भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भारत 15 ऑगस्ट 1947 दिसा स्वतंत्र जालो. ब्रिटीशांनी 150 वर्सां राज्य करुन भारत सोडलो. देशभर स्वातंत्र्याची फांतोड जाली, पूण भारतांतलो एक ल्हानसो प्रदेश आशिल्लो गोंय अडचणींतूच उरलो. गोंयाचेर पुर्तुगेजांचो शेक चलतालो. 1510 वर्सा पुर्तुगेजांनी गोंयांत पावल घालें तेन्ना सावन गोंयकारा फाटल्यान संकश्ट लागलें. सुमार साडेचारशें वर्सां सत्ते खाला आशिल्लें गोंय 19 डिसेंबर 1961 दिसा मुक्त जालें. 1961 च्या बारीकशे चकमकी उपरांत भारतांतली पुर्तुगेज सत्ता सोंपली आनी गोंय, दमण आनी दीव हे प्रदेश मुक्त जाले. कोंकणाच्या मुखार पेडणें ते काणकोण मेरेन पातळिल्ली गोंयची सैमीक भूंय 19 डिसेंबर 1961 दिसा भारतांत विलीन जाली. 1961 वर्साचें झूज गोंय मुक्ती चळवळीचो निर्णायक भाग आशिल्लो, पूण हे चळवळीचो बरोच इतिहास आसा.
15 ऑगस्ट 1947 दिसा देशाक स्वातंत्र्य मेळ्ळ्या उपरांत देशांतल्यो 565 संस्था भारतांत विलीन जाल्यो, पूण पुर्तुगेजांनी आपल्यो गोंय, दिव, दमण, दादरा आनी नगरहवेली ह्यो वसणुको सोडपाक न्हयकार दिलो. गोंय भारतांत विलीन करपाच्या फारवाद तो नाशिल्लो. प्रधानमंत्री पंडित नेहरू पुर्तुगेज वसाहती कडेन बरे संबंद निर्माण करून तांकां पुर्तुगालाक वचपाक तयार करताले. पूण गोंयचे प्रशासक ताका सहकार्य करीनाशिल्ले. गोंयकारूय पुर्तुगेजांच्या जुलूमाक वाजेल्ले आनी भारतांत विलीन जावपा खातीर भारत सरकाराचें सहकार्य मागताले. गोंय भारतांत विलीन करपाक पुर्तुगेजांचो विरोध आशिल्लो, पूण तें भारतांत विलीन जावचें अशें लोकांक दिसतालें.
गोंयकारांची इत्सा मान्य करून प्रधानमंत्री नेहरून संयुक्त राश्ट्रांच्या माध्यमांतल्यान पुर्तुगेजांचेर दबाव हाडलो. ताणें पुर्तुगेजांक शांततायेन भारत सोडचो असो संदेश दिलो, पूण पुर्तुगेजांनी हो तो मान्य केलो ना. पुर्तुगेज शांततायेन देश सोडनात, आनी वाटाघाटी येसस्वी जायना हें जाणून प्रधानमंत्री नेहरून संरक्षणमंत्री मेनन हांकां सैन्याक कारवाय करपाचो आदेश दिवंक सांगलें. भारतान लश्करी कारवाय करची न्हय म्हूण पुर्तुगेजांनी आंतरराश्ट्रीय चेंपण हाडपाचो यत्न केलो. पुर्तुगेज सरकाराच्या अत्याचाराचे फाटभुंयेर आनी आंदोलनाक लोकांनी दिल्ल्या खर प्रतिसादाचे फाटभुंयेर आंतरराश्ट्रीय दबाव आसून लेगीत नेहरून 17 डिसेंबर 1961 दिसा गोंयांत लश्कराचो प्रवेश करपाचें थारायलें. भारतीय सैन्यान पुर्तुगेजांचेर पुरायपणान पराभव करून 19 डिसेंबर 1961 दिसा गोंयांत तिरंगो उबारून गोंयची सुटका जाली. साडेचारशें वर्सां पारतंत्र्यांत आशिल्ल्या गोंयांत स्वातंत्र्याची फांतोड जाली. दिव, दमण पयलींच मुक्त जाल्लो. ह्या तिगांक मेळून केंद्र सरकारान संघराज्याचो दर्जो दिलो. उपरांत 1967 वर्सा जनमत कौलावरवीं गोंय हें घटक राज्य म्हूण जाहीर जालें. गोंय पुर्तुगेज गुलामगिरींतल्यान मुक्त जावन आयज 62 वर्सां पुराय जाल्यांत. गोंय मुक्ती झुजाचें हें 62 वें वर्स. ह्या निमतान गोंयांत वेगवेगळे कार्यावळी घडोवन हाडटले. गोंय मुक्ती दिसाचीं गोंयकारांक परबीं.
श्याम ठाणेदार
9922546295
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
