उदक प्रदुशीत, झाडां नश्ट; गोंय खंयचे वटेन चल्लां ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंय राज्य प्रदुशण नियंत्रण महामंडळाच्या अहवाला प्रमाण, आमच्या न्हंयांतलें आनी दर्यांतलें उदक प्रदुशीत जालां. तशेंच थंयचें नुस्तें खावप लेगीत सुरक्षीत ना.

गोंयांत १९७०-८० च्या दशकांत हिप्प्यांची गर्दी आमच्या दर्यादेगांचेर दिसताली. तांणीच गोंयच्या पर्यटनाक सुरुवात केली वा चालना दिली अशें म्हणल्यार अतिताय जावची ना. गोंयच्यो सोबीत दर्यादेगो आनी पाचवेचार वांठार तांकां आकर्शीत करताले आनी त्या वेळार कसल्योच आर्विल्ल्यो साधन सुविधा नासूनय थळाव्या लोकांच्या कुडींनी रावून तीं आपल्यो सुटयो मनयतालीं.
सध्या गोंयांत टॅक्सीवाल्यांचो प्रस्न तयार जाला, जे ‘टॅक्सी अॅग्रीगेटरां’क विरोध करतात. कांय लोकांक नवें तंत्रगिन्यान आनी मोबयलाच्या अॅपाचेर भाड्याची टॅक्सी मागयिल्ली जाय, पूण ताका विरोधय जाता. ह्या आंदोलनाचो वांटो आशिल्ल्या एका टॅक्सी ड्रायव्हरान पयर एक गजाल सांगली, ती म्हणल्यार गोंयांत काँक्रिटाच्यो इमारती वाडपाक लागल्यात आनी पाचवेंचार सैम काबार जावंक लागिल्ल्यान पर्यटक गोंयां कडेन फाट करतात. तो सांगता तातूंत तथ्य आसा!!! पयलें मुळावें कारण हेंच आसतलें, आनीक मागीर पुलिसांचे तालांव, दर्यादेगेचेर भोंवपी दलाल, दर्यादेगांचेर बेकायदेशीरपणान चलपी मसाज, पर्यटकांक लुटप, बडोवप आनीक खूब कितें…
केंद्र सरकाराच्या एका अहवाला प्रमाण २०११ ते २०२२ वर्साच्या काळांत गोंयांत २२.८ टक्के झाडां लागवडी खाला आशिल्लो वांठार नश्ट जाला. ही खरें तर हुस्क्याची गजाल. विविध प्रकल्पां खातीर सुमार २६७० व्हडलीं झाडां मारिल्लीं. हाची भरपाय म्हूण दुसरे कडेन झाडां लावपाची गरज आशिल्ली. पूण मध्यप्रदेश आनी कर्नाटकांत न्हय. आमच्याच गोंयांत जंय सुवात आसा आनी झाडां वाडपाक संद आसा अशा सुवातांचेर. पर्यावरणमोगी हे खातीर झुजत आसतात, कित्याकतर तांकां तांच्या विशयाचेर मोग आसता. आमच्या राजकारण्यांचो मोग फार्महावस तें मतां मेरेन इतलोच. देखून घडये आमच्या गोंयची वाट लागल्या आनी ‘तो’ टॅक्सी ड्रायव्हर म्हणटा ते गजालीक अर्थ आयला.
अहवाला प्रमाण २०१०-११ मेरेन झाडांचें क्षेत्रफळ ३३४ चौखण किलोमिटर वाडिल्लें, तें २०२१- २२ मेरेन देंवून २५८ चौखण किलोमिटर जालें. म्हणल्यार ७६ चौखण किलोमिटर वांठार देंवलो. तसो रान वांठार सुमार २२६५ चौखण किलोमिटर इतलो आसा.
गोंयांत खंयच्याय वाठारांत गेल्यार आमचे पाचवे दोंगर खोल्लून ते तांबडे जाल्यात ते दिश्टी पडटात. दलालांनी कोमुनिदादी विकून खाल्यात आनी पयशांच्या आशेन लोकांनी आपली स्वताची जमीन भायल्यांक विकल्यात. थंय आतां व्हडले व्हडले बंगले, इमारती आनी घरां येवंक लागल्यांत. हे खातीर गोंय पाचवी कात सोडून काँक्रिटाची कात चडोवंक लागलां. पर्यटकांक असली उदरगत पळोवंक जाय? काय पाचवेचार सैम? दिल्लींत हवेचें प्रदुशण म्हूण लोक हांगचो नितळ वारो घेवंक येतात. आमचीं हांगां झाडांच उरलीं ना, जाल्यार आमचें राज्य दिल्ली सारकें जावचें ना?
गोंयांत झाडांची नासधूस जाता ती जाता, आतां गोंयच्यो दर्यादेगो आनी न्हंयोय सुरक्षीत नात. गोंय राज्य प्रदुशण नियंत्रण महामंडळाच्या अहवाला प्रमाण, आमच्या न्हंयांतलें आनी दर्यांतलें उदक प्रदुशीत जालां. तशेंच थंयचें नुस्तें खावप लेगीत सुरक्षीत ना.
मंडळाच्या वर्सुकी अहवाला प्रमाणें दर्यादेगेचेर न्हांवप लेगीत असुरक्षीत आसा. कित्याक तर हें उदक प्रदुशीत जालां. मांडवी, झुवारी, तेरेखोल, सिकेरी, म्हापशेंची न्हंय, साळ न्हंय आनी कुंभारजुवेच्याय उदकाची तपासणी मंडळान केल्या. तशेंच तेरेखोल, मिरामार, कळंगुट, मोरजी, वागातोर, बागा, बांबोळे, मोबोर, बायणा, गाल्जीबाग, बाणावले, वार्का, आगोंद, पाळोळें अशा दर्यादेगे वयल्या उदकाचे नमुनेय तांणी व्हरून तपासल्यात आनीक तांकां तातूंत प्रदुशण सांपडलां. हे खातीर सुरक्षे विशींचो प्रस्न निर्माण जाला.
आनीक कांय दिसांनी गोंयच्या दर्यादेगांचेर ‘टार बॉल्स’ व्हांवून येतले. पर्यटकांक दयादेगांचेर चलतना पांयांक डांबर लागतलो, भांगराची दर्यादेग काळेकिट्ट दिसतली. मात ह्या प्रस्नाचेर लेगीत आमचें सरकार आजून उपाय काडपाक शकूंक ना. केंद्र सरकाराक हाचे विशीं म्हायती दितात अशें संबंदीत मंत्री सांगतात, पूण त्यो फायली हालतात काय धुल्ल खावन पडटात तें कळपाक कुस्तार. सारकें मतींत घेतल्यार सरकाराक कुस्तार अशें कांयच आसना. पूण ते खातीर तशे अधिकारी आनी मंत्री जाय पडटले. आपल्याच हिताचें चित्ता, ताका दुसऱ्यांचें हीत दिश्टी पडना. पूण ह्या ‘दुसऱ्यांनी’ (जनतेन) तांकां वेंचून हाडिल्ले आसतात हें ते सत्तेर आसतना विसरतात. ते विसरपाक लागतकच तांकां तांचें कर्तव्य याद करून दिवपाची गरज जनतेची आनी आयकच ना जाल्यार दुसरे फावट घरा बसोवपाची आमची जबाबदारी. आमी ती पाळ्ळी ना जाल्यार आमी नुस्त्याक, झाडांचे सावळेक वळवळटले आनी भांगरा सारकें गोंय वगडावन बसतले.
मीना खणी बंद पडल्यात तेन्ना सावन गोंय पर्यटन वेवसायाचेर निंबून आसा. पूण ह्या वेवसायांत लेगीत आतां गती उरली ना. पर्यटकांचो आंकडो वर्सान वर्स देंवता असो सूर भागधारकां मदीं आसा. मात सरकाराक हो सूर आयकुपाक येना. हें अशेंच चल्लें जाल्यार राज्याचें ३४ हजार कोटी रीण आनीक वाडटलें. तातूंत निविदा काडिनासतना ‘नॉमिनेशन’ तत्वाचेर कामां दिलीं जाल्यार गोंयच्या अर्थवेवस्थेचें घट्टण जातलें. तें जावचें न्हय जाल्यार, सरकारान ताचेर नदर दवरपाची गरज आसा आनी आमचें आदीं आशिल्लें पाचवेचार गोंय परत एक फावट घडोवपाची गरज आसा. जायत?

संजय बोरकार
9921343430