भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दायजी वर्ल्डाच्या माध्यमातल्यान कविता ट्रस्टाची ‘बिरी बिरी पावस’ ही कोंकणी कविता सादरीकरणाची माळ पळोवपाची संद मेळ्ळी. कविता ह्या प्रांताक कितले उंचायेर व्हरून दवरूं येता, हें दाखवपी मंगळूरांतले नामनेचे कवी मेल्विनबाब राॅड्रिगीस हांचे तकलेंतल्यान आयिल्ले हे कल्पकथेक एक कवी आनी रसीक ह्या नात्यान म्हजो सलाम.
फोव हो तसो सात्वीक आहार. आमी पयलीं सुकेच फोव खाताले. पूण, आयचे नवे पिळगेक ते आवडनात. पूण कशेय तरेन ते तांच्या पोटांत वचपाक जाय म्हणून तातूंत कातलेचे कुडके, गोड, वेलची बी घालून वेगळोच पदार्थ करून दिवचो पडटा. तशें केलें जाल्यार ते तांच्या पोटांत वता. मेल्विनबाबान कविता लोकप्रिय करपाचे भावनेतल्यान अशेंच धोरण आपणायलें. तांणी केल्लो हो प्रयोग आमकां पळोवपाक बरो, मात कठीण आनी खर्चीकूय. पूण तें करीना जाल्यार कविता लोकप्रिय जावंक शकना. नव्या काळाची गरज ती. कविता रूचीक जाल्यार सामान्य मनीसूय आयकूक बसता. कवितेचेर उफाट प्रेम आसले बगर अशे तरेचो उपक्रम घडून येवप शक्यूच आसना. हो प्रयोग जैतवंत करपाक कुशल प्रतिभावंत मनीस बळाचीय गरज आसता. मेल्विनालो हो प्रयोग जैतवंत जावपाक तांची घरकान्न आयब्रेलबाय, कविता ट्रस्टाचे सध्याचे अध्यक्ष किशू बारकूर, एन्ड्र्यु डिकुन्ना, विलीयम पायश, व्हिक्टर माथायस अशा सक्रीय सहकाऱ्याचेंय योगदान लाभलें. ‘बिरी बिरी पावस’ फकत मंगळूरा पूरतोच मर्यादीत उरना. गोंय, कर्नाटक, केरळ, महाराश्ट्र अशा राज्यांतल्या आनी विदेशांतल्याय काव्य रसिकांक तो भिजोवन चिंब करता. ह्या पावसान कोंकणी कविता जनमानसा मेरेन पावयल्या. हे सर्तीतल्या सर्तकांची चांचणी गोंय आनी मंगळुराक
हे संकल्पनेचें खाशेलेंपण म्हळ्यार नव्या कविता बरोवप्यांक माची मेळोवन दितनाच तांकां प्रस्थापीत कवींच्यो कविताय वाचूक लावन तांच्यात नकळटांच कविते विशींची आवड निर्माण करतात. आमचे हालींचे कांय कवी कोणाचीच कविता वाचनात. ज्या कवीची कविता सर्ती खातीर सादर करतात त्या कवी विशींय कांय जाणाक कांयच खबर आसना. ‘बिरी बिरी पावस’क लागून कोंकणीतल्या नामनेच्या आनी साहित्य अकादेमी पुरस्कार प्राप्त कवींच्योय कविता सर्तकांक अभ्यासच्यो पडटा. ताचें कारण उपांत्य फेरयेक पाविल्या कवींक साहित्य अकादेमी प्राप्त कवींची एक कविता सादर करपाची अट आसता. इतलेंच न्हय ज्या कवीची कविता निवडटा तो कवीय समजून घेवचो पडटा. ताचें कारण कविता सादर करचे आदी कवीक आयोजक कसलो प्रस्न विचारीत हाचो अदमास आसना. म्हणून सर्तकांक अभ्यास करूनच वचचें पडटा. हांतल्यान कविते वांगडा त्या कवीकूय लोकप्रीय करपाचें काम नकळटांच जाता. कविता ट्रस्टाचो हो वावर फाटल्या बऱ्याच वर्सा सावन चालू आसा. पूण अंदूंच्यान तांणी टेलीव्हिजनाच्या माध्यमांतल्यान एखाद्र्या सारेगमप सारक्या कार्यक्रमावरींच कवितेक माची तयार करून दिवपाचें काम केल्ल्यान कविता प्रकाराची प्रतिश्ठा आनीक वाडूक पावल्या.
ह्या स्पर्धांच्या निमतान आमचे गोंयचे नवे कवी मंगळूरांत वतात. हें जॆन्ना हांव पळयता तॆन्ना हांव भुतकाळांत पावता. म्हजो मित्र उमाकांतबाब शेट्ये हांचे संकल्पनेतल्यान 1981 वर्सा तेन्नाचो म्हजो कवी मित्र सज्जन तारी हाच्या सांगातान हांव गोंय ते मंगळूर मेरेनचे पदयात्रेक भायर सरलो. दर्यादेग वाठारांतल्या कोंकणी समाजाक लागींच्यान समजून घेवचो, हो ते भोंवडॆचो हॆतू. 1980 च्या अदमासाक मंगळूरांतले नामनेचे कवी चा. फ़्रा. दे कोश्ता गोंयांत आयिल्ले. तेन्ना हांव कवितॆच्या मळार निगतीच दिमखुरी मारूंक लागिल्लो. तांच्या कविता सादरीकरणाचो खूब व्हडलो प्रभाव आमचे पिळगेचेर पडलो. तांतल्यानच मंगळूर मेरेनचे पदयात्रॆची संकल्पना जल्माक आयली. 14 व्या दिसा आमी दोगूय मंगळूर पावले. ह्या प्रवासांत वाटेर जंय रावताले थंयच्या लोकांक आमी आमच्या म्हालगड्या कवींच्यो कविता टॆप रॆकोर्डरच्या माध्यमांतल्यान वाजोवन दाखयताले. चा. फ्रा. बाबांच्या घराय वचपाचें भाग्य आमकां मेळ्ळें. चाफ्राबाब अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याक म्हत्व दिवपी कवी. त्या काळार तांणी थंयच्या साबार कोंकणी बरोवप्यांची आमकां भेट घडयली. त्या वेळार तांणी मेल्विन नांवांचो एक भुरगो आसा आनी तो खूब बऱ्यो कविता रचता. तो फुडाराक व्हडलो कवी जांव येता. ताका तुमकां मेळोवन दिवपाचो पूण तो सद्या मंगळूरांत ना, अशेंशें कितें सांगलें. हांव तेन्ना बावीस वर्साचो. मेल्विन घडये आसत तेन्ना 13/ 14 वर्सांचो अशें म्हाका दिसता. तेन्ना सावन मेल्विन हें नाव म्हजॆ तकलेंत आशिल्लें. चा. फ्रा. बाबांची आनी आमची खूब लागींची इश्टागत जाल्ली. म्हत्वाचो विशय म्हळ्यार उपरांतल्या कितलेशाच वर्सांनी चा. फ्रा. बाबांचो आशिर्वाद लाभिल्ल्या मेल्विन नांवांच्या मनशाची म्हाका भेट जाली ती नामनेचो कोंकणी कवी म्हणूनच. साहित्य अकादेमी पुरस्कार जैतवंत मेल्विन रोड्रिगीस! ताका पळयता, तॆन्ना तॆन्ना म्हाका चा. फ्रा. बाबांची याद येता. खंयचेय बरॆ गजालीचो उद्धार जावपाचो आसता तॆन्ना निर्सग कोणाक तरी जल्माक घालता.
कोंकणीच्या उद्धारा खातीर शणै गोंयबाबाक जल्माक घालो. गोंयचे अस्मितॆचे राखणॆ खातीर उदयबाब भेंब्रॆचो जल्म जालो, कोंकणी नाटकाक प्रतिश्ठा मेळोवन दिवपा खातीर पुंडलिक नायकाक जल्माक घालचो पडलो, तशेंच कोंकणी कवितेची प्रतिश्ठा वाडोवपाच्या वावरा खातीर निसर्गान मेल्विन राॅड्रिगीस नांवांच्या कवीक जल्माक घालो, अशें हांव म्हणन. मेल्विनाचो हो वावर इतिहासीक. तांचें कविता फेस्त म्हळ्यारय कवितॆचो उत्सवूच. कविता हो साहित्यांतलो सर्वांग सुंदर प्रकार. थोडेच उतरांनी व्हडलो आशय मांडपाची तांक कविता प्रकारा कडेन आसता. मेल्विनबाब आनी ताच्या वांगड्यांचो कवितॆ कडॆन पळोवपाचो दृस्टीकोन भोव तोखणायेचो. ‘बिरी बिरी पावस’तल्या जैतवंत सर्तकां खातीर इनामाय बरीं आसतात. इनामा जेन्ना गडगंज आसतात तेन्ना नवे बरोवपी सर्तीत वांटॆकार जावपाक आकर्शीत जातात. तांतल्यान नव्या बरोवप्यांचे कल्पना शक्तीक पोसवण मेळटा, ह्या उपक्रमातल्यान कोंकणीत दर्जॆदार कवी निर्माण जावपाक आदार जातलोच, हातूंत दुबाव ना. ‘बिरी बिरी पावसा’न समाजांतले वेगवेगळे प्रस्न कवितांच्या माध्यमातल्यान प्रभावीपणान समाजा मुखार हाडपाचें काम केलां. ‘बिरी बिरी पावस’ म्हळ्यार काव्य रसिकां खातीर आगळी वेगळी मेजवानी! कविता ट्रस्टाचो हो वावर अखंडीतपणान चालू उरू.
संजीव वेरेंकार
9422643629
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
