गुरू शिश्य

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गुरू म्हणल्यार एक अणभव, गुरू म्हणल्यार गिन्यान मेळोवपाची मुर्ती, गुरू म्हणल्यार मर्यादा नाशिल्ल्या गिन्यानाची तळमळ, गुरू म्हणल्यार सत्याच्या प्रयोगाची उचांबळता. म्हज्या गुरूक आरंभ ना, अंत ना.

रू म्हणल्यार एके तरेन आपलें ध्येय. आपल्याक ज्या गिन्यानाची तान आसा तें गिन्यान चड जाय तशें जाच्या कडेन आमकां मेळूंक शकता, तो आपलो गुरू जाता. गुरूभक्ती म्हणल्यार एके तरेन ध्येयभक्ती. गुरू ह्या शब्दाच्या जाग्यार ध्येय हो शब्द घालात म्हणल्यार गुरू भक्ती मागीर पिशेपणां दिसचीं नात. फुलिल्ल्या कमळांतलो रोस पिवपाक, गायत, अधाशीपणान जसो भंवरो येता, वयल्या वयर त्या कमळा कडेन बसता, कमळांतलो रोस पितां पितां सामको गुल्ल जाता, तशेंच गिन्यानी शिश्याचें गुरू कडेन जाता. गुरूक तो लुट्टा, गुरूक सोडिना. गुरूक सामको रिकामी करपाक तो धडपडटा. पूण गुरूक तेन्नाच रिकामो करपाक येता जेन्ना शिश्य आपूण रिकामो आसतलो. आपल्या जिणेचें आयदन जितलें व्हडलें आनी खोल, ते तरेन गुरू कडल्यान आमकां घेवपाक मेळटलें. समर्थान बरयिल्लें आसा. “नेणतेपण सोडू नयें”. आमकां कांय खबर ना, आमी अजून रिकामे आसात, अजून खूब आपल्याक शिकपाचें आसा अशें सदांच म्हणूंक जाय. होच उदरगतीचो मार्ग असो. हांव सगळें समजलों, सगळें शिकलों अशें म्हणतगीर उदरगत थांबता.

ध्येय सदां वाडतच आसता. ध्येयरुपी गुरूक मर्यादा आसना. ताची सेवा कितलीय केली जाल्यार कमीच आसा. जल्माचें जल्म ताची भक्ती करची पडटली, तेन्ना घडये पुरायपण मेळटलें. न्युटन म्हणटलो, “म्हजें गिन्यान न्हंयतलो एक थेंब आसा”. सॉक्रेटीस म्हणटलो, “म्हाका काय समजना, इतलेंच म्हाका समजता”. त्या त्या शास्त्रांतले मर्यादा नाशिल्ल्या गिन्याना खातीर कशें तडफडचें, कशें पिशें जावचें हे गुरू शिकयता. गुरू म्हणल्यार मर्यादा नाशिल्ल्या गिन्यानाची मुर्ती अशें शिश्यांक दिसता. गुरू म्हणल्यार एक अणभव, गुरू म्हणल्यार गिन्यान मेळोवपाची मुर्ती, गुरू म्हणल्यार मर्यादा नाशिल्ल्या गिन्यानाची तळमळ, गुरू म्हणल्यार सत्याच्या प्रयोगाची उचांबळता. म्हज्या गुरूक आरंभ ना, अंत ना. म्हज्या गुरूक पुर्व ना, पश्चीम ना. म्हजो गुरू म्हणल्यार पुरायपणान भरिल्लो.

अशा गुरूक कांयच दिवचें पडना. ताका कितलेंय दिलें तरी तें थोडें आसा. कितलेंय दिलें तरी तें खूब आसना. मनुस्मृतींत सांगलां, “आरे, तुजे कडेन दिवपाक कांयच ना जाल्यार एक खडावाची जोडी दी, एक उदक भरिल्ले कळशी दी, एक फूल दी.” शिश्यान कितलें दिलें हें पळोवपाचें आसना. जें दिलें तातूंत उपकारपणाचो दर्या भरिल्लो आसता. सगळें काळीज तातूंत ओतिल्लें आसता.  (फुडें चालू….)

मूळ लेखकः साने गुरुजी, अणकारः पांडुरंग नाडकर्णी