साळावली धरण : उद्दिश्टाच्या फक्त 34 टक्के शेतजमनीक उदक

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

9,310 हॅक्टर शेत जमनी मेरेन साळावली धरणाचें उदक पावना

भांगरभूंय I प्रतिनिधी
पणजी : दक्षीण गोंयची जीवनदायिनी अशी नामनां आशिल्ल्या साळावली धरणाचें उदक मूळ उद्दिश्टाच्या फक्त 34 टक्के शेतजमनी मेरेन पावतां. साळावली धरणाचें उदक 14,106 हॅक्टर जमनी मेरेन पावोवपाचें उद्दिश्ट आशिल्लें. प्रत्यक्षांत हें उदक 4796 हॅक्टर जमनी मेरेन पावता. हें प्रमाण फक्त 34 टक्के आसा, अशें म्हालेखापालाच्या अहवालांत म्हणलां.
 साळावली धरणाचेर 187.37 कोटींचो खर्च जाला. साळावली धरण उबारपाचें काम 1972 वर्सा सुरू जाल्लें. ह्या धरणांतल्यान शेती तशेंच बागायती खातीर दिसाक 528 एमएलडी जाल्यार पियेवपा खातीर दिसाक 380 एमएलडी उदका पुरवण करपाचें उद्दिश्ट आशिल्लें. शेतीक उदक दिवपा खातीर  पायपलायनी, कालवे खणलें, पूण उद्दिश्टाच्या फक्त 34 टक्के जमनी मेरेन उदक पावतां. हाका लागून धरणाचो मूळ हेत अजून साध्य जावंक ना, अशें म्हालेखापालांच्या अहवालांत नमूद केलां.
 नियोजीत 9,310 हॅक्टर शेत जमनी मेरेन उदक पावना. फक्त 4,796 हेक्टर जमनी मेरेन उदक पावता. हातूंतल्या 1,619 हॅक्टर जमनींत शेतीची लागवड जाता. उरिल्लीं जमीन पडीक आसा. तशेंच साळावलीच्या उदकाक लागून 2349.60 हॅक्टर जमिनींत उसाची लागवड जातली, अशें नियोजन आशिल्लें. प्रत्यक्षांत फक्त 80 हेक्टर जमनीचेर उसाची लागवड जाल्या. साळावलीच्या उदकाक लागून ऊस लागवड लेगीत पुराय तांकीन जावंक ना. उदका पुरवण, शेती, भौशीक बांदकाम खात्यांचे यत्न फावोश्यां प्रमाणांत जावंक नाशिल्ल्यान धरणाचें उदक अपेक्षीत शेतजमनी मेरेन पावलें ना.
 2014 ते 2020 मेरेन साळावली धरणाचें उदक तशेंच शेतजमनीचें लेखापरिक्षण जालें. लेखापरिक्षण अहवाला उपरांत उदक पावपाक आडखळ आशिल्ली कारणां मुखार आयलीं.
शेत जमनींत पायपां घालपाक अपेस
 2007 ते 2012 मेरेन शेतांत उदकाचीं पायपां घालपाचें काम जालें. 2012 वर्सा उपरांत हें काम कित्याक बंद जालें, ताचीं कारणां उदका पुरवण खात्या कडेन ना. 4,750 हेक्टर जमनींत उदक वचपा खातीर पायपां घाल्यात, हेर जमनीत घालूंक नात.
देखभाल नाशिल्ल्यान पायपां मोडलीं
 कुंकळ्ळी, काकोडें, केपें वाठारांतलीं बरीच पायपां मोडल्यात. पायपां मोडिल्ल्यान उदक शेता मेरेन पावना. उदका पुरवण खात्या कडल्यान पायपांची देखभाल सारकी जायना. उदक शेत जमनी मेरेन ना पावपा फाटलें हें एक कारण आसा.
देखभालीच्या कामांत लेगीत बऱ्योच भानगडी आसात. 2014 ते 2020 ह्या काळांत पायपांच्या दुरुस्तीचेर वर्साक 22 कोटी ते 37 कोटी मेरेन खर्च जाला. काय वेळार दुरुस्ती कामाचो दर्जो समाधानकारक नाशिल्लो. उण्या दर्जाच्या सामानांचो वापर जालो. हे खातीर दुरुस्ती केल्ल्या पायपां परतून मोडली.
साश्ट म्हालांत फक्त 1,172 हॅक्टर जमनीक उदक
 साश्ट म्हालांत 5,486 हेक्टर जमनींतल्यान 1,172 हेक्टर जमनी मेरेन उदक पावतां. टांकयो तशेंच पायपलायनी (डिस्ट्रीब्युटरीज) घातल्यात तातूंतल्यान फावो त्या प्रमाणांत उदकाची पुरवण जायना.
उदकाची गरज आसा, ताचे परस 8 ते 54 पटींनी रिझवॉयरायंतल्यान उदक सोडपाचे प्रकार घडटात. हाका लागून उदकाची नाशाडी जाता. पीक आनी जागो हाचो विचार करून उदक सोडपाची गरज आसा. हाचे कडेन कोणाचेच लक्ष ना.

वेवस्थापनांत शेतकार संघटणांचो सहभाग ना
शेतकारांंच्यो संघटणा आसात. उदकाचो वापर करपी शेतकारांंच्या संघटणांचो सहभाग उदकाच्या वेवस्थापनांत आसपाची गरज आसा. पूण तशें जालें ना, अशें म्हालेखापालांनी अहवालांत नमूद केलां. मार्च 2020 मेरेन 24 संंघटणांची नोंद जाल्या. ह्यो संघटणा 2647.29 हेक्टर जमनी पुरत्यो आसात. 2102 हेक्टर जमनीं कडेन संंबंंदींत एकूय संघटणा ना. शेतकारांंच्यो आडखळी वा तांंच्यो सुचोवण्यो आयकून घेवपाची कसलीच वेवस्था वा पद्दत ना.

बांदकाम आनी उदका पुरवण खात्या मदीं समन्वयाचो उणाव
साळावली धरणाच्या उदकाचो पियेवपा खातीर वापर जाता. पियेवपाच्या उदकाची वेवस्था भौशीक बांदकाम खातें करता. पियेवपा खातीर 380 एमएलडी उदक उपलब्ध आसा. हातूंतल्या 338 एमएलडी उदकाचेर प्रक्रिया करपाची वेवस्था आसा. भौशीक बांदकाम खातें आनी उदका पुरवण खात्या मदीं समन्वयाचो उणाव आशिल्याचें अहवालांत म्हणलां.