गणेशाची गोंय वारी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

 घुमटाचेर आरती म्हणटना गोंयकारांच्या मुखामळार फुलिल्लीं तीं खोशेचीं, उमेदीचीं आनी आनंदाचीं ल्हारां पळोवन म्हजें मन प्रसन्न जाता आनी म्हणुनूच म्हजी आरत म्हणटना आरतींतलीं उतरां चुकल्यार लेगीत हांव तांकां माफ करतां.

गणपती ः आई, हांव आयलों. 

पार्वती ः आयलों पुता. बस. कशी जाली गोनीची भोंवडी?  

गणपती ः गोनीची? आई, हांव गोंयांत गेल्लों. मदींच ही गोनी कित्याक आयली? 

पार्वती ः तुका खबर ना? गोंयाक आतां गोनी म्हणटात खंय. विसरलो? फाटल्या इलेसांवां वेळार गोंयांत जळींमळीं ‘गोनीची नवी सकाळ’ अशे तकटे लायिल्ले. तुवें पळोवंक नात?  

गणपती ः आँ. तें म्हणटा तूं? आई, स्लीप आॅफ टंग कशें जाता तशें तें स्लीप आॅफ ब्रश जाल्लें खंय. तांकां गोंयची नवी सकाळ म्हणपाचें आसलें.

पार्वती ः आँ? अशें? म्हाका कितें खबर? म्हाका दिसलें गोंयचें नांव बदलून गोनीबी केलां कांय म्हणून. कारण कोणूय गोंयांत येता, गोंयच्या मोगांत पडटा, गोंयांतूच रावता आनी गोंयाक नवीं नवीं नांवां दवरता. कोण गोंयाक गोआ म्हणटा, कोण गोवा म्हणटा, कोण गोमंतक म्हणटा, कोण गोपकपट्टणम म्हणटा जाल्यार कोण गोवापुरीय म्हणटा. पयर सहज पासय मारूंक गोंयांत गेल्ले कडेन कोण तरी गायतालो ‘सुंदोर म्होजें गोंये’ म्हणून. 

गणपती ः बरोबर तुजें आई. म्हणून तर 21 दीस गोंयांत राबितो करून घरा परततना गोंयकारांचो निरोप घेतां घेतां ल्हवूच मुख्यमंत्र्यांच्या कानांत सांगलां ः आमचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी जशें इंडियाचें भारत करूंक सोदतात तशें गोंयचीं हीं सगलीं नांवां काडून उडय आनी एकूच नांव दवर ः गोंय. 

पार्वती ः हें मात बरें केलें तुवें. तुजें आयकतलोच तो. रोखडेंच मनार घेतलो. पळयच तूं. तुका याद आसा? पोरूं तुवें मुख्यमंत्री सावंताक पणजी स्मार्ट दिसपा खातीर कसलोय उपाय काड म्हणून सांगिल्लें. ताणें रोखडेंच मनार घेतलें. सगले रस्ते चकचकीत, गुळगुळीत, तिकतिकीत, सुळसुळीत केले. पणजी स्मार्ट केली. 

गणपती ः खंय गे आई, पणजी स्मार्ट जाल्या. आमचे फोन स्मार्ट जाले पूण पणजी मात तशीच आसा. सगल्या रस्त्यांचेर फोंडकुलांच फोंडकुलां. 

पार्वती ः म्हणल्यार? समजूंक ना हांव. 

गणपती ः आई, हांव गोंयांत पावलों तेन्ना रस्त्यांचीं कामां चलतालीं. सगले रस्ते नवे करताले. सामके चकचकीत. पूण सगलीं कामां अर्दकुटींच उरिल्लीं. ताका लागून सगल्याक मातयेच्योच राशी दिसताल्यो.  

पार्वती ः बरोबर तुजें. तूं आनीक मातसो उसरां गोंयांत गेल्लो जाल्यार घडये तुका गोंयचे सगले रस्ते चकचकीत दिसतले आसले. 

गणपती ः आई, हांवें खरें म्हणल्यार ह्या वर्सा उसरांच वचपाचें थारायिल्लें पूण म्हजे भक्त म्हाका पावयतना ‘गणपती बाप्पा मोरया, पुढच्या वर्षी लवकर या’ अशें बोंबलेच्या देंठांतल्यान आड्डतात आनी तांची ती परम भक्ती पळोवन मनांत नासतनाय म्हाका बेगीन वचचें पडटा. 

पार्वती ः बरें तें आसूं, तुका अंदूं गोंयांत वतना, येतना, भोंवतना, चलतना, सकाळची फांतोडपावली मारतना त्रास बी जालो ना मरे? ना म्हणल्यार पोरूं सगले पणजेकार सुस्त न्हिदिल्ले आसतना तूं स्मार्ट सिटींत फांतोडपावली मारपाक गेल्लो तेन्ना चुकून एका व्हडल्या फोंडकुलांत पडून तुजें कमर धाडवल्लें. याद आसा? 

गणपती ः हय आई. याद काडल्यार अजुनूय मदीं मदीं दुखता म्हाका तें. 

पार्वती ः हीं फोंडकुलां सासणाचीं ना जावचीं हे खातीर कसलोय उपाय ना?  

गणपती ः आसा. पूण तोवूय हांव करूं? आई, तें काम भौशीक बांदकाम मंत्र्याचें मुगे. पगार घेना तर तो? बरो स आंकडी पगार घेता. आई, तुका याद आसा? पोरूं केन्ना तरी गोंय सरकारान गोंयच्या रस्त्यार एकूय खड्डो आसचो ना हें उतर म्हजें अशें कितें तरी म्हणिल्लें. म्हाका खरेंच दिसलें. रस्त्यार एकूय खड्डो आसचो ना म्हणून आनंदीत जालों आनी तेच भिरकेंत चवथीचे मध्यानरातीं मूषक सुस्त न्हिदला तें पळोवन ल्हवूच मखरांतल्यान देंवलों आनी अटल सेतू पळोवपा खातीर दोळे धांपून चलूंक लागलों. चलतां चलतां एका व्हडल्या फोंडकुलांत म्हजो पांय पडपाचो. ज्युस्त त्याच वेळार एक ल्हान भुरगो आड्डलो ः बाप्पा, सांबाळून. सोमतो पांय फाटीं घेतलो. दोळे उगडून पळय जाल्यार एक ल्हान भुरगो नारंगाक चंद्रजोत लावपी आपल्या आज्याक ‘बाप्पा, सांबाळून’ म्हणून शिटकायतालो. हांव जर त्या व्हडल्या फोंडकुलांत पडिल्लों तर म्हजें कितें जातलें आसलें हें येवजून आयजूय आंगार कांटो येता. 

पार्वती ः आसूं, भोगशीय तांकां. 

गणपती ः तेंच तर इतलीं वर्सां करीत आयलां. हीं फोंडकुलां सोडलीं जाल्यार गोंयकार मात म्हाका कांयच फाल्त करिनात. ते खातीर तांची तोखणाय दिसता. पयसो आसूं वा नासूं आपणाक तांकता तशी ते म्हजी सेवा करतात आनी तिवूय सामकी मनांतल्यान, काळजांतल्यान, भक्तीभावान.  

पार्वती ः हय रे पुता, सामकें बरोबर तुजें. 

गणपती ः पूण आई, म्हाका एक कळना, म्हाका पावयतना हे गोंयकार माराणांचो गडगड कित्याक मारतात? ‘चल, सुटले एकदांचे. आतां आमी नुस्तें खावंक मेकळे’ म्हणून आनंद मनोवपा खातीर? काय म्हाका खूश करपा खातीर? म्हज्या मुखार लेझीम खेळटात, फुगडी घालतात, नाचतात तें समजुं येता. माराणांचो गडगड कित्याक करप? फोग कित्याक लावप? पयशांचो इतलो धुंवर कित्याक करप? आई, म्हाका पावयतना हजारांनी रुपयांचीं माराणां मारपाची ही प्रथा गोंयांत कोणें सुरू केली गे? 

पार्वती ः तें म्हाकाय बरें खबर ना पुता. तांच्या आज्या – पणज्याक विचारचें पडटलें. 

गणपती ः त्या माराणांच्या आनी दादा बाॅमाच्या आवाजांत कान किण्ण जातात. काळजांत ओगीच कलकलूंक लागता. केन्ना काय गंगेंत घालून घेवचें अशें दिसता. 

पार्वती ः तांचे उमेदीक शीम मेर नासता म्हणून ते तशे वागतात. आसूं, सोडून दी. 

गणपती ः फोगाचें सोड, हे भक्त म्हज्या मुखार इतलो झगझग, लखलख, रोसणाय कित्याक करतात गे? हांवें तांकां कितले फावटीं सांगलें, आरे पापया, झिरो बल्बूच लायल्यार पुरो. सगलें स्पश्ट दिसता म्हाका. पूण ते आयकुपाकूच तयार नात. सामके शंबर व्होल्टाचे बल्ब लायतात. 

पार्वती ः तुजें रुप सगल्या लोकांक दिसचें म्हणून ते तशें करतात आसतले. 

गणपती ः मान्य म्हाका. पूण म्हजीय अडचण समजून घेयात मरे. म्हजे दोळे आदींच बारीक. तातूंत त्या झगझगान म्हाका वक्ल लागत म्हणून भंय दिसता. 

पार्वती ः ना रे पुता, तो हुसको तूं करूं नाका. 

गणपती ः कित्याक म्हणटा तूं आई? 

पार्वती ः दोळ्यां मुखार लखलख केलो म्हणून कोणाक वक्ल लागना. तूं टीव्ही पळयना आनी दीसभर मोबायलूय घेवन बसना म्हणटकूच तुका वक्ल लागतलें म्हणपाचो भंयूच ना. सतत टीव्ही आनी मोबायल जो पळयता ताकाच खंय वक्ल लागता अशें हालींच गोंयची नामनेची नेत्रतज्ञ डाॅ. नेत्रा दोळेफुटकें हांणी म्हणलां अशें खंय तरी वाचिल्लें.  

गणपती ः आई, तसल्यो गजाली खऱ्यो आसनात. अश्यो गजाली दोळ्यां आड मसंड पाड म्हणून दुर्लक्ष करूंक जाय. 

पार्वती ः तें आसूं, पूण हें पळय पुता, तुज्या गोंयकार भक्तांक मात तूं कांयच म्हणूं नाका. तुज्या प्रेमा खातीर ते हें सगलें करतात हें मतींत धर. तांचे उमेदीचेर विरजण हाडूं नाका.

गणपती ः आई, जाणां हांव. सगलें कळटा म्हाका. घुमटाचेर आरती म्हणटना गोंयकारांच्या मुखामळार फुलिल्लीं तीं खोशेचीं, उमेदीचीं आनी आनंदाचीं ल्हारां पळोवन म्हजें मन प्रसन्न जाता आनी म्हणुनूच म्हजी आरत म्हणटना आरतींतलीं उतरां चुकल्यार लेगीत हांव तांकां माफ करतां. फकत घुमटांचोच आवाज म्हज्या कानार पडटा. आरतींतलीं उतरां आयकुंकूच येनात. आई, त्यो खबरो आसूं. म्हाका कितेंय खावपाक दी मुगे. पोटाक सामकी भूक लागल्या. 

आई ः म्हणल्यार? गोंयांत तुका तुजे आवडीचे मोदक खावंक मेळूंक नात? 

गणपती ः ना. 

आई ः कित्याक? सगले मूषकान फस्त केले? राव येवुंदीच ताका, सामकीं उजरावन काडटां. 

गणपती ः नाका. ताका कांयच म्हणिनाका. 

आई ः मागीर जालें कितें तर? 

गणपती ः आई, तुका कितें  सांगूं, म्हाका पुरणाचे मोदक आवडटात हें खबर आसुनूय कांय गोंयकारांनी तसले मोदक करपाचें बंदूच केलां. 

आई ः कित्याक? गॅस आनी तेल वाडलां म्हणून?  

गणपती ः ना. तांकां वेळूच मेळना खंय. म्हणून ते म्हज्या मुखा वयल्या ताटांत प्रसाद म्हणून बाजारांतले माव्याचे मोदक दवरतात. 

आई ः मागीर जालें मरे. ते मोदक तुज्यान खावूंक जायनासले? रगतांतली साकर वाडटली म्हणून भंय दिसलो? 

गणपती ः ना.

आई ः कित्याक खाले ना तर? त्या मोदकाक वास येतालो काय ते म्हारग म्हणून खावंक वास दिसलो?   

गणपती ः आई, फाटलीं दोन – तीन वर्सां हांव तसलेच मोदक खावन म्हजी भूक भागयतालों पूण त्या माव्यांत भेसळ आसता अशें अन्न आनी वखदां खात्याच्या एका अधिकाऱ्यान हांव मखरांत बशिल्लों आसतना पोरूं म्हज्या कानांत सांगत सावन माव्याच्या मोदका वयली म्हजी वान्साच गेल्या. आनी तूं जाणां आई, मूषक लेगीत ते मोदक उश्टायना. 

आई ः बरोबर ताचें. ताका मागीर कितेंय जाल्यार कोण पळयतलो? खंय आसा रे तो?  

गणपती ः गेला आसतलो चिंचुदरेक मेळपाक. केन्ना काय घरा पावता आनी चिंचुदरेक मेळटा अशें जाल्लें ताका. 

आई ः हय रे पुता, प्रेम म्हणटा तें अशेंच आसता. 

गणपती ः आई, तें आसूं, म्हाका भूक लागल्या. पोटभर जेवतां आनी सुस्त न्हिदतां. 

पार्वती ः कित्याक? गोंयांत न्हिदूंक मेळूंक ना?

गणपती ः न्हीद कशी पडटली? रातभर फुगड्यो, नाच, आॅर्केस्ट्रा, नाटकां. त्या आवाजान कान सामके विटले. बरें, कानांत कापसाचे गुड्डे घालून मातशी झेम काडटलो म्हणल्यार जळारां मातूय न्हिदूंक दिनात. दोनूय कानां कडेन येवन गुणगुणटात. कसलीं पदां म्हणटात ब्रह्मदेवाक खबर. आई, हीं जळारां केन्ना येवन खंय चाबत म्हणपाचो नेम नासता. म्हणून दोळे उगडेच दवरचे पडटात. घरांतलीं मनशां मात आपल्या कुडींनी मच्छर अगरबत्ती नाजाल्यार लिक्वीड लायतात. पूण म्हजी वासपूस मात कोणूच घेनात. मुर्तीकारान माथ्याक बांदिल्लो रसमी फेटो ल्हवूच काडून तोंड धांपून न्हिदतलो म्हणल्यारूय न्हिदूंक मेळना. ज्युस्त कोण तरी एकलो येता आनी म्हज्या पांयांक हात लावन म्हाका हात जोडटा. त्या स्पर्शान जाग येता आनी मागीर न्हिदूच पडना. जागरणांनी म्हजे दोळे सामके ताणशेल्यात. केन्ना काय पोटभर जेवतां आनी सुस्त न्हिदतां अशें जालां म्हाका. 

पार्वती ः चल तर यो. तुजे आवडीचेच पुरणाचे मोदक केल्यात. जाय तितले पोटभर खा आनी सुस्त न्हीद. 

गणपती ः चल तर आई. दी म्हाका मोदक. सामकी कडकडून भूक लागल्या. 

(पार्वती गणपती मुखार मोदकाचें ताट दवरता आनी गणपती कांय खिणांतूच ते सगले मोदक फस्त करून सुस्त न्हिदता)

– अतुल र. पंडित 

9623269013