हय, थळावी भास म्हत्वाची

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दरेकल्याक आपले भाशेचो अभिमान आसपाक जाय. मायभाशेंतूच मुळावें शिक्षण घेवपाक जाय…. अशें जायते जाण सांगतात. पूण, सगल्या राज्यांनी तें जाताच अशें ना. आमच्या भारतांत खास करून दक्षिणेंतल्या राज्यांनी मात आपले भाशे विशीं, संस्कृताये विशीं सगल्यांक अभिमान आसा. केरळ, कर्नाटक, तामिळनाडू, आंध्र, तेलंगण ह्या राज्यांनी पावला पावलार हें दिश्टी पडटा. कितल्याय व्हडल्या पदाचेर पावलो तरी आपली भास, खाण-जेवण, मुस्तायकी, सण- परबो हे विशीं थंयचे नागरिक सदांच जागृत आसतात. इतलें करून परकी इंग्लीश भाशेंत ते पुराय देशांत पयल्या क्रमांकाचेर आसात, हें विशेश! पयरूच केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण हिणें थळावे भाशेचें म्हत्व बँकांक सांगलें. थळावी भास समजूपी चडांत चड कर्मचारी बँकांनी नेमचे, अशें आवाहन तांणी केलें. आतां, ताका कितल्यो बँको पाळो दितात, तो खरो प्रस्न आसा.
फक्त बँकांकूच न्हय, तर हेर मळांचेरुय ही सक्ती जावप गरजेचें. गोंयां पुरतें पळयल्यार हांगां कोंकणी राजभास जाली 4 फेब्रुवारी 1987 दिसा. 34 वर्सां जालीं, तरी अजून राजभास कायदो फावो ते तरेन चालीक लागूंक ना. सरकारी कार्यावळींचे फलक अजून इंग्लिशींतूच आसतात, आमंत्रण पत्रिका चार भाशांनी, सरकारी- खाजगी फलक इंग्लिशींत, भाशीक संस्थां कडेन आडनदर… सरकारी कामकाज तर इंग्लिशींतल्यानूच चलता. गरज आसा थंय दुसऱ्या भाशांचो वापर करपाकूच जाय, पूण जंय – जंय शक्य आसा थंय राजभास वापरूंक नाका? बँकांक वेवसाय जाय जाल्यार तांकां थळावे भाशेंतल्यान संवाद सादप फायद्याचें. राज्यांतल्या बँकांनी थळावे कर्मचारी आसतात, मात परराज्यांतलेय कर्मचारी व्हड संख्येन आसतात. ते फक्त हिंदी आनी इंग्लिशींत संवाद सादतात. गांवगिऱ्या वाठारांतले ग्राहक मागीर खाखुडले वरी जातात. गोंयांतल्या जायत्या बँकांनी गोंयकारांक हो अणभव आयला आसतलो. मागीर परप्रांतीय अधिकाऱ्यांक थळाव्या कर्मचाऱ्यांचो आदार घेवचो पडटा. ताकाच लागून घडये, डेबीट- क्रेडीट कार्ड, रिणां खातीर गिरायकां सोदपाचीं कामां राष्ट्रीयीकृत बँकांनी गोंयकारांक आवटसोर्स केल्यांत आसतलीं. निर्मला सीतारमण हांचें आवाहन राज्यांतल्या सगल्या बँकांनी मनार घेवचें. निदान लोकां कडेन थेट संपर्क येता, त्या विभागांनी कोंकणी उलोवपाक येवपी कर्मचाऱ्यांकूच दवरचे.
इस्रायलांत स्थायीक जातलो जाल्यार पयली अट भाशेची. हिब्रू शिकले बगर ते कोणाक लागीच धरिनात. तामिळनाडूंत सरकारी अधिकाऱ्यांक तमिळ शिकचीच पडटा. तसो नेमूच आसा. गोंयांत येवपी सामान्य मनीसूय कोंकणी सहज शिकता. मात अधिकारी पातळे वयल्या परप्रांतीयांक ती जमताच अशें ना. कारण कांय जाण तसो यत्नूच करीनात. तेच कित्याक आयज सगलेच (दक्षिणेचीं राज्यां आडवाद) मायभाशेंत उलोवप म्हणल्यार आपली प्रतिश्ठा उणी करून घेवप, अशें समजूपाक लागल्यात. इंग्लीश उलयलो म्हणजे आपूण आधुनिक, ज्ञानी, उंचेल्या विचारांचो असो तांचो आनी तांकां वळखुपी लोकांचो समज. हाकाच लागून थळाव्यो भाशा इंग्लिशीचे तुळेन फाटीं पडपाक लागल्यात.
गोंयांत पयली ते चवथी यत्ते मेरेन एक विशय इंग्लीश दवरून हेर विशय कोंकणींत शिकोवपाची तजवीज केल्ली तेन्ना खूबश्या लोकांनी ताका विरोध केलो. कोंकणी माध्यमाच्या शाळांकूच सरकारी अनुदान दिवचें, हे खातीर ‘इंग्लीश वाय, मायभास जाय’ सारकीं साबार आंदोलना जालीं. तरीय मुळाव्या पांवड्याचेर थळावे भाशेक तिचो अधिकार दिवप आमकां जमूंक ना. राष्ट्रीयत्व, भारतीय संस्कृतायेक जिवा पलतडी म्हत्व दिवपी भाजपा सारक्या पक्षान आतां केंद्रीय गृहमंत्री सीतारमण हिच्या आवाहनाक स्मरून ते नदरेन पावलां उखलपाक जाय. बँकां वांगडाच शालेय पांवडो, प्रशासनांत मायभाशेक, थळाव्या भाशांक उर्बा दिवंक जाय. कोणूय हिंदी उलयना म्हणजे तो राष्ट्रभक्त न्हय, अशें ना, अशें सीतारमण हिणें म्हणलां. दक्षीण भारताचेर हिंदी लादपाचो यत्न जाता, ताका अप्रत्यक्ष रितीन काडिल्लो हो चिमटो न्हय मू? मायभास, थळाव्या भाशां कडेन वा कांय वेळार राष्ट्रीय भाशां कडेन आमी आडनदर करतात. मागीर खूब उसरां आमकां जाग येता, तो मेरेन आमच्या नातरां, पणटुरांची सांस्कृतीक, भाशीक मुळां हुमटून पडिल्लीं आसता. तेन्ना कितलेंय सारें, उदक घालें म्हूण तीं मूळ धरीनात. अमेरिकी भारतीयांक हें आमी सांगपाक नाका.