भांगरभूंय | प्रतिनिधी
संवसारांतलो सगळ्यांत ल्हान म्हासागर म्हणल्यार आर्क्टीक म्हासागर. उत्तर अमेरिका, युरोप आनी आशिया ह्या उत्तरे वटेंतल्या वाठारांत आर्क्टीक म्हासागर येता. उत्तर ध्रुवा (नॉर्थ पोल) पसून सुमार 800 किलो मिटर पयस हो म्हासागर आसा. चडसो वाठार बर्फांत भरिल्लो आसता पूण पॅसिफिक आनी अटलांटीका कडल्यान येवपी गरम प्रवाहांक लागून बर्फ वितळटा. तशेंच थोड्या काळा खातीरच्या गिमाळ्यांतूय बर्फ वितळटा. इतलें खर हवामान आसुनूय, ह्या वाठारांत रेनडियर, मस्क ऑक्स, कोले आनी लांडगे सारकिलीं जायतीं जनावरां रावतात. बॅफिन बेटाचेर देवमासो आनी सील हांची शिकार करून जगपी कांय एस्किमो लोकूय आर्क्टीकाचेर रावतात.
वाठार – आर्क्टीक म्हासागरांत आर्क्टीक दर्या, ग्रीनलॅण्ड दर्या, नॉर्वेजियन दर्या, बॅरेंट्स दर्या, कारा दर्या, लॅपटेव दर्या, पूर्व सायबिरियन दर्या, चुकची दर्या, बोफर्ट दर्या, बॅफिनचो उपसागर तशेंच कॅनडाच्या उत्तरे कडल्या द्वीपसमुहां लागसारचे फॉक्स बेसिन, हडसन उपसागर, मॅक्क्लिंटॉक चॅनल, लँकेस्टर सावंड हे जलाशय हांचो आसपाव आर्क्टीकांत आसा. कॅनडा, डॅनमार्क, फिनलॅण्ड, आयसलॅण्ड, नोर्वे, रशिया, स्विडन आनी युनायडेट स्टेट्स ह्या देशांचे कांय वाठार आर्क्टीक म्हासागरांत येता.
तापमान – अंटार्क्टिका भशेन आर्क्टीक वाठारांत कुडकुड्याचें शीं आसता. पूण अंटार्क्टिकाचे तुळेन हो वाठार कमी थंड. शिंयाळ्यांत सरासरी तापमान -40 डिग्री सँटीग्रेट आसता. आर्क्टीकाचेर आतां मेरेन सगळ्यांत चड तापमान नोंद जालां तें म्हणल्यार -68 डिग्री सँटीग्रेट. आर्क्टीकाचेर गिमाळो थोड्या काळा खातीर आसता पूण ह्या वाठारांत 24 वरां खातीर सूर्य दिसपाक शकता. ताका लागून 24 वरांचो दीस हांगा आसता. हाचें कारण म्हणल्यार पृथ्वी सुर्याच्या भोंवतणी एका कोनान भोंवता.
बर्फ – आर्क्टीकाचेर बर्फ खूब पडटा. हो बर्फ दर्याच्या खार्या उदकाचेर तशेंच हिमनदीच्या साव्या उदकाचेर एकठांय जाता. हो बर्फ गोठपाक लागता आनी घट जाता. एके राती भितर बर्फ आनी उदक गोठून 10 ते 15 सँटी मीटर जाड थर जाता. एका सप्तकांत ताची जाडी 30 सँटी मीटर मेरेन जाता. जहाजांक दर्यांतल्यान यो-वच करपाक हो बर्फ खूब आडखळ हाडटा.
जनावरां – कॅनडा, ग्रीनलॅण्ड आनी रशिया ह्या वाठारांतल्या आर्क्टीक देगेर पोलर बॅर (धवे वांस्वेल) रावतात. सील (दिसपाक हुदा वरी) आनी नुस्तें खावन पोलर बॅर जगतात. पोलर बॅराची विशिश्ट चांबडी आसता, इंग्लीशींत ताका ‘ब्लबर’ म्हणटात, ताका लागून इतलें शीं ते सोंसूंक शकतात. ही धवी ल्हंव तांकां बर्फाचोच एक भाग कसो जावपाक मदत करता. दर्यांतले जायते प्राणी
आर्क्टीक म्हासागरांत मेळटात. सील, देवमासो, वालरस (समुद्र घोडो) हे प्राणी नुस्त्यांचेर जगतात.
तेल – अलास्का देगेच्या वाठारांत ब्युफोर्ट दर्यांत तेल आनी गॅसाचे सांठे सांपडल्यात. रशिया, कॅनडा, ग्रीनलॅण्ड, युनायटेड स्टेट्स, नोर्वे ह्या देशांनी तेलाचे सांठे मेळ्ळ्यात. ताका लागून मोट्या मोट्या जहाजांची येरादारी ह्या वाठारांत जाता. तेल काडपा खातीर मोट्या प्रमाणांत उत्खनन जाल्ल्यान ताचो पर्यावरणाचेर वायट परिणाम जावपाक लागला. ताका लागून साबार पर्यावरण रक्षण संबंदीत संघटना तेलाच्या उत्खनना आड वावुरतात.
स्नेहा सबनीस
9923633789
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
