कोंकणी सिनेमा विकासाचें धोरण आंखूंक इत्साशक्त जाय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सिनेमा त्या वेळा वयलो काळ आनी मनीस दस्तावेज म्हण आपल्या तंत्रांत सांबळटा. तें मनीस विकासाचें म्हत्वाचें माध्यम आनी साधन.

भारत स्वतंत्र जालो तेन्ना हिंदी आनी हेर प्रादेशीक भाशांनी सिनेमा उद्देग मूळ धरतालो, पूण ताचे व्यतिरिक्त एक ‘नवो सिनेमा’ आसचो अशें तेन्नाच्या सरकाराक कित्याक दिसलें? आनी त्या हेतान तांणी ‘फिल्म आनी टेलिव्हीजन इन्स्टीट्यूटाची निर्मिती कित्याक केली? ताचें कारण म्हणल्यार सिनेमा हें समाज प्रबोधनाचें प्रभावी माध्यम आनी सिनेमा निर्मितींत आकांताचो खर्च लागता. ते खातीर ताका राज्याचो पालव आनी फाटबळ आसुंकूच जाय. भारतांत आजूनय सिनेमांक सरकार येणावळीचें माध्यमूच म्हण पळयता आनी ताच्या कलात्मक विकासा खातीर लक्ष सामकें उणें दिता. ताचें सरळ उदाहरण म्हणल्यार सिनेमा हो भारतीय सरकाराच्या सुचना आनी प्रसारण खात्या अंतर्गत येता, मनीसबळ विकास मंत्रालय म्हणल्यार शिक्षण वा संस्कृती मंत्रालायाच्या परिपेक्षांत वळना.

गोंयच्या सिनेमा विकासाचो कळीचो मुद्दो म्हणल्यार कोंकणी मनीस चार राज्यांनी फाफसला आनी राजकीय शिमो सिनेमाच्या वितरणांक आडखळी हाडटात. एका काळार हिंदी सिनेमाचें संगीत झॅज संस्कृतींत पारंगती गोंयकार चलयताले, पूण सिनेमाच्या तंत्रा कडेन दर एका सरकारान आडनदर केल्या. गोंयच्या सिनेमाचो जो कितें विकास जाला तो कलाकारांनी केला. राज्याचें आनी व्यापक वैचारीक चळवळीचें ताका फाटबळ मेळूंक ना. गोंयांत सिनेमा विकासाचे नदरेन धोरण ना. आसा ती फक्त सिनेमा अनुदान येवजण जाची नेमावळ एकदम बाबत आनी वादास्पद आसा. ती सरकाराच्या माहिती आनी प्रसिद्धी खात्याच्या अधिकारान येवपा गोंय मनरीजवण संस्थेच्या अंतर्गत जाता. गोंय मनरिजवण संस्था सरकाराची इफ्फी आयोजन करपी नोडल संस्था. ताका कोंकणी सिनेमा विकासाची मॅण्डेट ना. आनी ती दुरुस्त करपाची इत्साशक्ती आजून सरकारान दाखोवंक ना.

मुळांत भारतीय स्वतंत्र चळवळीच्या व्यापांत कलाकार आनी लेखकांची पुरोगामी चळवळ चलताली. खास करून नव्या देशांत नवो समाज बांदपाच्या हेतून कलाकार नव्या अभिव्यक्तीची बांदावळ करताले. तेन्ना दोन राज्यांनी भारत सरकाराच्या सिनेमा धोरणांक फारकत घेवन तांणी स्वतंत्र सिनेमा धोरण आंखलें. तीं राज्यां आशिल्लीं, केरळ आनी उपरांत बंगाल. तांणी सिनेमाक तांच्या संस्कृती मंत्रालयाच्या अधिकारांत हाडलो. ताच्या अंतर्गत सिनेमाच्या तंत्राचो अभ्यास करपी संस्था प्रस्तापीत केल्यो. देखीक, केरळ सरकार तांच्या संस्कृती खात्या अंतर्गत चित्रांजली आनी चलचित्र अकादेमी चलयता. तांचो मोटो वांटो थंयच्या सिनेमा इण्डस्ट्रीक मनीसबळ पुरोपांत जाता. इतलेंच न्हय तर स्वतंत्र सिनेमा करतल्यांक सरकार सिनेमा वितरण करपाक मदत करता. पयलो सिनेमा करप्यांक हात सोडून मदत आनी खास करून महिला सिनेमा दिग्दर्शकांक पालव दिता.

अस्तंत बंगलान माहिती आनी संस्कृती खात्याच्या अधिकारांत सिनेमा विकास येता. त्या खात्याच्या अंतर्गत माहिती, सिनेमा, संस्कृती आनी पुरातत्व आनी संग्रहालय अशीं संचालनालयां येतात. आनी तें खातें मुखेलमंत्री स्वता सांबाळटा आनी तातूंत रस घेता. देखून बंगाल आनी केरळ हीं दोन राज्यां सिनेमा संस्कृती रुजोवपाचे नदरेन आदर्श थारल्यांत. गोंयची शोकांतिका म्हणल्यार सांस्कृतीक धोरण आशिल्लें गोंय हें एकमेव राज्य पूण संस्कृतीचे परिपेक्षांत सिनेमा वळ ना. सिनेमाच्या तंत्राचो अभ्यासक्रम आजून मेरेन गोंयांत ना.

सिनेमा हें खर्चीक माध्यम. ताच्यो साधनसुविधा उबारूंक खर्च लागता. आजूनय कोंकणी सिनेमा रवीन्द्र भवनांनी दाखयता आनी जुजबी प्रसार तंत्रान ताचो प्रचार करता. ह्या उपक्रमांक लेगीत सरकाराचो पालव मेळना. वेवसायीक तत्वाचेर तांच्या सभाघरांचें भाडें आकारतात. तशेंच गोंय मनरिजवण संस्था फक्त इफ्फीच्या चार म्हयने आदीं प्रकाश झोतांत येता आनी जसो इफ्फीचेर पड्डो पडलो तशे तिचें कार्य त्या वर्साक सोंपता. गोंयांत ल्हान ल्हान सिनेमा महोत्सवां वरवीं सिनेमाचो प्रसार जावपाक जाय. कोंकणी सिनेमा महाविद्यालयांनी दाखोवपाक अनुदाना सकट साधनसुविधांची पुरवण मनरिजवण संस्थेन करपाक जाय. आनी तें जावपाक आदीं मनरिजवण संस्थेची मॅण्डेट बदलप गरजेचें आसा. आनी त्यान पयलीं ते संस्थेचें नांव बदलपाची गरज आसा. सिनेमा फक्त मनरिजवणेचें साधन न्हय, ताका गंभीरपणान पळोवपाची गरज आसा. मनरिजवण संस्था ‘गोवा सिनेफील‘ म्हूण एक सिनेमा क्लब चलयता. पूण तो पणजे आनी विशेश वर्गा पुरतो मर्यादीत आसा. कांय वर्सां फाटीं कला अकादेमीच्या कर्मचार्‍यांनी फुडाकार घेवन फिल्म क्लब थापलो. पूण मनरिजवण संस्थे उपरांत ताच्या कामांत सातत्य उरूंक ना. 

सिनेमा त्या वेळा वयलो काळ आनी मनीस दस्तावेज म्हण आपल्या तंत्रांत सांबळटा. तें मनीस विकासाचें म्हत्वाचें माध्यम आनी साधन. गोंयच्या समाजाचो अभ्यास करताना दस्तावेज म्हणून जाचो पुरावो संशोधक पळयतले तातूंत त्या काळावयल्या सिनेमाचो अभ्यास जातलो. ते खातीर सरकार सिनेमांची जतनाय करपाक सिनेमा विभाग थापता. पूण दुख्खाची गजाल गोंय सरकारा लागीं असली कसलीच वेवस्था ना.

आयज कोंकणी सिनेमाच्या विकासा खातीर धोरण आंखपाक सरकारान इत्साशक्त दाखोवपाची गरज आसा. सिनेमा निर्मितीक अनुदान हो ह्या धोरणाचो एक वांटो. पूण सिनेमा वितरणांत सरकारान सुविधा उपलब्ध करून दिवपाक जाय. तेच बरोबर सिनेमा तंत्र आनी तंत्राचो अभ्यासक्रम निर्माण करपाक कला अकादेमी आनी गोंय विद्यापिठांत अभ्यासमंडळां नेमपाची गरज आसा. आनी हें करून सरकारा कलाकारांचेर उपकार करिना. राज्याच्या मनीस विकास धोरणांचो तो मोलाचो वांटो, जी बाजू राज्याची आजून अपंगूळ आसा.