भांगरभूंय | प्रतिनिधी
लेखक सावियो पिंटो हांणी ‘मोगाची भेट’ ही कादंबरी बरयल्या. कुटुंबीक संघर्शशील विशया वेली ही कादंबरी. देवनागरी आनी रोमी साहित्य मळार कादंबरी हो प्रकार केळोवपी लेखक खूबच उणें म्हणल्यार हांव चुकत काय? जेश्ठ साहित्यीक तोमाझीन कार्दोज आपल्या एका लेखांत बरयतात, ‘कादंबरी म्हळ्यार कितें? एक लांब काणी, जी काल्पनीक विचारांतल्यान, घडणुकांनी गुंथिल्ली आसता. इंग्लीश भाशेंत आमी तिका नॉवेल म्हणटात. रोमान्स हिका आमी कोंकणींत रोमांस म्हणटात,’ असो आपलो अभिप्राय दितात.
मुळांत रोमी लिपयेंत ‘क्रिस्तांव घराबो’ ही पयली कादंबरी 1911 वर्सा एदुवार्द ब्रुनो दे सौजा हांणी बरयिल्लीं. उपरांत बी. जे. फ्रान्सीन्स जेनेरोसा, एस. एस. दे जिजस डायस, जॉदिम इनासियो कांपोस, एस. एस. रामेडियोस, आंतोनियो वि दा क्रुझ, कारिदादे दामासिनो फेर्नांडिस आनी हेर जायत्या बरोवप्यांनी त्या काळार हो प्रकार हाताळ्ळो.
तेच पिळगेंतलो आधुनीक कादंबरीकार म्हळ्यार सावियो पिंटो. हो जावन आसा साबार गुणांनी भरिल्लो सेर मनीस. सावियोबाब प्रस्तावनेंत बरयतात- कोंकणी उलय, वाच आनी सदांकाळ तिचो सांभाळ कर. हे ताचे कादंबरींत सस्पेंस थ्रीलर आसा. व्हडा सुस्काऱ्यांनी ती नटल्या. खेरीत भाशेन हो तांचो वावर भेटयला, तांच्या सोंपलेल्या आवय– बापायक, इस्तेफानिया आनी जिओ रुजारियो दे पिंटो हांकां. सुमार 210 पानांची ही कादंबरी. ताची पयली आवृत्ती 2022 वर्सा व्हीएसपीन उजवाडायल्या.
‘मोगाची भेट’ ह्या उतरां भितरूच मोग आस्पावला. चलो आनी चली हांचो अमुरपिको मोग, ह्या विशयाचेर कथानक गुंथलां. मोग हो केन्नाच मरना. मोग विशयाची मांडणी करपांत लेखक पिंटोबाब येसस्वी थारला. हो मोग फुलतना तीं दोगांय एकमेकांक लग्नांत एकवठावंपाची भास दितात. पूण जायते फावटी, नियती मुखार सगलो खेळ फुकट वता. खंडेगांठ आडखळींक लागून, तांची आशा तीं बाळगूक पावनात आनी दिल्लो जुरामेंत विसरचो पडटा. केन्ना-केन्नाय अशेंय घडटा, तांच्या आवय- बापायच्या गर्वीश्ट सभावाक लागून बळान आनी जबरदस्तीन हो मोग अपूर्ण दवरपाक खोशी मानतात काय? अशेंच कांय पालक आपले विचार भुरग्यांच्या माथ्यार थापतात. तांची जीण आनी जिणेचो फुडार उंचाबळींत करून घालतात. समाजांतलो मान सन्मान विकतो घेवंक तीं व्हडले- व्हडले गिरेस्त जावंय हाडूंक सोदतात. पूण हांगा साप अपेसी जातात. हे तरेन संघर्शमय कथानक मुखार वता.
सावियो पिंटोच्या मतान, आयचो समाज हो गर्व आनी सुवार्थाक लागून आत्मकेन्द्रीत जाला. ही सगल्यांक शिटकावणी. तरीय लेगीत दर्याक सुकती–भरती येता तशी आमचे जिणेंतूंय ती येता म्हणपाची सुचकताय लेखक दिता.
सावियोबाबाले कादंबरेंतलें संवाद बरे जाल्यात –
‘पोय एडी, शेत रोयलां जाल्यार सगलेंच पावट पावसाक रावोंक फावोना, केदना-केदना तें शेलीक पावोन पळोवंक जाय.’ (पान. 23)
‘काळीज हातांत धरून दुसऱ्याचो मोग करूंक फावना, व्होयला.’ (पान. 38)
अशे जायते संवाद लेखकाची भाशेची तांक दाखयतात. आयज मेरेन सावियोबाबान ‘पातकाची सांवळी’, ‘देव वा देंवचार’, ‘नाच बाये नाच’, ‘मोगाची भेट’ आनी ‘परबीं तुमकां’ अश्यो पांच कादंबरी उजवाडायल्यात.
डॉ मिलींद मालशे हांच्या मतान, साहित्यांचो करार करतना, कथन करप हेच संकल्पनेचो आस्पाव जाता. लेखकान जें कितें अणभवलें ते तो जिणेंतलें आपलें प्रसंग तटस्थ रावन कथन करता. तरीय ताका आमच्यांनी आत्मनिश्ठ प्रकार म्हणपाक जावचें ना. हें कादंबरींत मेळपी जिणेंचो सार खास काळाचें दर्शन घडयता. व्यक्ती आनी समाज हांचे मदलें यथार्थ जिणेचें दर्शन ही कादंबरी घडयता. तिका ‘जुरामेंत’ माथाळो दिल्यार अदीक बरो सोबतलो आसलो.
म्हाका दिसता, आतां दीस आयला, कोंकणी लेखकांनी ‘रोमान्स’ ह्या विशयाक सासणांचो पूर्ण विराम दिवपाचो आनी साबार विशय हातळपाचो. आयज रशिया-युक्रेन देसांनी झूज मांडलां. ताचेर अमेरिका, चायना हेर देस आपली पोळी भाजून खातात. श्रीलंका सारको देश म्हारगायेंत हुलपता. हें आमी मोन्यांनी पळयतात. निश्पाप भुरग्यांक आनी हेर राखणे विरेंत नागरीकांक जिवेशी मारल्यात, ते निश्ठूरताये आड जेन्ना पाप सायब फ्रान्सीस आवाज काडलो, तेन्ना खंयच्याच लेखकान रशियाची निंदा केली ना. तेन्ना पाप सायबाक, आमच्या ताळ्यान उद्गारचें पडटा- ‘देवाच्या नांवान हांव हो उलो मारतां. ही कत्तल वेगी बंद करात, थांबयात’ हें धाडसान सांगलें. धाडसी लेखकांची गरज समाजाक उप्रासल्या.
लेखक श्याम सुंदराच्या म्हणण्या प्रमाण- नवलिका मनशाच्या वास्तवीक जिणेची काल्पनीक कथा जावन आसा. मानव जिणेंर उजवाड घालप आनी तीं गुपीतां उगडप. हींच नवलिकेची मूळ तत्वां आसात…
विशाल सिनाय खांडेपारकार
8080622370
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
