कुसून किडे पडिल्लो दुस्वास

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जानेवारी 2022 च्या सुमाराक ह्याच सदरांत हांवें एक लेख ‘भाशा मोगी, भाशा वादी आनी वाद्यांव’ ह्या माथाळ्या खाला बरयिल्लो. आयजूय तेच तरेचो लेख बरोवचो पडटा हें दुर्दैव. तेन्ना दिल्ली सरकारान कोंकणी अकादेमीची थापणूक करपाची घोशणा केल्ली हें कारण जाल्लें. ते वेळार गोंयांतल्या गोंयकार म्हणपाक लायकीचे नाशिल्ल्या कांय वळवळ्या जिवांनी बोवाळ करपाचो यत्न केल्लो. त्याच लायक नाशिल्ल्या गोंयकारांनी, उगीरांत जाल्ल्या अखील भारतीय मराठी साहित्य संमेलनांत आयोजकांनी ज्ञानपीठकार दामोदर मावजो हांकां मुखेल सोयरो म्हण आपयले म्हुणूनय बोवाळ केलो, निशेध नोंदयलो, संमेलनाक बादा हाडपाची पोकी धमकीय दिली. (कोणेच भीक घाली ना ती गजाल वेगळी.) आपल्या लागींचे भाशेक ज्ञानपीठ पुरस्कार मेळ्ळा देखून अखील भारतीय मराठी साहित्य संमेलनांत आयोजकांनी ज्ञानपीठकार दामोदर मावजो हांका मुखेल सोयरो म्हण आपयलें. कोंकणीक मान दिलो, आयोजकांनी आपली परिपक्वताय दाखयली.
खंयच्याय स्वकर्तृत्वी गोंयकाराचो राष्ट्रीय पातळीर जेन्ना भोवमान जाता, तेन्ना नीज गोंयकारांनी तांचें अभिनंदन केलां. खासा गोंयच्या कोंकणी भाशा मंडळान लेगीत प्रसिद्धी पत्रकां काडून तांचें अभिनंदन केलां. कित्याक तर नीज गोंयकार सारासार विचार करता. खंयच्याय मळार नांव काडल्यार लेगीत तो एक गोंयकार म्हण ताका सगले पळयतात. आनी गोंयकार हो आमचेच मातयेंतलो म्हूण ताचो अभिमान आमी बाळगितात. हें गोंयकारपण. ही सुसंस्कृताय नीज गोंयकारांत आसता आनी आसा.
कांय जाण स्वताक गोंयकार मानतात, पूण तांकां गोंयकारपण, संस्कृती ‘कशाला लावून’ खातात तेंय खबर ना. देखून ते प्रत्येक गजालींत वाद पळयतात. वाद हीच तांची वळख जावन पडल्या. भाई मावज्याक राष्ट्रीय थरा वेलो मानाचो ज्ञानपीठ पुरस्कार फावो जालो. थोड्या गोंयकार म्हणपाचे लायकीच्या नाशिल्ल्यांच्या पोटांत ‘पोटशूळ’ उठलो. थोड्यांची न्हीद गेली. कांय जाणांची कुसून किडे पडिल्ली दुस्वासी वृत्ती परतून वयर आयली. खरें तर आपल्या वळखीच्या मनशाक फावो तो पुरस्कार मेळ्ळ्यार पुरस्कारांक म्हत्व दिवपी लोकांक ताचो अभिमान दिसपाक जाय. पूण असंस्कृत लोकांक तशें दिसना. तांकां दुस्वास जाता. थोड्या गोंयकारपण, सुसंस्कृतपण आशिल्ल्या मराठी मोगींनी आनंद उक्तायलो तेंय बी तितलेंच खरें.
तेवटेन, अखील भारतीय मराठी साहित्य संमेलनांत मराठी साहित्य महामंडळाचे अध्यक्ष कौतिकराव ठाले पाटील हांणी कोंकणीक मराठीची बोली म्हुणून हिणसायली आनी मराठण्यांची कुसून किडे पडिल्ली दुस्वासी वृत्ती जग लोकांक दाखयली. हे भाशेचे मोगी न्ही. ते वादी. हे देशाचें संविधान मानिनात. ते कोंकणी ही स्वतंत्र भास म्हुणून मानिनात जी संविधानान आपल्या आठव्या वळेरेंत घालून मानून घेतल्या. हांकां खरें देशद्रोहा खातीर ख्यास्त जावपाक जाय. कौतिकराव ठाले पाटील हांणी जाहीर माफी मागपाक जाय नातर महाराष्ट्र सरकारान संमेलनांत संविधानाचो अपमान जाला म्हण तांकां दिल्लें अनुदान परत घेवपाक जाय.
एके वटेन कोंकणीक भास मानप ना आनी दुसरे वटेन कोंकणी राजभास जाल्या तिचे वांगडा मराठीकय करात म्हण मागणी करपाचो वैचारीक गोंदळ अध्यक्षांचो जाला. थोड्यां खातीर मराठी राजभास जावची हो भावनीक प्रस्न आसूं येता. पूण तो भावनीक न्हय तर वेव्हारीक प्रस्न. राजभास ही वेव्हारा खातीरूच वापरतात. वाद घालतना असल्या मनोवृत्तीच्या मनशांक चर्चा सोडाच तांकां सारासार विचार सुद्दां करपाक येना. तांचो मुद्दो आसता तो म्हणल्यार तुमचे कोंकणींत एकूच दिसाळें आशिल्लें तें बंद पडलां. दुसरें सुरू जालें ताचीय परिस्थिती नाजूक आसा. नाक खंय आनी आदोळी खंय हाचें तारतम्य तांकां नासता कित्याक तर तांचे कडेन मुद्दे नासतात म्हणटकूच असले मुद्दे तांकां खणून काडचे पडटात. गोंयांत गोंयकारांच्या मालकीची कितलींशींच दिसाळीं चलतालीं तीं बंद पडलीं. देखीक राष्ट्रमत, आपलं वर्तमान, गोवादूत आदी. ताका जापसालदार मराठी वादी? जर ताका जापसालदार मराठीवादी आसात जाल्यार मराठी राजभास करपाची मागणी कित्याक जाता? आनी ताका जर मराठी वादी जापसालदार नात जाल्यार कोंकणी दिसाळीं बंद पडटात ताका कोंकणी लोक कशे जापसालदार? दिसाळीं चलोवप हो अर्थकारणाचो भाग. राष्ट्रीय दिसाळीं चलोवपी जेन्ना गोंयांत दिसाळें चलयता तेन्ना ताका गोंय भायल्यानूय जायरात मेळटा. देखून महाराष्ट्रांत मुखेल कार्यालयां आशिल्लीं खबरापत्रां गोंयांतूय तग धरून आसात. पूण गोंयच्या धनयांनी चलयिल्लीं मराठी दिसाळीं केन्ना आत्मनिर्भर नात.
गोंयची सुटका जाली तेन्ना भाऊसायब बांदोडकार हांच्या सरकारान गोंयांत सादारण 1500 मुळाव्यो शाळा मराठींतल्यान चालू केल्ल्यो त्यो आतां पोरूं वर्साच्या म्हायती प्रमाण फकत 728 उल्ल्यात. ताका मराठी वादीच जबाबदार म्हणूं येता? काय ताका सामाजीक आनी हेर गजाली जापसालदार आसात?
भौसाच्या पयशांनी उबी केल्लें मराठी भवन खंय पावलां? तें चलोवंक जायना हे गजालीक पुरायपणान मराठी वादी जापसालदार आसात. तातूंत लोकांचो पयसो आसा, सरकारान दिल्लो कोंकणी लोकांचोय पयसो आसा. ताचेरूय एक श्वेतपत्रिका काडात. आपल्या हिकमतीचेर गोंयांत बरीं मराठी साहित्य संमेलनां घडोवन हाडपाची कापस्ताद ना हांकां. जमता फकत खंयचीय गजाल व्हरून हिन्दू धर्माक जोडून लोकांक खुबळावपाक. हांच्या संमेलनाक दिंड्यो आनी पालख्योच पळोवपाच्यो. दुसरी गजाल म्हणल्यार गोंय सरकारान कांय वर्सां पयलीं मराठी अकादेमी स्थापन केली. मराठी अकादेमी गोंयच्या मराठी बरोवपी साहित्यकारां खातीर काम करता जाल्यार तातूंत कांयच वायट ना. कोंकणी मोग्यांनी हाका विरोध केलो ना. कित्याक तर कोंकणी मोग्यांक भाशेचो दुस्वास ना. ही गजाल केन्नाच अधोरेखीत जायना.
गोंयकार, म्हणल्यारूच कोंकणी मनीस, खूब सोंशीक, सुसंस्कृत. पूण स्वाभिमानीय बी. इतलेंच मतींत दवरात.