संवयीं बदल्ल्यार काळजाची भलायकी सुदारता

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

संवसारीक भलायकी संघटना अदीं मदीं अहवास दार करता. तांच्या एका अहवाला प्रमाण, भारतांत 63% मरणां काळजाचें आनी फुफ्फुसाचें दुयेंस, अर्धांग, स्ट्रोक, कॅन्सर आनी गोडेंमूत ह्या दुयेंसांक लागून जातात. हातूंतले सुमार 27% मरणां हृदयविकार आनी रक्तवाहिन्याक लागून जातात. अमेरिकन हार्ट असोसिएशनाच्या म्हणण्या प्रमाण, कुटुंबांत काळजाचे दुयेंस आशिल्ल्या लोकांनी हेर लोकां परस चड जतनाय घेवपाची गरज आसा. काळजाचे दुयेंस आनी हृदयविकार हांचे कडेन संबंदीत आशिल्ल्या घटकांचो कुटुंबीक इतिहासा कडेन सरळ संबंद आसा. म्हणल्यार बडीचें दुयेंस. कुटुंबांतल्या दादल्याक 55 वर्सां आदीं आनी बायलेक 60 वर्सां आदीं काळजाचो रोग जालो जाल्यार त्या मनशाक हो रोग जावपाची शक्यताय चड आसता. ह्यो संवयी बदलल्यार काळजाचो धोको 47% उणो जावं येता.
काळजाची भलायकी बरी उरपा खातीर जगपाचें पद्दतींत हें बदल करचे :-
कंबर- लांबीचे प्रमाण :
कंबराची रुंदाय उंचाय पेक्षा अर्दी आसूंक जाय. नॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर हेल्थ अँड केअर एक्सलन्स (NICE) च्या मतान कंबरेचो आकार तांचे/ तिचे लांबाय परस अर्द वा उणो आसूंक जाय. उदा. तुमची उंचाय 5 फूट 8 म्हल्यार 68 इंच आसल्यार, तुमचे कंबराचो आकार 34 इंचा परस चड आसूंक जायना. कमराचो आकार मनशाचे उंचाये परस चड आसल्यार टायप- 2 गोडेंमूत, उच्च रक्तदाब, काळजाचो आताक आनी स्ट्रोक जावपाची शक्यताय वाडटा.
लठ्ठपण: बीएमआय 24.9 परस चड आसूंक फावना. वजन (किल)/ उंचाय (मिटरांत) बीएमआय 18.5 परस उणें, वजन उणें, 18.5 ते 24.9 आसल्यार सामान्य आनी 25 ते 29 तर चड वजन. आनी हाचे परस चड आसल्यार लठ्ठ, बलबलीतपणा. हार्वर्ड इन्स्टिट्यूट ऑफ हेल्थ हे संस्थेच्या मतान लठ्ठपण हें काळजाच्या दुयेंसांचें मुखेल कारण.
धूम्रपान : हें सोडल्यार काळजाचो आताक जावपाचो धोको 50% उणो जाता. अमेरिकन हार्ट असोसिएशनच्या मतान, धुंवरी आनी तंबाखू वापरप हीं काळजाच्या दुयेंसांक सगळ्यांत म्हत्वाचे धोक्याचे घटक. संशोधना प्रमाण, काळजाचे दुयेंतीनी धुंवरी (सिगार ओडप) करप सोडल्यार काळजाचो आताक येवपाचो धोको 50% उणो जाता. धूम्रपान करिनाशिल्ल्या लोकां परस धूम्रपान करपी लोकांक काळजाचो आताक जावपाची शक्यताय दुप्पट आनी स्ट्रोक जावपाची शक्यताय तीन पटीन चड आसता.

1. तुमच्या कुटुंबांतल्या काळजाच्या दुयेंसाचो इतिहास जाणून घेतल्यार जिन्सांनी कांय खाशेले गूण आसतात, जे तुमचो धोको वाडोवंक शकतात हें स्पश्ट जाता. कुटुंबीक वातावरणांतल्यानय कांय संवयीं येवंक शकतात, जाका लागून काळजाचो आताक जावपाची शक्यताय वाडटा.
2. तुमी तुमचीं जीन्स बदलूंक शकनात, पूण तुमच्या कुटुंबांतल्या वांगड्यांच्यो संवयीं जाणून घेवन त्यो टाळूंक शकतात. संशोधनांतल्यान दिसून येता की संवय बदलल्यार काळजाचो आताक जावपाची शक्यताय 47% उणी जाता.
   हें करपाचे-
   व्यायाम- 50 मिनटां वेगान व्यायाम केल्यार हो धोको 50% उणो जाता.
   अमेरिकेच्या सेंटर फॅार डिसीज कंट्रोल अॅंड प्रिव्हेन्शन प्रमाण सप्तकांतल्यान 50 मिनटां वेगान व्यायाम केल्यार काळजाचो आताक जावन मरपाचो धोको 50% उणो जाता. व्यायामाचो परिणाम कुडीचेर ६ तरांनी जाता. ताका लागून काळजाचें श्वसन तंत्र घट जाता. बरें कॅालस्टॅरॅाल वाडयता. कुडींतली ट्रायग्लिसरायडाची पातळी उणी करता, रगतदाब उणो करता. रगतांतली साकर आनी इन्सुलिनाची पातळी सुदारता.

निरोगी आहार: जेवणाचे दोन वा तीन वांटे करात
टफ्टस फ्रीडमन स्कूल ऑफ न्यूट्रीशन सायन्स अँड पॉलिसी हाच्या मतान, जेवणाची तीन प्रकारांत वांटणी करपाक मेळता. काळजाक बरें, वायट आनी कुचकामी. आहारांत वनस्पत, फळां आनी भाजीपालो, कांय दर्यांतलें खाण, फ्रेगमेंटेड खाण आनी निरोगी चरबी हांचो आसपाव आसपाक जाय. त्याच वेळार साकर आशिल्लीं खाणां, रिफाइंड कार्बोहायड्रेट्स म्हणल्यार धवी भाकरी, पास्ता, प्रक्रिया केल्लें मांस, डब्यांतले पदार्थ अशे शुद्ध कार्बोहायड्रेट पदार्थ टाळचे.