स्टेशन डायरी आनी तिचें म्हत्व !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पुलीस स्टेशनांत सांबाळून दवरिल्ली स्टेशन डायरी ही सगल्यांत म्हत्वाची. कारण, पुलीस स्टेशनांत एका दिसांत केल्ल्या पुराय कामाचो दस्तावेज रुपांतलो तो एकमेव पुरावो. स्टेशन डायरींत पुलीस स्टेशन चलोवपाची सगली नोंद आसता. कारण ड्युटेचेर आशिल्ल्या पुलीस अधिकाऱ्याची दरेक कृती स्टेशन डायरींत सक्तीन नोंद करची पडटा, जी परतून तपासणी, पुलीस स्टेशनाचे देखरेखीक, प्रशासकी नियंत्रण दवरपाक मदत करता. स्टेशन डायरी ही पुलीस स्टेशनाच्या दिसपट्ट्या वेव्हाराची नोंद आशिल्ल्यान तातूंत बरयिल्ल्यो घडणुको कालक्रमा प्रमाण आसपाक जाय.
स्टेशन डायरी ड्युटीचेर आशिल्ल्या अधिकाऱ्यांच्या हालचालींचो हिशोब दवरपाक मदत करता. आतां तिचें रेकॉर्डिंग ऑनलायन जाल्ल्यान आनी राष्ट्रीय गुन्यांव नोंदी ब्युरोक धाडल्या म्हणून; वरिश्ठ पुलीस अधिकारी खंयच्याय पुलीस स्टेशनाचे डायरींत आॅनलायन प्रवेश करून ड्युटी वयल्या अधिकाऱ्यांची हालचाल सोदून काडूंक शकतात. जेन्ना डायरी ऑनलायन जाता तेन्ना तारीख आनी वेळ आपोआप नोंद जाता. जाका लागून नोंदींची हाताळपाक मेळनात. ऑनलायन जावचे पयलीं स्टेशन डायरी नोंदींनी अधिकारी भ्रश्टाचाराच्या हेताक पयलींच सुवात सोडून मागीर नव्यो नोंदी घुसयताले. अधिकारी ड्युटीचेर आसतना वा संकश्टांत आसतना वैयक्तीक कामाक भायर सरपाच्यो घडणुको घडटात, तेन्ना त्या वेळार ड्युटीचेर आशिल्ल्याचें दाखोवपाक डायरेंत सोडिल्ल्या सुवातींनी नव्यान नोंद करताले. ऑनलायन जावचे पयलीं, वर्साच्या निमण्या दिसांनी ह्यो नोंदी जाताल्यो. पुलीस अधिकाऱ्यांक तांच्या बेकायदेशीर कृत्यांक न्याय दिवपाक फाटले तारखेच्यो नोंदी करताले. आतां डायरी ऑनलायन जाले उपरांत हें खूब उणें जालां.
सामान्य स्टेशन डायरेंत केल्ल्यो कांय नोंदी हेर पुस्तकांनीय नोंद करतात. देखीक, एफआयआर पुस्तकांत नोंद जावपी पयलो म्हायती अहवाल आदी, पूण खंयचेच परिस्थितींत स्टेशन डायरींतल्या नोंदींचेर परिणाम करप टाळूंक मेळना. गोंयांत फकत पुलीस निरिक्षकांच्या पांवड्या मेरेन ड्युटीचेर काम करपी अधिकाऱ्यांक स्टेशन डायरींत नोंदी करपाची गरज आसता वा सक्तीन नोंद करची पडटा. कांय वरिश्ठ पुलीस अधिकाऱ्यांक ड्युटी करतना आपल्या वेळापत्रकांत बदल करपाक मेळटा. तांचे जापसालदारकेचो मुद्दो लक्षांत घेवन अधीक्षक पदा मेरेनच्या अधिकाऱ्यांक स्टेशन डायरेच्या आवांठा भितर हाडपाचो आतां वेळ आयला.
पुलिसांनी एफआयआर नोंद करूंक नाशिल्ल्या प्रकरणांत, फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1973 कायद्याच्या कलम 154 प्रमाण फकत पुलीस स्टेशनाच्या प्रभारी अधिकाऱ्याक मान्यताय दिता, जो सादारणपणान पुलीस निरिक्षक पदाचेर आसता. म्हाका व्यक्तिगत रितीन दिसता की पुलीस स्टेशनाचें प्रभारी अधिकारी आनी पुलीस अधीक्षकाचें पद सगळ्यांत म्हत्वाचें. तें सांबाळपी अधिकाऱ्याची जापसालदारकी मतींत घेतल्यार पुलीस अधीक्षकाक लेगीत स्टेशन डायरेच्या कार्यक्षेत्रांत सक्तीन हाडचो. पुलीस स्टेशनाचो कामाचो वेळ 24 वरां आसता. जायते फावटीं राज्यभरांतलीं पुलीस स्टेशनां सांजवेळा साडेपांचा उपरांत खंयचीय कागाळ वा पत्रवेव्हार मान्य करपाक न्हयकार दितात. सांजवेळा साडेपांचा उपरांत भितरली प्रवेश नोंदणी बंद जाता, अशें निमित्त दिवन.
राज्यांतल्या सरकार आनी पुलीस प्रशासनान गुन्यांवकारी तपासांत जिल्ह्याच्या पुलीस अधीक्षकान फौजदारी प्रक्रिया संहिते प्रमाण केल्ली भुमिका विचारांत घेवन पुलीस अधीक्षकाचीं कार्यालयां 24 वरां उक्तीं दवरपाचो निर्देश दिवपी परिपत्रक जारी करपाची गरज आसा, हें निश्चीत. पुलीस स्टेशनां स्थापन करपाचो हेतू भौसाची सेवा करप, कायदो आनी सुवेवस्था सांबाळप असो आशिल्लो, तरी पूण आतां पुलीस स्टेशनां मूळ हेतू सोडून हेर कांय हेतू पुराय करतना दिसता. पुलीस हवालदारां सावन पुलीस स्टेशनांच्या प्रभारी पदां मेरेन पयशांच्या फायद्या खातीर कितें चलता तें सांगपाक नाका. म्हाका व्यक्तिगतपणान दिसता की पुलीस स्टेशनांचेर जावपी राजकी हस्तक्षेप आनी भ्रश्टाचार आळाबंदा हाडलो जाल्यार राज्यांत चड प्रमाणांत आशिल्ली भ्रश्टाचाराची समस्या ना जातली.
(हो लेख लेखकाच्या वैयक्तीक अणभवाचेर आदारीत आसा. लेखक फौजदारी वकिली करता.)

अॅड. विनायक डी. पोरोब
9923146840