कातीचो रंग : एक उखलापी गजाल

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमी काळे- गोरे असो भेद करतात. न्हवरे वा व्हंकलो काळीं आसलीं जाल्यार कांयजाण आपणालीं नाकां मुड्डीतात. अशा वेळा जांकां आमी भजतात त्या आमच्या परम पुज्य देवांच्या रंगांची नियाळणी केल्यार, घडये तें आमकां उपेगी थारतलें. 

फाटल्या सप्तकांत कानपूरांत एक गजाल घडली. लग्नाचो सुवाळो चालू आसतना मदींच व्हंकलेन बोवाळ घालो. म्हणूंक लागली, हो न्हवरो काळो. हांव ताचे कडेन लग्न जावचींना. ती मुखार सांगूंक लागली, लग्ना पयलीं म्हाका दाखयिल्लो तो फोटो ह्या न्हवऱ्याचो नासलो. देखून हांव लग्न जायना. इतलेंसर अग्नी भोंवतणच्या सात फेऱ्यांतले दोन घालून पुराय जाल्ले. न्हवरो काचाबुल. ताणें जाणट्यांक आनी बुदवंतांक मदीं घालून व्हंकलेक समजावपाचो तरेतरेन यत्न केलो. पूण ती कशीच बदलीना. न्हवलो दुसरोच आसलो हे गजालीचें तिका दुख्ख नासलें. तिचो विरोध आसलो, तो न्हवऱ्याच्या रंगाक. काळो रंग तिका पसंत नासलो.
मनीसजात आदीं सावन कातीच्या रंगा संबंदान संवेदनशील आसा म्हणपाचें आमी पळयतात. भारता भायरूय ही गजाल अदीक स्पश्टपणान आनी खरसाणेन दिश्टी पडटा. इतिहास काळांत वर्ण दुस्वासाक लागून लोकां मदीं झुजां जाल्लीं आमी वाचल्यांत. हातूंत मुखेल पणान दक्षीण आफ्रिका आनी अमेरिका ह्या राष्ट्रांचो आसपाव आसा. थंय काळे आनी गोरे हांचे मदीं जायते संघर्श जाल्यात. हातूंतल्यान मागीर गुलामांचो प्रस्न उबो रावलो. आनी तेन्नाच्या ह्या नव्या प्रस्नाक लागून सादारण 200 वर्सां आदीं अमेरिकेंत लागी लागीं चार वर्सां यादवी झूज जालें.
फकत काळी कातूच न्हय, तर सरसकट काळ्या रंगा भितरुच मनशाक उणाकपण वा अशुभपण दिसत आयलां. घरांतलो कोणूय भायर पडल्यार कांय काळ आंगार काळीं वस्त्रां वापरपाची क्रिस्तांव धर्मीयां मदीं चाल आसा. मड्या गाडयो चडश्यो काळ्यो आसतात. कसल्याय गजालीचेर निशेध परगटावपाक आमी काळे बावटे दाखयतात. दुस्मानाचें जैत जाता तो दीस आमी काळो दीस म्हूण पाळटात. बेकायदेशीर वेव्हाराक काळो बाजार म्हणटात आनी कायद्या भायले आस्पतीक काळें धन म्हण्टात. वायट करण्यांक काळीं कर्तुबां म्हण्टात आनी प्रतिकूल परिस्थितीक आमी काळ्या कुपांची उपमा दितात. काळो दाग, नांवांक काळें फासप आनी काळ्या पाणयाची ख्यास्त हे शब्दप्रयोग आमचे संवकळीचे जाल्यात. हिंदी भाशेंत, बुरी नजरवाले तेरा मुंह काला, हो वाक्प्रचार घोळणुकेंत आसा.
मनीस काळ्या रंगाक इतलो हीण कित्याक म्हूण लेखता? कारण सरळ आसा. मनीस सामान्यतायेन उजवाडाचो उपासक आसता. आनी जंय उजवाड नासता थंय काळोख आसता. काळखाचो रंग काळो. हेच खातीर घडये आमी काळ्या रंगाक उणाक लेखता आसुये.
व्हड लेखक शिव खेरा एक खबर सांगतात. एक खंय बोमाडेकार आसलो. तो जात्रांनी बोमाडे विकून पोट भरतालो. ताचे कडेन तरेकवार रंगाचे बोमाडे आसले. तांबडे, पाचवे, निळे, हळडुवे बी. गिरायक नासतालें तेन्ना तो एक- दोन बोमाड्यांनी हेलियम वायू घालून ते हवेंत सोडटालो. ते बोमाडे पळोवन मागीर भुरगे ताचे सरीं बोमाडे घेवपाक येताले. अशें तो अदीं मदीं करतालो. एक दीस एक काळो- सावळो सान भुरगो ताचे सरीं आयलो आनी ताका विचारूंक लागलो, काळो बोमाडो सोडलो जाल्यार तो वयर वतलो व्हय? ह्या प्रस्ना फाटली त्या भुरग्याची भावना घडये त्या जाणटेल्या बोमाडेकाराक कळ्ळी आसुये. ताणें ताका मायेन लागीं ओडलो आनी सांगलें, पुता, बोमाडे तांच्या रंगाक लागून वयर वचनात. तांचे भितर जें कितें आसता, ते खातीर ते वयर वतात. काळो बोमाडो सोडल्यार तोवूय बीन वयर वतलो. ही वयली काणी आमकां बोध दिता की मनशा भितर आशिल्ल्या गुणांक लागून तो वयर सरता. तो गोरो वा काळो आसलो म्हूण कांयच फरक पडना. ताच्या रंगाक म्हत्व नासता.
आमी काळे- गोरे असो भेद करतात. न्हवरे वा व्हंकलो काळीं आसलीं जाल्यार कांयजाण आपणालीं नाकां मुड्डीतात. अशा वेळा जांकां आमी भजतात त्या आमच्या परम पुज्य देवांच्या रंगांची नियाळणी केल्यार घडये तें आमकां उपेगी थारतलें. कृष्ण काळो आसलो. संस्कृत भाशेंत कृष्ण म्हणल्यार काळो. एक फावट धाकल्या कृष्णान आपणाले आवयक यशोदा मायेक विचारलें, गे आवय, राधा कित्याक गोरी आनी हांव कित्याक काळो? हांसत्या मुखामळान यशोदा मैय्यान ताका वेंगात घेतलो आनी सांगलें, म्हज्या अपुर्बायेच्या पुता, तूं काळख्या मध्यानरातीं जल्माक आयलो, देखून तूं काळो जालो.
कृष्ण काळो म्हूण राधेन केन्नाच नाक मुड्डूंक ना. उरफाटे ताचो रंग तें तोखेतालें. म्हणटालें, कृष्ण जगा पसून वेगळो. खाशेलो. विरळो. म्हणून काळो.
श्रीराम सांवळो आसलो. म्हणल्यार काळ्यांतलो .पूण सीता काळी नासली. लक्षुमी गोरी आनी विष्णू काळो. पार्वती गोरी नासली, पूण म्हादेव मात गोरोपिट्ट आसलो. पांडुरंगाचो रंग काळो. माँ कालीमाता आपणाल्या नांवा प्रमाण काळी कुळकुळीत आसली. कातीच्या रंगाचो प्रस्न देवां मदीं केन्ना उप्रासूंक ना. द्रवीड लोक हे आमच्या देशांतले मूळ रहिवाशी. ते काळे आसले. उपरांत आर्य लोक हांगा आयले. आर्य गोरे आसले. आयज आमच्या देशवासीयांच्या कातींनी वयल्या दोनूय रंगांची भरसण आसा.

प्रदीप लवंदे
9923292022