एकवटाची संस्कृताय सांबाळुया

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

अग्रलेख

आमचें गोंय सुपुल्लें, सैमान भरिल्लें. गोंयची संस्कृताय पूर्व आनी पश्चिमेचो संगम आशिल्ली. खूब लोकांक गोंयांत पावल दवरलें कांय विदेशांत आयिल्ल्याचो भास जाता. थोड्यांक तें आवडटा, उरिल्ल्यांक ताचोच राग येता. हांव सांगता तूं आयक हो गुण (काय दुर्गुण) बऱ्याच गोंयकारां मदीं आसा. केन्नाय तो वयर सरता. गोंयकार सुशेगाद. पूण आळशी न्हय. भावराती. सगल्या धर्मांचो ताका मोग. जात्रा, काले, फेस्तां, ऊरुस, ईद, बैसाखी सगल्या परबांनी सगले गोंयकार उमेदीन वांटेकार जातात. खांदाक खांद लावन वावुरतात. दुसऱ्यां विशीं तांकां दुस्वास ना….. पूण आयज गोंयकार बदलता काय, अशी भिरांत दिसपाक लागल्या. सोशल मिडियाच्या आभासी संवसारांत तो पुराय बदलिल्लो दिसता. प्रत्यक्षांत तो तसोच आसा काय? ना, नासतलो तसो. न्हय, ताणें तसो आसूंक फावना. 

स्पिरीट आॅफ गोवा महोत्सवांत पर्यटन मंत्री रोहन खंवटे हांणी गोंयकारांचें संस्कृतायेचेर भाश्य केलें. सगल्या गोंयकारां मदीं सुसंवाद आसा. एकवटान रावपाची, कोणाच्याय उल्याक धांवपाची, मोग आनी मायपासाची संस्कृताय गोंयकारांनी सांबाळ्ळ्या, अशें तांणी सांगलें. आयज कांयजाण कांय कारणांक लागून ती इबाडपाचो यत्न करपाक मुखार सरल्यात. ताका लागून गोंयच्या ह्या एकचाराच्या, भावपणाच्या दुदांत मिठाचो खडो पडूं येता. तो आमी पडपाक दितले व्हय, हाचो विचार शांत चित्तान करपाचो वेळ आयला. हांगाचो हिंदू नाताळ, फेस्तांत वांटेकार जातात. चवथ, शिमग्याची क्रिस्तांवांक उमेद. मुस्लिमूय एकमेकांच्या सणा, परबांक वतात. दिवाळी, नाताळ, ईदाक  शेजारी कोण आसा, हें पळयनासतना एकमेकांच्या घरांत फराळाची ताटां पावतात. हांगाचे संस्कृतायेंतूच एकवट आसा.   शिमग्याक देवाचे घोडे पिराच्या दर्शनाक वतात, दर्ग्या मुखार तालगडी नाचतात, हिंदू, क्रिस्ती देवीच्या दर्शनाक वतना, तिची प्रसाद- पाकळी घेतना, तिका भजतना कोणाक आपली जात, धर्म याद जायना. ही धर्मीक एकवटाची सांखळ आमी कशीच तोडपाक दिवंक जायना.  ती तुटली जाल्यार दुस्वासाच्या भोंवऱ्यांत व्हडें उमथून आमी बुचकळपाची भिरांत न्हयकारपाक येना. 

इतिहास हो वाचपाचो. ताचे पसून बुद्द, शिकवण घेवपाचो आनी तातूंतलें बरें तें जिणेंत चालींक लावपाचो. त्या काळांत कितें चुकीचें, अन्याय करपी घडलें, अत्याचार जाले ते जाणून घेवपाचो आनी हाचे मुखार ताची पुनरावृत्ती जावची ना, हे खातीर यत्न करपाचो. मात, वेगळे वाटेर चलपी आमच्यांतलेच कांयजाण इतिहास उस्तुपाक लागल्यात. तातूंतलें भिरांकूळ तितलें वयर काडून सोभेमाजार करपाचो यत्न करपाक लागल्यात. लोकांक खंय इतिहास कळपाक जाय? जांकां इतिहासाची आवड आसा, तांचे खातीर तो जाणून घेवपाचे जायते मार्ग आसात. मात, पांचशें वर्सां पयलींचें  बरगल्ली पेठ उक्ती करून तातूंत न्हिदिल्ल्या इतिहासरुपी सैतानाक बळयां जागो करपांत कितें फायदो? जालेंच जाल्यार तातूंतल्यान लुकसाणूच जातलें. दुसऱ्या धर्मा विशीं  तरणाट्यांच्या मनांत वीख कालयलें आनी तें तांच्या शिरंतरांनी रिगलें जाल्यार कितें जाता, तें आमचो इतिहास वाचल्यार कळटा. आयजूय धर्मीक दुस्वासाच्यो घडणुको दिसपट्ट्यो घडत आसात. कान आनी दोळे उक्ते आशिल्ल्या मनशांक हे विशीं सांगपाक नाका. हें वाचतना, पळयतना कांय लोक आपलो मेंदू मात उक्तो दवरीनात. दुस्वास, अहंकाराचो घैरांव कांय जाणांच्या मेंदवाचेर दाटला, तो पयस जाले बगर एकवटान रावपाची थळावी संस्कृताय तिगून उरची ना. तिका वेरो वतल्योच. 

त्या काळार आमचे मदीं एकवट नासलो. ताचो फायदो आमचेर राज्य करूंक आयिल्ल्यांनी घेतलो. 15-16 वेळा एकाच देवळाचेर लुटमार करपाक आयिल्ल्या विशींतल्या पोराक आमी आडावपाक शकले नात. घराचेर पाव उडयलो म्हूण आमचो धर्म भ्रश्ट जालो.  आदल्या धर्माच्यो रिती पाळटात म्हूण आमकां खास्त दिली. त्या काळार आमी हाका विरोध करपाक शकले नात. विरोध करप्यांचोय तांणी चर्चेक आपोवन घात केलो…… खूब काळ्यो घडणुको आसात. सगल्यांक त्यो खबर आसपाक जाय, ही गजाल खरी, मात तातूंतल्यान साध्य कितें जातलें? पांचशें- सशें  वर्सां पयलीं अत्याचार करपी सत्ताधीश विशिश्ट धर्माचे आशिल्ले म्हूण तांच्या धर्माच्या लोकांक आयज इतल्या वर्सांनी दुस्वासान पळोवन कितें मेळटलें? …. आनी फाल्यां गांवांगांवांनी दुस्वासाची कीट पडली, एकचार भिस्क्यार मारून समाजमन खुबळ्ळें जाल्यार लुकसाण कोणाचें? चिंतलां आमी हें?