कोयराचो गर्नाल

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंय नितळ उरलें ना जाल्यार थळाव्यांक त्रास जातलोच, पूण पर्यटनाचे नदरेनूय तें मारक थारतलें…. आनी पर्यटनाचेर हावळ येवप म्हणजे

कोयर सध्या एक फायदेशीर वेवसाय जाला काय कितें, अशें कोणे म्हणल्यार बाकीच्यांक वायट दिसचें न्हय. नदर वता थंय कोयरूच कोयर. वर्साचे बाराय म्हयने 24 सूय वरां सान्न मारल्यार सोंपचोना इतलो कोयर फाटल्या कांय वर्सां सावन गोंयांत जावपाक लागला. गोंय कोयर मुक्त (खास करून प्लास्टीक) करपाच्यो घोशणा जायत्यो जाल्यात, मात दिसानदीस सैमा खातीर जगप्रसिद्ध आशिल्लें आमचें राज्य कोयर युक्त जायत आसा. साबार मार्गांनी आमचे जिणेंत प्लास्टिक घुसलां, तेंय एक कोयर जावपाचें कारण. कड्डणां, रांदपाचे भोवतेक जिनस, दूद, उदक, थंड पेयां, चिप्स, चणे- भिकणां, शेव, तंबाकू, वखदां… सगलेंच प्लास्टिक पाकिटांनी, बाटल्यांनी, पोतयांनी. हाचेर जो मेरेन पर्याय मेळनात, तो मेरेन कोयराच्या वाडट्या राकेसाक कोणूच आळाबंद हाडपाक शकचो ना. तरीय आमी गोंयकारांनी उण्यात उणो कोयर कसो जातलो, हाची जतनाय घेवंक फावो. काल कोयर वेवस्थापनाचेर कार्यावळ जाली. तातूंत मुख्यमंत्री डाॅ. प्रमोद सावंत हांणी कोयरा संबंदी जें- जें कितें सांगलें, तें आयकून समाजाक बाधक थारपी हे समस्येक खरेंच भिवपाची गरज आसा, हें सगल्या उपस्थितांत पटलां आसतलें. राज्यांतल्या सगल्या पंच, नगरसेवकांनी हाचेर विचार करचो.
घरगुती ओलो- सुको कोयर थळाव्यो पंचायती, पालिका एकठांय करतात. 25 ते 50 रुपया दर म्हयन्याक फारीक करचे पडटात. कांय स्वराज्य संस्था हें काम बरे भशेन करतात. तरीय रस्त्या कडेन कोयर दिश्टी पडटाच. तो कोण उडयतात? ल्हान हाॅटेलां, दुकानां, फळां, भाजी विकपी? बरेच नागरीक सकाळीं कामांक वतना वा रातचो काळोख दाटलो काय कोयरान भरिल्ल्यो पोतयो रस्त्या देगेक मोखून मारतात. शारां, गांव बुरशे करपाक आमी लोकांनीच हातभार लायला. मागीर थंय गोरवां, सुणीं येतात. अपघात जातात. दुर्गंध पातळून लोकांची भलायकी इबाडटा. फक्त लोकूच न्हय, तर कांय पालिकाय हें काम करतात. शार नितळ दवरपाची जापसालदारकी जांच्या भुजांचेर, तेच जर हीं कुकर्मां करपाक लागलें, तर सामान्य नागरीक कित्याक तांच्या पावलार पावल दवरचे नात?
कालचे कार्यावळींत मुख्यमंत्र्यान गांव बुरशे जावपाक लागल्यात, अशी खंत उक्तायली. कांय थळावे फुडारी हाॅटेलांचो कोयर व्हरून गांवांनी उडयतात. एके ट्रिपी फाटल्यान तांकां दोन हजार रुपया सुट्टात. तेन्ना गांवकारांनी आपलो गांव बुरसो करपाक दिवचो न्हय, असो उलो तांणी मारलो. आमच्या गोंयांत कांय थारावीक जागे आसात, थंय कोयराच्यो राशी, दोंगुल्ल्यो, दोंगर जाल्यात. वर्साचीं वर्सां तें थंय पेकनाशिल्ल्या घांव्या बशेन व्हांवत आसात. ताचे परस शक्य आसा त्या पंचायती, पालिकांनी स्वताचे कोयर प्रक्रिया प्रकल्प कित्याक उबारचे न्हय? ओलो – सुको कोयर वेगळो सांठोवन तो साळगांव वा हेर कडल्या कोयर प्रक्रिया प्रकल्पांत तरी धाडचो. हीं डंप यार्डां कितलो तेंप लोकांक त्रास दितलीं? कोयर वेवस्थापनाच्या नांवा खाला कांय पंचायती, पालिका सरकारा कडल्यान 60- 70 हजार रुपया उखलतात आनी तातूंतले फक्त 20 हजार खर्च करतात, अशेंय मुख्यमंत्र्यान सांगलें. हें कितलो तेंप चलत आयलां? तशें आसा जाल्यार दोशी व्यक्तींक कडक ख्यास्त जावपाक जाय. हे लोक समाजसेवा करपाक राजकी मळाचेर आयल्यात काय स्वताचीं बोल्सां भरपाक?
सरकारान कोयर ट्रान्सफर स्टेशनां सुरू करपाचें थारायलां. म्हणल्यार लोकांनी, पंचायतींनी थारावीक जाग्याचेर उबारिल्ल्या कोयरा पेटयेंत कोयर हाडून उडोवचो, मागीर तो सरकारी यंत्रणे मार्फत उखलून कोयर प्रक्रिया प्रकल्पांत व्हरतले. पूण गांवांनी, रस्त्या कडेन कोयराचे डंप नाकात. वास्को सड्यार हालींच कोयराक उजो लागलो (काय लायलो?), विखारी धुंवर लोकांच्या पुलमांवांत गेलो. हो जागो खंय कांय म्हयन्यां पयलीं नितळ केल्लो. मागीर थंय परत परत कोण कोयर हाडून उडयतात? गोंय नितळ उरलें ना जाल्यार थळाव्यांक त्रास जातलोच, पूण पर्यटनाचे नदरेनूय तें मारक थारतलें…. आनी पर्यटनाचेर हावळ येवप म्हणजे नेमके कोण- कोण त्रासांत पडप, हें वेगळें सांगपाक नाका. हेच घटक कोयर उडोवन स्वताच्या पांयांचेर फांतर मारून घेतात. हाचे मुखार सरकारी यंत्रणेन कोयराची समस्या गंभीरपणान घेवची. अर्थकारण आसलें तरी कोयराचो हो गर्नाल कितलो तेंप हातांत दवरतले? एक दीस तो फुट्टलो आनी आमी सगलेच त्रासांत पडटले. ताचे पयलींच कोयराच्या ह्या भिरांकूळ गर्नालाचो सासणाचो विलो लावया!