‘सीड बॉम्ब’ कशे तयार करतात ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पयलीं, तुमच्या वाठारांत मेळपी थळाव्यां फळांचीं कांय बिंयां एकठांय करून, तीं धुवन सुकयात. मागीर वेग-वेगळ्यो माती (शेतांतली, तांबडी माती आदी) एकठांय करून, कालोवन एक पेस्ट करात. ह्या पेस्टाक 2- 3 मुठी सारें घालात. गरज पडल्यार तातूंत थोडें उदक घालात. हो पेस्ट बियां भोंवतणी मुठलायत आनी ताचे ल्हान- ल्हान बॉल कशे करात. दर एका बॉलांत 1 वा 2 बिंयो घालतात. हे बॉल कांय दीस वतांत सुकपाक दवरतात आनी सुकल्या उपरांत ते ‘बॉम्बींग’ करपाक तयार जातात.
सीड बॉम्बांत मातयेच्या आनी सार्‍याच्या गोळ्या भितर गुठलायल्ल्यो बिंयो आसतात. हें सारें त्या बिंयांक तांच्या अंकरणाक आदार करता. हे बॉम्ब रिकामे जमनींत उडोवन त्या जमनींत वनस्पती हाडूं येता. हे सीड बॉम्बींग करपाचो सगळ्यांत बरो वेळ पावसाच्या दिसांनी. ‘सीड बॉम्ब’ हें गिन्यान पयलेच फावटी जपानाक एका शेतकार आनी तत्वगिन्यानी मासातोबु फुकुओका (Masanobu Funuoka) हांणी सुरू केल्लें.
अवर लेडी ऑफ द रोझरी हायर सेंकडरी स्कूल दोनापावला हे शाळेंतल्या ‘वसुंधरा इको क्लब’ हांणी 11 वी विज्ञानाच्या भुरग्यां खातीर 11 सप्टेंबर ह्या दिसा ‘सीड बॉम्बींग’ ही कार्यवळ घडोवन हाडली. आमच्या बायलॉजी टिचर मिस सुजाता नायक हांणी आमकां पर्यावरणाक आमचें हें योगदान म्हणून ही कार्यावळ करपाक प्रोत्साहन दिलें. ही कार्यावळ एक भोव मजेशीर आनी मनोरंजक उपक्रम आशिल्ली. ताका लागून आमकां झाडां रोवपाच्या ह्या नव्या तंत्रा विशीं शिकपाक मदत जाली. पयलीं आमच्या शिक्षकान जुलय म्हयन्यांत आमकां हे कार्यावळीची म्हायती दिली आनी बिंयो एकठांय करपाक सुरवात करपाक सांगलें. त्या एका म्हयन्यांत आमी चींच, पणस, आंबो, काजू, जांबळा आदी अश्यो वेग-वेगळ्या फळांच्यो बिंयो एकठांय केल्ल्यो. आमी त्यो बिंयो धुवन सुकयलो आनी शाळेंत व्हेल्यो. शाळेंत आमी बिंयो उदकांत उडोवन बिंयो अंकुरीत जातल्यो काय ना ते तपासलें, बिंयो तरंगतात जाल्यार अंकुरीत जावच्यो नात, पूण बुडटा म्हणल्यार किल्ल अंकुरीत जातात आमी आमचे सीड बॉम्ब 16, 17, 18 ऑगस्ट ह्या दिसां शाळेंत केल्ले. आमी वेग-वेगळ्या तरांची माती घेतली (कांय जाणांनी शेतांतली हाडिल्ली, तर कांय जाणांनी तांबडी माती हाडिल्ली.) ह्यो सगळ्यो मातयो आमी एका व्हडल्या बकेटांत घाल्यो आनी त्यो कालोवन तांची एक पेस्ट केली. ते मातयेचे आमी ल्हान-ल्हान बॉम्ब तयार केले आनी तातूंत सारें आनी बिंयो घाल्यो. मागीर आमी हे बॉम्ब 3-4 आठवडे सुकपाक दवरले आनी सप्टेंबराचे 11 तारखेर बालरथ घेवन बांबोळी गेलीं, वाटेर आमी मदीं मदीं थांबलीं आनी हे तयार केल्ले बॉम्ब उडयले. आमी आशा करता की हे बॉम्ब एक दीस किल्लतले आनी एक व्हडलेशें झाड जातलें आनी आमकां फळां दितलें.
विद्यार्थीच्या अणभवाचे कांय प्रतिसाद : 1) सुप्रभा शिरोडकर, 2) भाग्यशा बाबोंळकार 3) सम्राज्ञी केरकर 4) सानीया मळीक हांच्यांनी दिल्यात.
हांवें बिंयो घरा कडेच एकठांय केल्ल्यो. पूण माती (चिकट) आमगेर नाशिल्ली म्हणू हांव पापा वांगडा दोनापावला शेतांत वचून थंयच्यान माती हाडली. सगळ्या भुरग्यांनी बिंयो हाडिल्ल्यो, माती हाडिल्ली. आमी लीड बॉम्ब करपाक सुरू केले – एक कायलीन सगळ्यांनी हाडिल्ली माती घालून आमी तातूंत तीन – चार मूठभर सारें घालून ती माती कालयली. सगळी माती कालोवन ताचो एक व्हडलो गुळयो केलो. मागीर आमी ताचे ल्हान-ल्हान 1-2 इंचाचे गुळे करून ते 3-4 आठवडे घट जावपाक दवरले. आमकां स्कूलाचे बालरथ बसीन सीड बॉम्ब उडोवपाक व्हेली. हे कार्यावळींत आमकां खूब आनंद आयलो. सैमाचे प्रती आमचें कर्तव्य आमी बरे भशेन समजून घेतलें.
म्हजे कडेन घरा कसलेंच बीं नासलें म्हूण हांवें पणजी बाजारांत वचून कांय फळां विकती घेतलीं आनी बिंयो एकठांय केल्ल्यो. आनी माती हांवें नर्सरींतल्यान हाडली. हांवें हे कार्यावळीच्या 1-2 दिसां आदीं बिंयो एकठांय केल्यो. हांवें सीड बॉम्ब ऑगस्टाचे 11 तारखेर केल्ले म्हूण आमी 16 तारखेर बॉम्ब तयार करपी म्हज्या इश्टाची उरिल्ली ती माती वापरली. हांव हे सीड बॉम्ब सुकपाचे वाट पळयत आशिल्लें.
म्हजे आजये कडेन बियांणाचो संग्रह आसा म्हणून जेन्ना म्हाका कळ्ळें की आमकां बायो प्रकल्प करचो पडटलो तेन्ना हांवें तिचे कडल्यान पांच भशेनच्यो बिंयो घेतल्यो. चिकटा खातीर आमी माती सोदांत गेल्लीं आनी शेतांतल्यान माती हाडली. म्हाका सीड बॉम्ब करपाक आवडले. बसीन म्हाका खूब मजा आयली. हो आमचो सीड बॉम्ब आमच्या वातावपणांत वाडटलो आनी सैम सोबीत करतलो.
ह्या सगळ्या अणभवांतल्यान म्हाका खूब शिकपाक मेळ्ळें, आमी सैम वाडोवपाचें, झाडां वाडोवपाचें काम केल्लें आनी तातूंतच आमी खूब समाधानी आशिल्ली. संत तुकारामांनी म्हणलां तशें ‘वृक्षवल्ली आम्हा सोयरी वनचरें, पक्षीही सुस्वरे आळविती.’

आलिया गोन्साल्वीस
11 वी विज्ञान,
रोझरी हायर सेकंडरी स्कूल, दोनापावला