गुन्यांवकारांक जात, धर्म, गांव लागता ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गुन्यांवकारांक जात, धर्म, गांव नासता. कोलवाळ बंदखण समितीचेरच न्हय जाल्यार खंयच्याच सरकारी समित्यांचेर नेमणुको करतना सरकारान जात, धर्म कुशीक दवल्ल्यार बरें.

मळबांत कुपां दाटून येतात, पूण जो मेरेन घसघशांनी पावस पडना आनी भारतीय वेधशाळा मान्सूनाची उपचारीक घोशणा करिना तो मेरेन मान्सून आयलो अशें छापपाक मेळना. माहिती तंत्रज्ञानान संवसार लागीं आयला. मिडिया तर धांवता, धांवतना आपटता, पडटा, सोंपता आनी खंय तरी तांकां वंय घालपाच्या वावराक केंद्र सरकाराच्या पावंड्या वेल्यान सुरवात जाल्या. मिडियाक सुरक्षीतताय दिवपा पासत मागण्यो जातात, पूण जो मेरेन ते संबंदान कायदे जावचे नात तो मेरेन मिडियाक निती शिक्षण मेळत?
लोकप्रतिनिधींक विधानसभा निती शिक्षण दिवपाचो बेस बरो निर्णय मुख्यमंत्री डाॅ. प्रमोद सावंत, सभापती रमेश तवडकार हांणी घेतलो. निती म्हणल्यार संस्कृती आनी कायदो असो अर्थ जाता म्हणल्यारच आमदारांची विधानसभेंतली चालचलणूक पयलीं, उपरांत हातांत कौल आनी शकधरांची नेमावळ सांगपी रेड बूक. लक्ष्मीकांत पार्सेकार, आमदार दिगंबर कामत, राजेंद्र आर्लेकार, वीजमंत्री सुदिन ढवळीकार, रमाकांत खलप, दयानंद नार्वेकार, पंचायतमंत्री मावीन गुदिन्हो, अॅड. उदय भेंब्रे आनी हेर मानेस्त आमदारांक निती शिकोवपाक आसतलेच. महिला आयोगाची पयली अध्यक्ष डाॅ. प्रमोद साळगावकर, अॅड. स्वाती केरकार हांचोय लोकप्रतिनिधीं बराबर आसपाव करूंक हरकत नासची. मिडियाक एकदां निती शिक्षण दिवपाची व्हड कार्यावळ जाल्ली, काणकोण ते पणजी मेरेनचे पत्रकार ते कार्यावळीक आयिल्ले. अॅड. खलप, राणे तशेंच लोकसभेचे आदले संसद सचीव सुभाष कश्यप आयिल्ले.
हालींसरा आयिल्ल्या दिसा मिडियाक कायदेतज्ञांची मजत घेवची पडटा. आमच्या वेळार आदले खासदार स. अमृत कांसार, शांताराम नायक, एदुआर्द फालेरो, अॅड. खलप हांच्या बराबर न्यायमुर्ती फेर्दिन रिबेलो, न्या. अविनाश लवंदे, आदले अॅडव्होकेट जनरल आत्माराम नाडकर्णी, सरेश लोटलीकार तशेंच अॅड. गुरुदास तांबा, अॅड. गोपाळ तांबा, न्यायाधीश अॅड. राजेश नार्वेकार, न्या. अविनाश वझे विचारिल्ल्या प्रस्नांक जापो दिताले. जापोच दिल्यो म्हणून आयज उपकारचे ना, कायद्याचें मुळावें गिन्यान मिडियाक आसपाक जाय नाजाल्यार अर्थाचो अनर्थ जाताच.
पत्रकार वांगड्यांनी रागार जावचें न्हय पूण पुराय मिडियाक प्रादेशीक, राज भाशेचें गिन्यान आसप गरजेचें. आयचे शेतकाममंत्री रवीबाब नायक विरोधी पक्ष मुखेली आशिल्ले तेन्नाची एक घडणूक. हालीं ” खाया, च्याय पिया” अशे मिडियाक सांगपी रवीबाब चडशे कोंकणी भाशेंतल्यान उलोवपी. एके पत्रकार परिशदे वेळार रवीबाबांक (पणजे आदिलशहा पालासींतल्या कार्यालयांत) एका इंग्लेज दिसाळ्याच्या पत्रकारान कोंकणींतल्यान उलयतना थांबोवपाचो येत्न केलो. त्या तेंपार तुमी कोंकणी शिकपाक जाय अशें तांणी इंग्लेजींतल्यान मार्गदर्शन केल्लें. रवीबाबांनीच न्हय जाल्यार सगल्या लोकप्रतिनिधींनी कोंकणी, मराठींतल्यान विधानसभेंत उलोवचें. मुखेलमंत्री, सभापती कोंकणींतल्यान मिडियाचो परामर्श घेतात.
विशय वेगळोच आसा पूण आरंभाक इतलें बरोवप कित्याक हो प्रस्न वाचप्यां मुखार आसतलोच. भांगरभूंयन हालींच मुख्यमंत्र्यांनी केल्ल्या भाशणाचेर आदारिल्लो लेख बरोवपाक सांगलो तेन्ना हांव विशयाक न्याय दिवंक शकतलें काय कितें असो दुबाव आयलो. एकच खबर दोन- तीन दिसांनी कशी प्रसिद्ध जाता हाचो अणभव फाटलीं दिसाळीं वाचतना मेळ्ळो.
गुन्यांव, अपघातांचें प्रमाण राज्यांत वाडटा अशी आनीक एक खबर वाचली तेन्ना गुन्यावांचो सोद लावपाचें, गुन्यांवकारांक धरपाचें कामकाज पुलिसांनी बऱ्याच प्रमाणांत केलां म्हूण होलमलें. मुख्यमंत्रीय खंय तरी पुलिसांक शाबासकी दिल्ले वरी उलयतात अशें खबरेंतल्यान कळ्ळें. दोन खडेगांठ पुलीस अधिकारी दिनराज गोवेकार, महेश गांवकार हालींच निवृत्त जाल्यात तांची तशेंच बडटी मेळिल्ल्या सिद्धांत शिरोडकार, आशिष शिरोडकार हे बरी पुलीस सेवा दिवपी. दिनराज, महेशबाबान सेवेंत आसतना केल्ल्या कामा विशीं, पुलीस निती विशीं सांगप, उलोवप बरें, शेखरबाब प्रभुदेसाय अशेच वग्गी रावन पुलीस गणभेसाक न्याय्य दिवपी अधिकारी.
यादींचे गांठवल उसयतना एकादरो गुन्यांव घडटा, दुबाविताक ख्यास्तय जाता, पूण जो मेरेन न्यायालय दुबावीताक गुन्यांवकार म्हणून जाहीर करिना, बरोवन, लेखी आदेश दिना तो मेरेन गुन्यांव करपी दुबावीतच उरता हें सांगपाकच जाय. दुबावीत वेंचणुकेच्या आंगणांत देंवन वेंचूनय येतात, कायदोय तांकां आडावंक शकना. देसांतल्याच न्हय जाल्यार गोंयच्याय सरकारी अधिकारी, राजकारण्यांची, मिडियाची मात्शी आयज तशीच अवस्था जाल्या व्हय? गोंयां पुरतें सांगपाचें जाल्यार एके वटेन पर्यटकांक, हेर राज्यांतल्यान गोंयांत वेगवेगळ्या कामकाजा पासत येवपी लोकांक अतिथी देवो भव वा येयात, येयात म्हणप आनी मागीर तांकां गुन्यांवकार थारावप समा जायत?
स्थलांतर करपी वा एका राज्यांतल्यान दुसऱ्या राज्यांत वचप्यांच्यो काणयो वेगळ्योच, शेंकड्यांनी न्हय हजारांनी आसात. त्यो अॅड. उदयबाब, एदुआर्दबाब फालेरो सांगत? गोंयच्या स्थलांतरणाचेर तांचो अभ्यास आसा, आतां गोंयकार बिगर गोंयकारां परस गोंय, गोंयकारपण तिगोवपा कडेन सरकारान लक्ष दिवपाक जाय.
कोलवाळे मुखेल बंदखण समितीचें वांगडी म्हणून चार वर्सां आदीं बसकेक वतना, कामकाजांत वांटो घेतना आमकांय तसोच अणभव आयलो. बंदखण समितीचे मुखेली तेन्नाचे उत्तर गोंय जिल्हो न्यायाधिश आयज एकादरे आनीक उंचेल्या पदार आसतले. तांणी समितीची नेमणूक जायत सावन चार- पांच म्हयन्या भितर करून घेतिल्लो

वावर तोखणायेचो. समितीचे चडशे वांगडी सरकारी अधिकारी, समितीर आशिल्ल्या दोन वांगड्यांतले एकले आयज विधानसभेंत मंत्री आसात जाल्यार दुसरे लोकप्रतिनिधी हार खावन आपलो वेवसाय सांबाळटा आसतले. दोगय आमदार बंदखण समिती बसकांक केन्नाच हाजीर रावले नात. कोलवाळे बंदखणींत दुबावीत, गुन्यांवकारां कडेन घुवंळे वखदां, मोबायल मेळप नवें न्हय. केन्ना केन्ना खबरांचो नियाळ घेतल्यार एक तर सरकाराक बदनाम करपाचो असो खेळ कोणी तरी भितल्ले, भायले खेळटात हाची जाणवीकाय जाता. कोणाक तरी बंदखण समितीर आपली नेमणूक करून घेवन फाट थापटून घेवपाक जाय असोय दुबाव येता, त्या भायर समाजीक वावरांत घुस्पलां अशें सांगून केंद्रीय पावंड्यार वा राज्यसभेर, वचपाचीं सपनां पळोवपी आसतले.
बंदखण समितीचेर कामकाजांत वांटो घेतना, सुचोवण्यो करतना आनी गुन्यांवकार, दुबावितां कडेन उलयतना चाकू, सूरी, कातरय तांचे कडेन आसता अशें सांगल्यार अजाप जातलें, पूण तेंय दोळ्यांनी पळयलां. पणजे, कोलवाळे बंदखणी पळेल्यात, बंदखणींतलें वातावरण सिनेमात दाखयतात तशें नासता हाचो अणभवय घेतला. कोलवाळे बंदखणेंत दादले, बायलां खातीर रावपाक, जेवपाक स्वतंत्र कुडी आसात, खेळाचीं मैदानांय आसलीं तरी ताचो उपेग जाल्लो दिसलो ना. बंदखण समितीच्या आरंभाच्या बसकांनी एक समाज वावुरपी ह्या नात्यान एके अस्तुरेक वीस- पंचवीस दादल्यां वांगडा बसतना भिरांत दिसली ना. पयले फावट बंदखणेंत न्यायाधीश, जेलरा वांगडा भोंवतना ती पांच नखेत्री बंदखण अशेंय दिसलें ना. आदले मुखेलमंत्री मनोहरबाब पर्रीकार हांणी गृहमंत्रीपद सांबाळटना कोलवाळे बंदखण बांदिल्ली त्या तेंपार आयचे काँग्रेस वांगडी एल्वीस गोम्स मुखेल अधिकारी आशिल्ले, कोलवाळ बंदखणी विशीं तांणी कित्याक सांगचें न्हय?
मोपा विमानतळाचें कामकाज चार वर्सां आदीं सुरू जालें तेन्ना म्हामार्गय बांदपाक सुरवात जाली, म्हामार्गाक लागून कोलवाळे वाठारांत जो बदल जाला तो मुख्यमंत्र्यांनी एकदां त्या वाठाराची भोंवडी करून पळोवप बरें. म्हापशेचे आमदार जोशुआ डिसोझा तेच खातीर रागार फुगार जाल्यात व्हय? अॅड. फ्रान्सिस डिसोझा, अॅड. भेंब्रे, अॅड. खलप, अॅड. नार्वेंकार, अॅड. कासार, अॅड. विनायक नाईक, अॅड. नाडकर्णी, आदले सभापती प्रा. सुरेंद्र सिरसाट हांणीय फाटल्या 35 वर्सांत गोंय घडोवपाक आदार केला. गुन्यांवकार खरो, फट थारावपा आदींच कांय जाणांक फांसार चडयतात, तो अधिकार न्यायालयाक आसा, न्यायालय चुकता, मनीसपण शेणटा जाल्यार मानव हक्क आयोग आसा.
बंदखणींत आदल्या, आतांच्या लोकप्रतिनिधीं वांगडा वचून दुबावीत, गुन्यांवकारां बराबर मुख्यमंत्र्यांनी उलयल्यार तांच्यो गरजो कळटल्यो. गुन्यांवकार वाडल्यात जाल्यार नवी बंदखण बांदपाची येवजणय आसतली. गुन्यांवकारांची संख्या वाडोवपा फाटल्यान बांदकाम कंत्राटदार आसत? कोलवाळे बंदखणींत कितें चल्लां हाचो चवकशी अहवाल पुलीस वा बंदखण म्हानिरिक्षकां कडल्यान अधिकृतपणान मेळयल्यार गुन्यांवकार 50 टक्केच आसात अशीय अजापाची म्हायती मेळपाची शक्यताय न्हयकारपाक येना.
गुन्यांवकारांक जात, धर्म, गांव नासता. कोलवाळ बंदखण समितीचेरच न्हय जाल्यार खंयच्याच सरकारी समित्यांचेर नेमणुको करतना सरकारान जात, धर्म कुशीक दवल्ल्यार बरें. समाजकार्य, मनीसपण पळोवचें. कोलवाळ बंदखण समितीर कामकाज करतना न्यायाधीश कुशळच न्हय जाल्यार इंग्लेज, कोंकणी भासय जाणा जाल्ले आसात, तेंय कळ्ळें. बंदखणींतल्या अस्तुऱ्यांची गाराणीय आयकून घेवपी. अधिकाऱ्यांक प्रश्नय विचारपी, पत्रकारां वरीच.
तशेंच आसता तें, पोटाच्या भुके खातीर गोंयकार गुन्यांवकार जावचे नात अशें न्हय. मुख्यमंत्री तशी पाळी गोंयकारांचेर हाडचे नात अशी आस्त बाळगुया. रागार जावचें न्हय, एक सांगचेशें दिसता, सरकार म्हणल्यार मुख्यमंत्री आनी मुख्यमंत्री म्हणल्यारच सरकार हें सरकारांतल्या मंत्री, अधिकाऱ्यांनी मतींत दवरचें. पिरायेन ते ल्हान आसले म्हणून तांची दिशाभूल कोणे करची न्हय, जागृत रावन सत कितें तें जण एकल्यान पयलीं समजून घेवचें.
जें कितें सांगता, तें जाणकार म्हणून न्हय जाल्यार गोंय, गोंयकारपणाच्या मोगांतल्यान. गोंय, गोंयकारपणाच्यो तुमच्यो, म्हज्यो, तांच्यो, आमच्यो व्याख्या वेगळ्यो आसतल्यो, तेच खातीर साहित्यकांचे, राजकारण्यांचे उमाळे मुखेलमंत्र्यांनी समजून घेवचे. गोंय, गोंयकारपणांत घुस्पल्ले 1990 तले उदयबाब, खासदार अॅड. लुईझिन फालेरो, एदुआर्दबाब आनी आतांचे आमदार विजयबाब सरदेसाय, पर्यटनमंत्री रोहनबाब खवंटे, आमदार आलेक्स रेजिनाल्ड लाॅरेन्स, आमदार आलेक्स सिक्वेरा, सभापती, विधानसभेंतल्या तीन महिला आमदारांचे आनी स्वता मुखेलमंत्र्यांचेंय गोंय, गोंयकारपण आसतलेंच. तांच्या विचारांक एकवटाचें रूप आयल्यार कायदो जायत? अॅड. खलप, अॅड. नार्वेकार, अॅड. प्रभाकरबाब तिंबले, अॅड. क्लिओफात कुतिन्हो, न्यायमुर्ती श्री. रिबेलो, न्यायमुर्ती रामचंद्र खांडेपारकार, न्यायमुर्ती महेश सोनक हांणी विधिकार मंचा वरवीं भासाभास कित्याक घडोवन हाडची न्हय?
हाचें आदीं मनोहरबाबांच्या रॅन्सिड पिकलाच्यो, राज्यपाल भानू प्रकाश सिंहाच्या ब्लडी गवर्नराच्यो खबरो घडल्यो, गैरसमज जाले, ते दीस वेगळे आयचे दीस, वातावरणय वेगळें. मनीसपणाक काळें खत लागपी घडणुको घडटात तेन्ना आदले प्रधानमंत्री लालबहादूर शास्त्रीजी वा अटलबिहारी वाजपेयी हांणी राजीनामे दिल्ले. आता राजीनामे नाकात, भासाभासेची, मेकळी माची जाय.

सुहासिनी प्रभुगावकर
9881099260