलीं कांय राज्यां समाजीक न्यायाचो, प्रशासकी सुदारणांचो, अर्थीक आंकडेवारेचो बी असले मापदंड लावन ‘मागाशिल्लीं’च न्हय जाल्यार ‘दुयेंत’ (हिंदींत बिमारू – हें नांव त्या राज्यांच्या पयल्या अक्षरांक घेवन घडलां) म्हण मानतात, पूण अशें आसतनाय अखील भारतीय सेवांचे वळेरेंत आसपावपी साबार सरकारी सेवां खातीर (केंद्र आनी राज्या सरकारांचे सेवेंत चाकरी करूंक) ह्याच राज्यांतल्यान उमेदवार व्हडा संख्येन परिक्षेक बसतात, वेंचून येतात. केंद्र सरकारान अशे अधिकारी वेंचूंक घडयिल्लो केंद्रीय लोकसेवा आयोग (यू पी एस सी) घेता त्या परिक्षांक ह्या ‘गरीब’ राज्यांतले हजारांनी भुरगे बसतात, तांकां तांच्या तांच्या राज्यांनी मेळटल्या कसल्याय तरी शिक्षणाच्या म्हालवजार ते त्या परिक्षांची तयारी करतात आनी त्या परिक्षांनी जैत जोडून वट्ट (लाखांच्या आंकड्यांतल्या) उमेदवारांतल्यान कांय हजारांचे जैतीवंताचे वळेरेंत सुवात जोडून अखील भारतीय सेवांनी अधिकारी जातात. गोंयकारांक हें कित्याक जमना काय!
जर शिक्षणांत गोंयची सुवात राज्यांचे वळेरेंत वयली आनी मानाची, पुरस्कार आनी तोखणाय जोडपी आसा, जाल्यार तें शिक्षण दर्जेदार आसूंक फाव. आनी फाटलीं वीस वर्सां तरी गोंयांत चलता तो अभ्यासक्रम अखील भारतीय (एन सी ई आर टी चो) पांवंड्याचोच. ते नदरेन जें शिकतात तें हेरां भशेनूच, वा ह्या कांय राज्यांनी थळाव्या शिक्षण मंडळांचो आसता ताच्याकूय बरो अभ्यासक्रम तर नक्कीच. मात तो जे तरेन शिकोवप आनी शिकप जाता ताचेर भाश्य करूंक कठीण. कारण शाळांनी चलतल्या शिकपा-शिकोवपाची नेमान मोलावणी करतली पातयेवपा सारकी थळावी यंत्रणाच ना. शाळा शिक्षणाच्या पांवंड्यार जातात त्या दोन भौशीक परिक्षांनी (धावी, बारावी) लागतले निकाल तर चकचकीत आसतात. पूण 90-95 टक्के निकाल लागून त्या भुरग्यांतल्यान फुडें राज्याक धोरणां रचप आनी तीं चालीक लावप ह्या कामांनी अखील भारतीय सर्तींतल्यान मेळपी उमेदवार वा अधिकारी गोंयकार एकूय दिसना. विज्ञान-तंत्रज्ञान मळांचेर उंचेल्या पांवंड्यार खाशेलें शिक्षण घेवंक जातल्या प्रवेश परिक्षांक बसपी भुरग्यांचो आंकडो वाडटो आसा, तांचे खातीर संस्थां वरवीं, वा वेपारी तत्वार चलपी वर्गांनी प्रशिक्षण जाता. मात भोवसंख्य तरनाटीं घेतात त्या हेर फांट्यांतल्यान वा विज्ञान, तंत्रज्ञान आसूं वा कायदो आनी वेवस्थापन, हांचे भितरल्या खंयच्याच फांट्यांतल्यान) भारतीय प्रशासनीक आनी हेर सेवां खातीर जावपी सर्तीं-परिक्षांनी गोंयकार भुरगीं दिसनात. हें घडपाक कारणां दिसतात तीं अशीं –
भुरग्यांच्या घरांतल्यान भुरग्यांक आपले निर्णय घेवंक संदी दिवन, जणएकल्याक ताच्या निर्णयाक कांय प्रमाणांत तरी खासा तेंच जापसालदार आशिल्ल्याची भावना तयार करप जायना.
नारायण भास्कर देसाय
96732 22120
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
