भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सालांत
–
बायल ही समाजाचो म्हत्वाचो घटक. समाज आनी घराबो घडोवपां तिचो हातभार लागता. आयज बायलो सुशिक्षीत जावन दादल्यांच्या खांद्याक खांद लावन वावुरतात. समाजीक, संस्कृतीक, राजकी मळार तशेच हेर वेवसायीक क्षेत्रांत त्यो फुडें आसात. बायलेच्यो कितल्योशोच भुमिका आमकां दिसतात देखून आमी तिचो सदांच आदर करपाक जाय.
पुरूषप्रधान संस्कृतीत बायल कितलीय शिकली तरी तिका समाजांत दुय्यम स्थान मेळ्ळां. आयज स्वताच्या पायांचेर उबी आसूनय समाजांत तिचे स्थान असुरक्षीत आसा. बायले भितरली निर्णय घेवपाची तांक वाडप गरजेची. आयज बायल्यो खरेंच सक्षम आसात, हो प्रश्न पडले बगर रावना. कारण कसलोय निर्णय घेवपाक तिका दादल्याचो सल्लो घेवचोच पडटा वा ते सल्लो घेवपाक भाग पाडटात. ग्रामीण बायलो अजूनय स्वताचो निर्णय घेवपाक शकनात. तांचे मदीं तें धाडस येवंक जाय.
कांय सुवातांनी बायलो अशिक्षीत, हुंडो, अंधश्रद्धा हांचे भितर घुस्पल्ल्यो दिसता. बायलेक जल्मा सावन मरणा मेरेन आडमेळ्यांक तोंड दिवचें पडटा. अन्यायाच्या चेपणा पोंदा घुस्मटत रावता, तेन्ना तांका पळोवन तांणी जिवीतभर अशेंच चिड्डत उरपाचे काय, असो प्रश्न पडटा. अंधश्रद्धेक बायलांक व्हडा प्रमाणात फुडो करचो पडटात. चलयेक मासीक पाळी सुरू जाता तेन्ना हे समस्येक ती कुड्ड्या भावार्थाक बळी पडटा. पाळी चालू आसतना समाज तिका भश्ट मानता. कुशीक बसयता. शिक्षित घराण्यांत लेगीत हें घडटा हाचें दुख्ख जाता. घरांत धार्मीक विधी चालू आसल्यार तिका खंयतरी कोनशाक वा घरा भायर बसचें पडटा. जशे कितें तिणें कसलो अन्याय केला.
मासीक पाळी ही सैमीक प्रक्रिया. आमी सगळीं मासीक पाळी येवपी आवयच्या गर्भाशयांतल्यानूच भायर आयल्यांत. साबार देवींची उपमा फावो जाल्ले ते बायलेचो, लक्ष्मीचो, सरस्वतीचो, दुर्गेचो आमी अपमान करून तिका त्या वेळार कुशीक दवरतात. हे गजालींत परिवर्तन जावंक जाय. शिक्षणाक लागून शारांनी बदल जालो. तरी गांवातल्यो चलयो, बायलो उण्या शिक्षणाक आनी समाजाच्या भंयाक लागून हे समस्येक बळी पडटात. समाजाची मानसिकता केन्ना बदलतली?
दुसरी गजाल, घोव भायर पडटा त्या वेळार ते बायलेचो कुकूम पुसप, काकणां फोडप, मणी ओडून काडप… हे प्रकार जातात. तेच दिसा तिका न्हेसोवन फुलां बी माळटात… आनी हें सगळे तिचे खातीर निमणें आसता. परत तिका न्हेसून चार चवगांत भोवपाचो हक्क मेळना. हें पुराय स्त्री समाजा खातीर भयानक. तिका खंयचेच धार्मीक कार्यावळींनी घेनात. बायल मेल्ल्या दादल्याक मात बंधनां नात. ही प्रथा बंद जावची. बायल मनीस ही ल्हानपणार तिकली लायता, कांकणां घालता, नवे व्हंकले भशेन नट्टा. मागीर तिका घोव मेले उपरांत हें करपाक दिवप ना, हें आयच्या काळांत पटना. ही परंपराय बंद जावप गरजेची. बायल म्हणटकच तिणेंच रांदप, वाडप, उश्टीं काडप अशें अजून आमी मानतात. रांदप हें बायलेचेच कर्तव्य किद्याक म्हूण? दादलो बायले वांगडा वांटेकार किद्याक जावचो न्ही?
आयज सावित्रीबाई फुले, राजा राममोहन रॉय, ज्योतिबा फुले, धोंडो केशव कर्वे, गोपाळ गणेश आगरकर हांणी बायलांचेर जावपी अन्याय, देखीक बालविवाह, सतीप्रथा, केशवपन हें बंद केलें. शिक्षणाचे म्हत्व पटोवन दिले, समाजप्रबोधन केले. महात्मा गांधी महात्मा जाले कस्तुरबाक लागून, शिवाजी ‘छत्रपती शिवाजी महाराज’ जावपाक पावले ते जिजाबाईक लागून… सगळ्यां फाटल्यान बांयलांचें फाटबळ आसलें तरी आमी बायलेक दुय्यम मानप? तुच्छ लेखप? तिचे कडेन पळोवपाचो वेगळो दृष्टिकोन दवरप? हें आतां थांबपाक जाय. स्त्रीमुक्तीच्या प्रेरणादायी अश्या कर्तृत्ववान विरांगने पसून बायलांनी योग्य बोध घेवपाक जाय.
स्त्रीशक्ती म्हणटा, तेन्ना एक नांव मुखार येता, तें अहल्याबाई होळकर. घोवाच्या आनी मावाच्या फाटल्यान उत्तम शासन चलोवपी, प्रसंगा प्रमाण कठोर निर्णय घेवपी भारतातली पयली स्त्री. तिच्याच समकालीन आनीक एक नांव मुखार येता तें झाशीची राणी लक्ष्मीबाई. जी आपल्या वांगडा तीन म्हयन्याच्या बाळकाक घेवन लढली. ही पुराय स्त्रीशक्तीक प्रेरणाच. तिणें कितलेशेंच संवसार विस्कळीत जाल्लें ते उबें केले. गोरगरिबांक अन्नाची पुरवण केली, कोणायकूय कितेंय मदत जाय जाल्यार सदांच ती पावताली.
आवय, भयण, बायल, सून रातभर दोळ्यांक पाती लायनासताना आपल्या भुरग्या खातीर झटता, कठीण परिस्थितींत जिवाची पर्वा करिनासताना सगल्यो जापसालदारक्यो सांबाळटात. त्या स्त्रीक कशें अबला म्हणपाचे? प्रेम, विस्वास, आपुलकी, माया, ममता, तडजोड ह्या सगल्या गुणांनी संपन्न बायलूच आसता. आयज कांय बायल्यो वेवसाय करून घराक हातभार लायतात. पूण कांय जाण पयशांच्या आशेक लागून वांकडे मार्ग स्विकारतात. तातुंतलोच एक मार्ग म्हळ्यार सरोगसी. आपल्या गर्भांत 9 म्हयने भुरग्यांक वाडोवप, ताका सांबाळप आनी जीवाक त्रास करून भाड्याच्या वस्तू भशेन मोल करून विकप. जेन्ना एक बायलमनीस आवय जावं शकना तेन्ना ती हें पावल उबारता. वेश्या वेवसाय करपाक बळी पडटा, बायले कडेन फकत भोगवस्तू म्हूण पळोवप?
पालकांनी चलो वा चली दोगांयचेर सारके संस्कार करपाक जाय. कितें बरें, कितें वायट हे तांकां सांगपाक जाय. आमी चड करून चलयेचेर सगलीं बंधना घालतात. चलो, चली दोगांयकय वांगडा घेवन आवयन चल्याचो एखादे चलये कडेन पळयतना कसो दृष्टिकोन आसचो, अशो गजाली भुरग्यांक सांगपाची गरज आसा.
आमच्या देशांत कितल्योश्योच देख घेवपा सारकें स्त्री संशोधक आसा, जांणी चौकटीभायर जीवन जगपाचो विचार करून, संशोधन क्षेत्रान पावल घालून आपल्या बरोबर देशाचेय नांव व्हड केले. डॉ. आनंदीबाई जोशी वैजकी शिक्षण घेवपी पयली बायल. मायकोव्हेव आनी इंजिनियरिंगच्या मळाचेर क्रांती घडोवपी राजेश्वरी चॅटर्जी. डॉ. इंदिरा हिंदुजा हांणी टेस्ट ट्यूब बेबीची संकल्पना स्विकारून कितल्याश्याच जोडप्यांक भुरगीं दिलीं. शेतकऱ्यांच्या समस्यांचेर संशोधन करपी डॉ. सुमन सहाय्य. कल्पना चावलान अंतराळांत वचून मोलाची कामगिरी केल्या. मावंट एव्हरेस्टाचेर वचपी पयली बायल बचेद्री पाल. तिचेंय नांव जालां.
अशा स्त्री शक्तीची देख घेवन आमी फुडे वचपाक जाय. स्त्री सुशिक्षीत आसा म्हूण वेगवेगळे उपक्रम करीत आसा. आता ती ‘चूल आनी मूल’ हाचे पुरतीच मर्यादीत ना. आयज जर स्त्री शक्तीक काळखांतल्यान उजवाडा कडेन हाडटले जाल्यार आमी सावित्रीबाई सारक्यांनी दीनदुबळ्यांक, अशिक्षीतांक फुडें हाडपाचें कार्य केले तशें आमी करपाक जाय. आमी बदल घडोवन हाडटलीं जाल्यार आमचे फाटल्यान आमच्यो धुवो, सुनो, भयणी हांचे भितर सुसंस्कार रूजोवंक जाय. काळा प्रमाण आमी बदलपाक जाय. अत्याचार जाता थंय दुर्गेचे रूप घेवन लडपाक जाय.
– समीक्षा शेट शिरोडकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
