भांगरभूंय | प्रतिनिधी
‘आमचें दायज सांबाळून दवरपाक जाय जाल्यार भीड, मुरवत सोडून आमी आदल्या रिती- रिवाजांक लागीं करूंक जाय.’अशें तो सांगता.
सोप्यावेल्या आजये तु कितें पळयता,
वा रे नातवा हांव शिगमो पळयता…..
कटर घम्म….कटर घम्म….घमचे कट्टर घम्म…
वस्सय…वस्सय…वस्सय….
हांव ल्हान आसतनाची गजाल. पाड्याक (नाल पाडपाक) आमगेर खुशाली नावाचो एक पाडेली येतालो. आंगान पिंडान एकदम भरिल्लो. सुपारी पाडटना तो एके माडये वेल्यान दुसरे माडयेर उडकी मारून किल्ल कातन्यान शिप्टी (सुपारेचे घोंस) सकयल उडयतालो. हरशी तो आमकां आवडटालो, पुण ताजी एकच गजाल आमकां भुरग्यांक आडमेळीं कशी दिसताली. ती म्हणल्यार तो खंय वतना, आमगेर येतना काश्टी मारून विडयो फुसकायत बल्कावाचेर बसतालो. शर्ट, बुशकोट घाल्लो खुशाली आमी केन्नाच पळोवंक नाशिल्लो. पोवलेन जेवपाक ताका आवडटालें. शिताच्यो राशीच्यो राशी तो मारतालो….आनी जेवन जातकूच उकडे पेजेचो निवळ तो घटाघट पितालो.
कांय दिसां पयलीं फोंणेकारांक रोमटा मेळ, कला पथक, फॅन्सी ड्रेस सर्त गोंय सरकारच्या पालवान घडोवन हाडिल्ल्या शिगमोत्सवाक लागून अणभवपाक गावली. गोंयची खरी संस्कृताय तळागाळांत आनी गांवगिर्या वाठारांनी अजूनय साबुत आसा हें पळोवन जीव धादोशी जालो. मोटवे कपडे घालून कार्नावालाक जो धांगडधिंगाणो चलता तो पळोवन भोंवडेकारांक गोंय म्हळ्यार, Sun, sand n Beaches असो गैरसमज जाला. ‘गोवा में शाम के समय लडकियाँ मिलती हैं। गोवा का मतलब खाओ, पिओ और मजा करो।” असो समज आख्ख्या संसारभर जाला. पुण जांणी कोणी शिगमोत्सवाचो सुवाळो पळयलो तांकां गोंयची खरी वळख जाल्या आसतली.
फाटलीं दोन वर्सा आमच्या शिगमोत्सव पंगडाच्या अदाकारीन पळोवप्यांची, तशेंच परीक्षकांची मनां जिखपी आनी खोर्यांनी पुरस्कार मेळोवपी आडपयचो सुयोग शिगमोत्सव पंगड बाजी मारून गेलो, तो तांच्या ‘शंभू’ क लागून. तांच्या रोमटा मेळान तर सरभोंवतण आपल्या पारंपरिक तालबद्ध वाजोवपान हालोवन सोडली.
सोप्यावेल्या नातवा तु किदे पळयता ,
वा रे नातवा हांव शिगमो पळयता…..
लयबद्द आनी रोमटा मेळाच्या वाजोवपाच्या तालार नाचत पंगडांतल्या हेर वांगड्या वांगडा शंभू (शर्मद नायक) जीं ‘पावली’ मारता, ती दोळे दिपकावपी आसता, गोंयची खरी संस्क्रृताय अजून जिती आशिल्ल्याचो पुरावो दिता. (रोमटा मेळाच्या वादनाचेर शिगमो खेळपी जी लयबद्ध पावला घालतात, ताका ‘पावली’ मारप म्हणटात.)
फकत पारंपारीक काश्टी मारून आनी माथ्यार मुंडासो गुटलावन शंभू जीं लयबद्ध पावलां मारता तीं पळयणार्याक आपले पांय हालोवपाक लायतात. कांय लोक तर खास ताका पळोवपाक येतात, अशें म्हणल्यार अतिताय थारची ना.
धोल, तासो, घुमटां, शामेळ, झांज वाजयणार्यांची खूपच सुंदर अशी जुगलबंदी रंगार येता. आनी तेन्नाच शंभू आनी पंगडाचो रोमटां मेळ रंगार आयिल्लो आसता.
‘सुरवेक सुरवेक फकत काश्टी मारपाक हांव आकुळ पिकुळ जातालों. लोकांच्या फुड्यांत नागडो उघडो रावप लजेचें दिसतालें. पुण आमच्या सुयोग पंगडाचे आनी आडपयकारांचे नांव तेंगशेर पावोवपाक लागून ही नवी संकल्पना स्विकारली आनी ती गोंयकारांक भावली… रसीक प्रेक्षकांनी म्हाका आनी म्हज्या पंगडाक माथ्यार घेतलो’….शंभू वेळांत वेळ काढून मदीं मदीं भासाभास करतालो.
‘आमचें दायज सांबाळून दवरपाक जाय जाल्यार भीड, मुरवत सोडून आमी आदल्या रिती- रिवाजांक लागीं करूंक जाय.’अशें तो सांगता.
थोड्या वेळाच्या विसाव्या उपरांत तांच्या रोमटां पथकाचें वादन सुरू जालें आनी लोकांच्या, रसिक पळोवणार्यांच्या उपाट गर्देंत शंभू शेणून गेलो…आमची गांवगिर्या वाठारांतली आदली परंपरा, दायज सांबाळपा खातीर ते पालखेचो भोई जालो…..हेर पंगडांतल्या वांगड्या वांगडा बेधुंद जावन पावली मारूंक लागलो.
– एकनाथ सामंत
92262 19723
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
