आत्यागेली सुटी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सुटी म्हटला काय पयली आमी केवाच घराकडेन नसलू. प्रत्येक सुटयेंत कोणा कोणागेर रवांग वचपाचा ही वार्शीक परंपराच. आमच्यो व्हडल्यो सुटयो म्हणजे दिवाळी आणी गिमातली सुटी. नाताळातले सुटयेर जास्ती कोणागेर वचू नसलू कित्याक कारण तेवा जास्तसो आते भाव आणी आते भयण आमगेर रवांक येयत. आमचे जास्तीशे सुटये आमचे पप्पाच्या मावशेगेर मोपा आणी सातोश्याच घालयले. सुटी कोम्यास जाली काय मोपाची आणी सातोशाची आई आमकां व्हरांक दिस्तकच येयत.
बापूय पयली धाडपाक फाटीफुडे जाय. मगेर आईन समजायला आणी सांगला काय बरोबर धाडपाक तयार. मोपा किंवा सातोषा आमी केवाच एकटे रवांक वचांक ना. मी, थोरलो भाव आणी आत्याचो झील तीगय एकदमच रवांक वचू. जास्ती मजा येय ती मोपाचे आईगेर. तेंचो चारुले हो वाडो. नळ्यांचा घर. घराच्या सकयल्यान वायंगणी मळो. मळ्याच्या वयल्यान तेंचा भाट. दिसरात, दोंपार – तिंपार आमी काजींनी, कडशेर, बागांत, भाटांत, न्हंयचेर, गोठ्यांत रेड्यानी वचन सगळो दीस घालय. आयज ते सुटयेचे दीस याद जायत रवतत.
पूण खरी मजा व्होडल्या आत्यागेर. व्होडल्या आत्यागेला घर निगुड्या. हो गांव बान्या फुडे पडटा. पूण सुटयेंत आमी हरशीय सुद्दा पयलीच्या दिसानी निगुड्या वचपाची उमेदच वेगळी आसली. जास्तिशे फावटी आत्या आमकां सोमारचा घेवन वचा आसला. वयतानाचो दोन – तीन वराचो प्रवासच आगळो – वेगळो. एकामेकांची किजिला काडीत, मजा करीत आमी वचू.
निगुड्या दिदीगेर वचपाक तेवा सहज सोपी वाट म्हटल्यार बान्यासून वचपाक. बान्या बाजारातल्यान सकयल देवलो काय सरळ चलत न्हंयकडेन वचाप. तेवा थोडी वर्सा न्हंय चलतत पार करुची पडा. न्हंयेतल्यान चलत अलतडसून पलतडी वचू. फाटीक कपड्यांचा बोचका घेवन गोळ मारीत आणी वडी काडीत चलू. न्हंयेतल्यान वयर सरलो काय मडुरा आणी शेर्ल्याचो तिठो. थयसून मगेर फुडली वाट.
आत्यागेर जास्तिशे फावटी सोमाराच वचपाचो बेत कित्याक तर, सोमारा गेलो काय आत्याक म्हणजेच दिदीक सोमारचो बान्याचो बाजार करूंक गावां. तेवा बान्याचो बाजार हो आताच्या बाजारापेक्षा त्या मनान खूब मोठो. तेवा बान्याचो बाजार वयल्या पिंपळा कडसून सुरू जाय तो सकयल न्हंयमेरेन बाजार. बाजार सुध्दा खूब वेगळो. वचपाकच उमेद येय. बशीतल्यान देवान चलांग लागलय काय सुरवातेकच जास्तिशा दुकानांचेर काजी, सुपाऱ्यो, घुलो, भिण्णिच्यो बियो, रिंगे, सुरंगा, तिरफळा अशें तरेचे जिन्नस घेवन लोक येयत. सगळ्या दुकानांनी ह्या बियांच्यो राशी.
फुडे गेलय काय आयदना, कपडे आणी चाये पाण्याची हॉटेला. बान्याची भाजी खाल्ल्या शिवाय केवाच फुडली वाट धरी नसलू. मगेर फुडे सकयल वयतना जास्तित जास्त दुकानांचेर शेतांतले आणी गोरवांच्यो वस्ती आणी आवता. म्हणजे नेमक्या काय तर कोयते, कुराड, कोयती, दात्रो, खोरा, कुदळ, पिकास, घमेला तोस्त, किटल्यो असलाच सामान. गोरवांचा बघला तर दाया, दावन, येसण, जाबळी, मोरची, राजू, कोगळी, घाटी, माळो, घुंगरा असला सगळा सामान प्रत्येक दुकाना दुकानांचेर आमकां बघुंक मेळा.
मगेर सामको सकयल गेलय काय खरो मोठो बाजार म्हणजे गोरवा जनावरांचो बाजार. न्हंयच्या वायच वयल्यान सगळो उक्तो मोकळो जागो. थंय प्रत्येक जाण घाटी, गावठी, गिर गायी, बैल, पाडे, वासरा, म्हशी, रेडे, रेडका, कोंबड्यो, जोता, गाडयाचे बैल, बोकडा, बकरे असली जनावरा इकूंक हाडीत. थंयच देगेक मासळेचो बाजार. त्या बाजारांत मासळी, मास-मटण, चिकन, सुक्या खारा, सुंगटा हो सगळो जिन्नस मेळा. तेच्या वयल्यान भाजी-पालो, मसालो, जुता-चप्पल हेंची दुकानां. आमी वयतना ह्या सगळा घेवन घरा वचू.
फाटल्या धा-पंदरा वर्साक तर न्हंयेतल्यान कोण चलत गेल्लो दिसाच ना. न्हंय खोलायली आमी पाणयाची पातळी वायच वडली. तेका लागान ते न्हंयत एकट्यान पनळ घातलो. त्या पनेळान बसान आलतडसून पलतड करूची खूब मजा. एके फावटीक पनेळकार धा रुपया तेवा घेय. पूण आयज प्रत्येका कडेन गाडयो – घोडयो जाल्यो आणी आयज तेका लागान जास्तिसो लोक न्हंयचो आणी पनेळाचो वापर कोण करना. वयर तिस्कार इलो काय थंय एस. टी. लागलली आसली. एस. टीन बसान मगेर आत्यागेर.
भायर बस स्टॉपाकडेन एक पयलाच घर आसला तेंगेर गिरण आसली. वायच पयशे कारा कशी त्या काळावयली. थंय बस रवा आणी थंयसून मगेर परत भितर चलत वयचा पडा. थय त्या गिरण कारणीगेर तेवा फ्रीज आसलो. दिदी वयताना आमच्या हयसून पेपसीचा एक पाकीट घेवन वचा. ता पाकीट दिदी तेंच्या फ्रिजांत व्हरान दवरी. केवाय मगेर दोन – दोन दिसानी वचाना धा बारा पेपसी घेवन घरा येय आणी आमकां खावपाक दीय.
रवांक गेल्ले कडेन वेगळेच खेळ. दिदीगेल्या शेजाऱ्याक एक अण्णा नावाचो आजो आसलो. तेचो बैलांचो गाडो आसलो. अण्णान बैलांक सोडले काय तेंच्या गळ्यांतले कोगळी आणी घुंगरा वाजांक लागली काय बरोबर समजा. मगेर आमी सगळे पोर-तोर जमान धावत अण्णाच्या फाटल्यान वचू. बैलांक गाड्याक बांदले काय सगळे जाण कमाकम गाड्यार चडान बसू आणी भायर वडा मेरेन बसान वचू. मगेर परत कमा कमा करून धावत परत घरा येय.
थय दुकाना बीन एकय नसला. फक्त काय तो सोमारचो बाजार. सद्दी दोंपारा एका-दिडाक थंय आयस्क्रिमकार येय. तेच्या गोडयेची घाट आयकांक इली काय परत पाच रुपयाचा नाणा घेवन धावत भायर बोरींगा कडे वचू. थंय आमी पाच जाण पाच कुलफ्यो घेवन खाय. तेवा ती रुपयांक एक कुल्फी मेळा. तेच कुलफेचा तेवा आमका खूब कुतुहल आणी उमेद. दोनपारच्या जेवणाक निस्त्याक जास्ती नासला. केवाय चुकान थय मासळी येय. चडानचड आसला जाल्यार कोमडेचा चिकन. पूण जास्तिचा जेवणाक रोस आणी चवळेचा, फजावाचा ना जाल्यार वालीच्या गरांचा बरा डबडबीत सामारा.
तेवा आत्यागेर पाणयाचे खूब हाल. कोणागेर जास्तशी आपली स्वताची अशी बाय नासली. गावांत ना म्हटला तरी साधारण पन्नाशेक घरां. गावांत एक बोरींग आसला. जास्तिसो लोक त्या बोरींगाचा पाणी खावन जगत. त्या पाणयाक सुद्दा घे… म्हणान गर्दी. प्रत्येकजाण फावटीक कितकिशीच आयदना घेवन पाणयाक येवन रवत. कोणाच्यो बालद्यो, कळश्यो, घागरी, दोडी, हाणे घेवन लोक पाणयाक. त्या बोरींगाचा पाणी काडपाक जी मजा येय ती आयज खयच येयना.
कपडे धुंवपाक, धोरा-गोरवांक पाणी लायतलय जाल्यार थयच एक खोल बाय आसली. तेतूंत पाणी जास्ति नसला. पूण सगळ्या गावाक पावा आसला. एक दीस दोनपारचे अशेत आमी भोवा आसलू. बायत वचान बघला जाल्यार त्या बायत येद्दे मोठे तीन चार म्हाणके आसले. तेंका बघून आमकां उमेद जाली. मगेर काय देगेचे गुणे हाडले आणी कमाकम मारून त्या तीन चारय म्हाणक्याक मारून उडयले.
ते आमचे पराक्रम केवा खयसून कोणी बघले देव जाणा. दिदी शेणी घालपाक गेल्ला थंय तेका सगळ्यो गजाली कयळ्यो. तेणी येवन आमका जी भायरी दिली ती घेवन झक मारली आणी त्या म्हाणक्यांक जिते मारले असा दिसला. ल्हान आसताना जी मजा केली ती आजून मेरेन इसरांक ना. आत्यागेर रवांक गेल्ले कडेन बऱ्योच गजाली घडल्यो. तेची यादी हळू हळू तयार जातली हेतून कायच दुबाव ना.

अद्वैत साळगांवकार
7262095902