भांगरभूंय | प्रतिनिधी
समाजात दरेका मनशा कडेन कसलो ना कसलो गूण आसताच. मात, कांय लोक खूब साधनसंपन्न म्हळ्यारच ‘रिसोर्सफुल’ आसतात. एखाद्या समाजात, यंत्रणेत अशी मनशां आसप म्हळ्यार खरें तर त्या समाजाचें, यंत्रणेचें व्हड नशीब. ह्या अशा साधनसंपन्न लोकांच्या बळार तो समाज, ती यंत्रणा खूब कितें साध्य करपाक शकता. एखाद्या समाजाक, यंत्रणेक हीच साधनसंपन्न मनशां घटाय आनी नामनां मेळोवन दित आसतात. नेमां वरवी थारायल्लें काम करपी सगलेच आसतात, मात त्या कामाच्या भायर खूब कितें करपाक शकतात ती साधनसंपन्न मनशांच. जायत्या गजालींचे जाणकार आनी अणभवी आशिल्ल्यान अशा लोकांक समाजांत वा यंत्रणेत मान मेळटा, अशे हेरांक दिसप सभाविक आसा, मात अशा मनशांक ज्या गजालींचो फुडो करचो पडटा तें पळयल्यार साधनसंपन्न आसप म्हळ्यार वरदान काय शाप, असो प्रस्न पडले बगर रावना.
एखादी साधनसंपन्न व्यक्ती यंत्रणेत आसप हे ते यंत्रणे खातीर फायद्याचें. जायत्या लोकां कडेन कितल्योश्योच अशो कला, कौशल्यां आसतात. ताका लागून यंत्रणा आनी ती व्यक्ती ह्या दोगांचोय लाव जाता. यंत्रणेक लागून त्या मनशाक आपले गूण दाखोवपाक मेळटा जाल्यार अशा मनशाक लागून यंत्रणेक आपली कामां अदिक सोंपेपणान आनी प्रभावीपणान करप शक्य जाता. प्रशासनिक, कलात्मक, संघटनात्मक, नियोजनात्मक अशे आनी हेर कितलेशेच गूण अशा साधनसंपन्न मनशां कडेन दिसून येतात. संबंधित यंत्रणा आनी ती साधनसंपन्न व्यक्ती ह्या दोगांचोय विकास परस्परपूरक पद्दतीन जायत आसता. खरें म्हळ्यार इतले म्हणसर ही एक आदर्श स्थिती आशिल्ली म्हणूं येता. मात ज्या खिणाक अशा साधनसंपन्न मनशाची पिळवणूक वा ताच्या कौशल्याचो हिसपा भायर वापर ती यंत्रणा करपाक लागता, तेन्ना मात एक भयानक अवस्था निर्माण जाता. आपले कडेन आशिल्ले गूण आनी कुशळटाय म्हळ्यार आपणाक मेळिल्लो एक शाप, अशें त्या मनशाक दिसपाक लागता तें हांगाच.
खंयच्याय मनशाक आपली कुशळटाय विकसित करपाक जिणेची कितलींशीच वर्सां खर्च करचीं पडटात. भरपूर कश्ट आनी मेहनत घेवन ती व्यक्ती आपले गुण घडयता. मात, जायते खेपे एखाद्या यंत्रणेत अशी व्यक्ती येतकच ते यंत्रणे कडल्यान त्या मनशाच्या ह्या अणभवाचो, गुणांचो, कुशळटायेचो गैरवापर सुरु जाता. ऊठसूट खंयच्याय कामा खातीर त्याच- त्याच मनशांचो वापर यंत्रणा करपाक लागता. काम कोणाचेय आनी कसलेय आसू, जायते खेपे त्याच मनशांक परतुन- परतुन कामाक लायतात. वास्तवीक, यंत्रणेत हेर जायती मनशां आसतात, मात तांकां हीं कामां सांगचे परस ह्याच मनशांचेर त्या कामांचें वजें घालतात. तुमी यंत्रणेत काम करतात न्हय देखून तुमी हें ज्यादा काम करप ही तुमची जापसालकीच, अशी उतरां वापरून साधनसंपन्न मनशाच्या साधनतेचो गैरवापर जाता. आपली कुशळटाय आपणे आपले यंत्रणे खातीर वापरप हातूंत कांयच गैर ना मात हे गजालीक कितें तरी मर्यादा, नेम आसपाक जाय काय नाका ?
जायते खेपे अशा लोकांच्या माथ्यार इतलें वजें घालतात की तांकां कसलीच थाकाय मेळना. ‘तुजेकडेन कुशळटाय आसा देखून तुवेंच करपाक जाय न्हय तें काम? तू करचो ना जाल्यार आनी कोण करतलो?’, अशे युक्तीवाद करून कामां करून घेतात, मात कसलीच थाकाय त्या मनशाक मेळना. अशा मनशाक वापरून (घडये पिळून घेवप) हो जणू आपलो अधिकार आशिल्ले भशेन यंत्रणा तांचो एकप्रकारे छळ करता. त्या मनशाच्या सदांच्या थारायल्ल्या कामातल्यान ताका कसलीच थाकाय वा मजत यंत्रणा दिना. जायते खेपे असल्या ज्यादा कामां खातीर त्या मनशाक इतलो वेळ दिवचो पडटा की त्या मनशाक घरादारा कडेन लेगीत लक्ष दिवपाक मेळना. आपल्या भशेन त्या मनशाक लेगीत घरदार, कुटुंब, संसार आसा हें यंत्रणा साप्प विसरून वता. एखादी यंत्रणा जेन्ना इतली अमानवी आनी निष्ठुर जाता तेन्नाच अशा मनशांच्या निर्शेवणीची सुरवात जाता.
वास्तवीक, साधनसंपन्न मनशां भितरच एखाद्या यंत्रणेक उंचायेर व्हरपाची क्षमता आसता मात तांचो असो एकप्रकारे छळ जालो की तांच्या मनांत यंत्रणे विशीची कडू भावना निर्माण जाता. “कोणाच्यो म्हशी आनी कोण काडटा उठाबशी” अशें त्या मनशांक दिसपाक लागले उपरांत, तांचो काम करपाचो उत्साह लेगीत साप्प देंवता. आपल्या वांगडचे हेर लोक कांयच ज्यादा काम करनासतना सगले लाव, फायदे घेतात आनी आपणे दुपेट, तिपेट काम करून लेगीत ताचो कायच उपयोग जायना हें पळयल्या उपरांत अशा मनशांच्या मानसिकतेचेर कितें परिणाम जाता आसतलो ताचो विचार करचो.
अशें जेन्ना घडटा तेन्ना साधनसंपन्न व्यक्तीच्या उत्साहाचेर आनी निर्मिती क्षमतेचेर नकारात्मक परिणाम जाता. अशा मनशांच्या गुणांचो वापर तर जाता मात केल्ल्या कामाचे फावो तें स्रय मात तांकां मेळना तेन्ना मात ह्या सगल्या भयानकतेचो कहर जाता. जायते खेपे वयल्या पदा वेली व्यक्ती, अशा एका साधनसंपन्न मनशाक पिडपा खातीर लेगीत अशें कर्तुब करता. त्या मनशाक संदी मेळटा अशें मानून यंत्रणेतल्या हेर लोकांच्या मनांत एके वटेन त्या मनशा विशीं असूया, ईर्ष्या निर्माण जाता मात ती व्यक्ती कितें भोगता तें तिचें तिकाच खबर आसता. ह्यो गजाली यंत्रणेत फूट आनी शोषणाची भावना निर्माण करतात.
यंत्रणेन एखाद्याच्या गुणांचो वापर करून घेवप अयोग्य न्हय, मात आपणे खंय थांबप हें यंत्रणेक कळपाक जाय. फकत एकल्याच्याच माथ्यार काम घालचे परस सगल्यांक तें वाटून दिवचें. हे वरवी समान जापसालकी तशेंच त्या मनशाच्या ताणाची आनी कुशळटायेची सगल्यांक जाणीव जातली. हाचेपरस लेगीत महत्त्वाचें म्हळ्यार त्या साधनसंपन्न व्यक्तीक अभिमान जाणवतलो आनी अदिक नेटान ती आपलें योगदान दिवपाक शकतली.
प्रा. चिन्मय मधू घैसास
9823728640
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
