उजवाड आनी सूर्य – वेगळे आसात काय?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन – 70

प्रभा आणि रवि काय असे आन । 

उदयीं तंव जन सकळ साक्षी ॥ 

– संत तुकाराम महाराज

तुकाराम महाराज म्हणटात, सूर्य आनी ताचो उजवाड हे दोन वेगळे घटक न्हय. सूर्य उदेता, म्हणल्यार उजवाड आपोआप पातळटा. हे खातीर वेगळो यत्न करचो पडना. जशें हें सैमाचें सत्य, तशें मनशाच्या जिवितांतलें एक सोबीत सत्य आसा — जंय बरेंपण, चांगुलपणा आसा थंय नामना, किर्त आपोआप येता.

बरो मनीस खंय आसता थंय एक सौम्य तेज पातळिल्लें आसता. ताका कांयच सांगपाची गरज ना, जायरात करची पडना, तोखणायेची अपेक्षा करची पडना. ताच्या कर्म, ताची वृत्ती, ताचें प्रामाणीकपण हांचो सुगंध स्वताच सगळे कडेन पावता.

इराणांतलो मझियारे घसेमी नांवाचो एक शिक्षक. देशांत अर्थीक संकश्ट आशिल्लें, लोक तिडकल्ले, पूण तो दर दिसा हांसत हांसत आपले ल्हान गांवच्या शाळेंत वतालो. वर्गांतल्या भुरग्यांक विज्ञान शिकयतालो, पूण जिणेची बुद्दय दितालो. तो म्हणटालो, “तुमी जंय वतात थंय उजवाड जायात.” ताचे जायते विद्यार्थी, जायत्या वर्सां उपरांत, देशभरांत व्हड पदांचेर पावले आनी तांणी म्हणलें, “आमच्या शिक्षकाचो उजवाड अजूनय आमकां मार्गदर्शन करता.”

तो फामाद मनीस नाशिल्लो, पूण ताचो उजवाड पातळ्ळो — जशें सुर्याचो पातळटा. 

आमच्या जिवितांतय अशे लोक आमकां मेळटात. हॉस्पिटलांतली नर्स, शाळेंत स्वीपर, शेजारांतल्या भुरग्यांक शिकोवपी आजी — सगळे ‘सूर्य’, आनी तांचे बऱ्यापणाचो उजवाड सगळे कडेन दिसता. ते किर्ती फाटल्यान धांवनात, पूण कीर्त तांचे फाटल्यान लागता.

सद्या जायते लोक “प्रभावशाली” (इन्फ्लुएन्सर) जावपाचो यत्न करतात — ते फाॅलोअर्स, लायक्स, प्रसिद्धी फाटल्यान धांवतात. पूण तुकोबा आमकां सांगता — खरो प्रभाव उजवाडा सारको आसता. तो स्वता कांयच सांगीना, पूण सगळेकडेन जाणवता.

एक प्रामाणीक अधिकाऱ्याची काम करपाची शैली, प्रामाणीक दोतोराचो दयाळ स्पर्श, शाळेच्या शिक्षकाचें निस्वार्थी ध्येय — हीं सगळीं त्या “सूर्य- प्रकाशा” सारकीं. तांची वळख वेगळी न्हय; तांचो उजवाड ही तांची वळख.

सद्गुण आनी एक सज्जन हें वेगळें न्हय. 

जंय बऱ्यापणाचो सूर्य उदेता थंय कीर्तीचो उजवाड आपोआप पातळटा.

आमी असो यत्न करूंया — सुर्या सारके तेजस्वी आनी उजवाडा इतले उपेगी जायात. कारण उजवाड केन्नाच स्वता खातीर नासता, तो सदांच दुसऱ्या खातीर झळकता. 

– हभप देवदत्त दिगंबर परुळेकर