काेंकणीन अंतप्रवाह वळखून संघर्श चालू दवरचो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

संघर्श नाजाल्यार कोंकणी चळवळीचें सत्व सोंपयतलेः हेमा नायक;  कोंकणी परिशदेच्या अधिवेशनाचो समारोप

भांगरभूंय । तुकाराम गोवेकार

बॅ. नाथ पै सेवांगण, मालवण : कोंकणी चळवळीचो पींड हो संघर्शाचो. तो काडलो जाल्यार आमी चळवळीचें सत्व मारतले. हाची जाणीव आमकां आसपाक जाय. चळवळ ही विवीध आंतरप्रवाहांतल्यान वचपाक जाय. ती प्रस्थापीत जाल्यार गोठेता. जर चळवळींत संघर्श ना जाल्यार ती फुडें व्हरपाक कारण उरना. आयज कोंकणी चळवळीन आपले आंतरप्रवाह वळखून संघर्श चालू दवरचो पडटलो, जर ती प्रस्थापितांचे दावणेक बांदली जाल्यार म्युझियम पीस जावन उरतली. ताची संस्कृती जावन मुखार वच्ची ना, अशें मत ज्येश्ठ साहित्यीक हेमा नायक हांणी उक्तायलें. ती हांगा मच्छिंद्र कांबळी माचयेर आयोजीत केल्ल्या अ. भा. कोंकणी परिशदेच्या 32 व्या अधिवेशनाच्या समारोप सुवाळ्यांत मुखेल सोयरी म्हूण उलयताली.

ह्या वेळार मानाचे सोयरे म्हूण सिंधुदुर्ग बॅंकेचे संचालक व्हिक्टर डांटस, कार्याध्यक्ष रोनाल्ड बोथेल्लो, कोंकणी परिशदेचे नवे अध्यक्ष अरुण उभयकर, आदली अध्यक्ष उषा राणे, येवकार समिती अध्यक्ष रुझारियो पिंटो हाजीर आसले. ह्या वेळार अरविंद म्हापणकार, दादा मडकयकार आनी सुनंदा कांबळे ह्या कोंकणातल्या कलाकारांचो सत्कार जालो.

कोणांक आवडूं वा ना आवडूं आयज बाजारवादी वेवस्था देशाचीं सरकारां चलयता. ह्या जागतीकीकरणाच्या आवाठांत जो सशक्त आसा, तोच तग धरतलो. आनी जाचे भितर तांक आसा तोच तिगतलो. ह्या बदलत्या समीकरणां भितर कोंकणीची हस्तक्षेपकारी ताकद आमकां वाडोवंक जाय. आनी आशिल्ल्या संसाधानाचें योग्य नियोजन आमकां करपाक जाय, अशें हेमा नायक हांणी सांगलें.

गोंयात शिक्षणीक आनी अध्येयनांत कोंकणी पावली. कोंकणीच्यो पिळग्यो त्या तालमींतल्यान घडल्यो. पूण ताका जाय आशिल्ले विज्ञाननिश्ट आनी स्पर्धात्मक माध्यमां बांदावळी कडेन आमचें लक्ष ना. ह्या रचनांतल्यान एखाद्याक कोंकणी अध्यापक म्हण रुजू जावन प्राध्यापक म्हण सेवनिवृत्त जावपाक जाता. पूण हे प्रक्रियेंतल्यान एखादो कोंकणी प्राध्यापक विश्वविद्यालयाचो कुलगुरू जावपाक शकता काय कितें? ह्या प्रस्नाची जाप कठीण आसा. ताचें कारण म्हळ्यार आयचें स्पर्धात्मक यूग प्रमाणां मागता.

फाटीं गोंय विद्यापिठान ज्ञान शाखांनी नवी सुधारणां केली. जंय अस्तित्वांत आशिल्ल्या विभागांचे केन्द्रीकरण करून स्कूल ही संकल्पना रुजवाणांक आयली. आयजवेर विद्यापिठान 7 स्कुलां उबारलीं. अजापाचें म्हळ्यार ज्या राज्याचें विद्यापीठ त्या राज्याचे भाशेचें कोंकणी अभ्यासाचें स्कूल मात स्थापन करचें अशें गोंय विद्यापिठाक दिसलें ना. विद्यापिठान फ्रेंच आनी पुर्तुगेज भाशे बरोबर लुजोफोन आनी फ्रेंकाफोनाचो अभ्यास करपाक संसाधना आसा. पूण, कोंकणी मनीस जो कर्नाटक ते केरळ मेरेन शिंपडला त्या डायस्पोराचो म्हळ्यार प्रवासी अस्मिता अभ्यास करपाक विद्यापिठा लागीं केन्द्र ना. आमची ह्या म्हत्वाच्या मुद्यांचेर जाल्ली आडनदर धोक्याची आसा, अशी शिटकावणी हेमा नायक हांणी दिली.

दर वर्सा कोंकणी लेखकाक साहित्य अकादेमी पुरस्कार मेळटा. साहित्य अकादेमीच्या मंडळांचेर नियुक्ती जाता. पूण कोंकणी लेखक साहित्य अकादेमीचो अध्यक्ष केन्ना जातलो? तियात्र आनी नाटकांचे प्रयोग हजारांनी जातात. मागीर संगीत नाटक अकादेमीचो अध्यक्ष कोंकणी मनीस केन्ना जातलो? कला अकादमीत हालींच आपलें नाट्य म्हाविद्यालय स्थापीत केलें. पूण थंय कोंकणी नाटकाचो खाशेलो विभाग कित्याक ना?, अशें तांणी विचारलें.

गोंयात शिक्षणीक आनी अध्येयनांत कोंकणी पावली. कोंकणीच्यो पिळग्यो त्या तालमींतल्यान घडल्यो. पूण ताका जाय आशिल्ले विज्ञाननिश्ट आनी स्पर्धात्मक माध्यमां बांदावळी कडेन आमचें लक्ष ना. ह्या रचनांतल्यान एखाद्याक कोंकणी अध्यापक म्हण रुजू जावन प्राध्यापक म्हण सेवनिवृत्त जावपाक जाता. पूण हे प्रक्रियेंतल्यान एखादो कोंकणी प्राध्यापक विश्वविद्यालयाचो कुलगुरू जावपाक शकता काय कितें? अशें तांणी सांगलें.

कोंकणी रचनात्मक वावराची फाटभूंय ही मुळांत राजकी आशिल्ली. कोंकणी ही सर्वसामान्याची भास हें दाखोवन दिवपाक आमी साहित्य निर्मीती प्रक्रिया बांदिल्ली. देखून सामुहीक अभिव्यक्तीक कोंकणी चळवळींत असमान्य म्हत्व प्राप्त जाल्लें. गोवा युवा महोत्सव, कोंकणी नाट्य सर्ती, युवा साहित्य संमेलनांतल्यान एक पिळगीच मुखार आयली. ती तांच्या कुटुंबातली कोंकणी आपली राज्यभास म्हणपी पयली पिळगी आशिल्ली. गोवा युवा महोत्सवांत येतना ताणें आपली संस्कृती माटवांत हाडली. पूण हे पिळगेक राजकी उद्दिश्टां घालून दिवपाक मात आमी कमी पडले अशें तांणी सांगलें.

ह्या वेळार डांटस, व्ही एम. कृष्णन हांणीय आपले विचार मांडले. निमाणे उपकार जेम्स फेर्नांडीस हांणी मानले.

लेखक भुमिका घेनात

आयचें जग हें नव्या माध्यमांचे जग. कितलेशेच लेखक आयज ह्या नवीन माध्यमांचेर आसात. पूण कोणाक अभिनंदन, हॅपी बर्थ डे आनी रेस्ट इन पीस हें बरोवपा पुरते ते नव्या माध्यमांचो वापर करता. एन. शिवदास आनी दामोदर मावजो हे दोन अपवाद सोडल्यार खंयचेच लेखक खंयच्याच घटकांचेर भुमिका घेतिल्ली दिश्टी पडना, अशी खंत हेमा नायक हांणी उक्तायली.

एकूय संशोधन पत्रिका ना

आयज कोंकणी भाशेंतल्यान एकूय संशोधन पत्रिका प्रकाशीत जायना. भारतीय भाशांनी संशोधनाक चालना मेळची म्हूण राष्ट्रीय अनुदान आयोगान संशोधन पत्रिकांचे कॅर लिस्ट काडलें. पूण, उच्च शिक्षणांत विद्यार्थ्यांची लक्षणीय संख्या आशिल्ल्या कोंकणी ज्ञान शाखेन अजून मेरेन प्रमाणीत सोदपत्रिका प्रकाशीत जायना, अशें हेमा नायक हांणी सांगलें.