भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंय शासनाच्या शाळा शिक्षण संचालनालयान ह्या म्हयन्याच्या आरंभाक एक परिपत्रक काडून गोंयभरच्या ‘मुळाव्या- आदल्या’ म्हणचेच ‘प्राथमीक-पूर्व’ (घोळटे भाशेंत पूर्व- प्राथमीक)/ आंगणवाडी/ बालवाडी आनी नर्सरी/ खेळां पद्दतीन चलतल्या/ किंडरगार्टन शाळांक/ पाळण्यां-घरांक बी, आदल्यो चालू दवरूंक वा नव्यो सुरू करूंक अर्जी करपाक सांगलां. हाची मुजत जून म्हयन्याच्या अर्दार सोंपता अशें ह्या परिपत्रकांत सांगलां. हाचें पयलेंच वाक्य संदर्भ दिता तो 2020च्या नव्या शिक्षण धोरणाचो आनी तातूंत सांगिल्ले शाळा शिक्षणाचे नवे रचणुकेचो. ही मांडावळ सद्याक चलतल्या 10+2 ह्या बारा वर्सांच्या शाळा शिक्षणाचे सुवातेर 5+3+3+4 अशी पंद्रा वर्सांची शिक्षणीक बांदावळ सुचयतनाच पयल्या पांच वर्सांनी शाळांचें रुपूच बदलपाक सांगता. हें मतींत घेतल्यार ह्या परिपत्रकाचीय भास त्या बदलाक धरून बदलूंक नाका आशिल्ली? भारत सरकारान आनी राज्य सरकारान जर धोरण आपणावन चालीक लावपाचो निर्णय घेतला, जाल्यार त्या धोरणांत सांगिल्ले शिक्षणाचे पांवडे आपणावंक कसलें उणेपण? ह्या परिपत्रकांत नर्सरी, पूर्व-प्राथमीक हीच आदली भास चलोवपाचो हट्ट दिसता. तीन वर्सां तीं स वर्सां ह्या पिराय गटाक आतां शिक्षण खात्या कडेन हाडून (आयज वेर एक तर आंगणवाडी/बालवाडी केंद्रांनी आशिल्ल्यांची नोंद बायलां-भुरग्यां कल्याण संचालनालया कडेन जाताली, आनी हेर खासगत वा सरकारी वर्गांतल्यांची नोंद शिक्षणाचे नदरेन कोणाच कडेन नासताली) तांकां शिक्षण प्रवाहांत सुवात दिवप, आनी ती दितनाच भुरग्यांची भास, तांचें भोंवतण, भौशीक/सांस्कृतीक पर्यावरण हांकां आसपावन घेवप हें उद्दिश्ट धोरणांतल्यान परिपत्रकांत देंवलें ना, हें स्पश्ट दिसता. हाचें कारण कितें? जर धोरणांत प्राथमीक पांवडो असो उल्लेख ना, जाल्यार पूर्व-प्राथमीक कित्याक आनी खंयच्यान आयलें? धोरण जाका बुन्यादी (FOUNDATIONAL) पांवडो म्हणटा, ताचीच ह्या खात्याक नसाय कित्याक काय? अख्ख्या परिपत्रकांत ह्या उतराक सुवात ना हो फकत योगायोग म्हणप, काय काळाक धरून येतल्या बदलाचेर काडिल्लो राग?
ह्या सगळ्या प्रस्नांक रजांव आसा. एक तर पंदरा वर्सांच्या शाळा शिक्षणाची बुन्याद ह्या पयल्या पांच वर्सांनी घालप हें स्पश्ट आसा. दुसरें, ह्या पांच वर्सांनी खेळ हेंच शिकपाचें मुखेल साधन हाचे विशीं कसलोच दुबाव ना. तिसरें, पुर्विल्लें दायज/ गिरेस्त संस्कृताय आनी आर्विल्लें गिन्यान, विज्ञान, तंत्रज्ञान हांचो संगम शिक्षणांत जाय हेंय धोरणाचे प्रस्ताविकेंत आयलां. चवथें, बुन्यादी साक्षरताय आनी गणन-क्षमताय (FOUNDATIONAL LITERACY AND NUMERACY – FLN) हांचेर पयल्या पांच वर्सांनी भर दिला आनी पिरायेच्या आठ वर्सां मेरेन जातल्या शिक्षणांत भुरग्यांनी जोडिल्लीं कसबां आनीक सबळ करूंक केंद्र सरकारान बुन्यादी शिक्षणाक घटपाण दिवंक, उद्दिश्टां सादिल्ल्याची खात्री करूंक ‘निपुण’ ह्या नांवान णवव्या वर्साचोय आसपाव करून ते येवजणेचें प्रशिक्षण शिक्षकांक दिलां.
धोरणाचो भर, हाचे आदल्या धोरणां वरीच, पयल्या तीन पांवड्यांचें शिक्षण, शक्य त्या प्रमाणांत भुरग्याचे आवयभाशेंत करपाचेर आसा. आतां पयल्या पांच वर्सांनी खेळांतल्यान, कृतींतल्यान, उपक्रमांतल्यान शिकतना भुरगीं घरच्यान घेवन येतात तेच भाशेक सुवात दिवपाचें बंदन शिक्षकांचेर आसा, आसूंक फाव. कारण मेंदू घडणेचे पिरायेंत आपल्या ज्ञानेंद्रियांचो वापर करतना भुरग्याचें चिंतप, उलोवप जे भाशेंत जाता, तीच भास ताची जगपाची – आनी देखून शिकपाचीय – भास आसता, हें वेगळें सांगपाची गरज ना. अशा वेळार सगळ्या नांवांच्या शाळांची (नव्यान सुरु करूंक वा आदल्यो चालू दवरूंक) नोंदणी करतना हो भाशेचो मुद्दो थंय स्पश्ट आसप गरजेचेंच. हाचें आनीक एक कारण, शाळा शिक्षणाच्या दुसऱ्या (धोरणांत ‘तयारी पांवंडो’ असो उल्लेख जाल्ल्या) पांवड्यार साबार भारतीय भासो शिकपाची तरतूद केल्या, ती ह्याच गृहितकाचेर, की पयल्या पांवड्यार भुरग्यांची भोंवतणची भास (आवय भाशे परस वेगळी आसल्यार) ताच्या जगपाक उपकारा पडपी, देखून तीय तयार जावंक जाय. तेन्नाच हेर भासो शिकूंक उमेद, आनी भाशीक, बुद्दीक आनी तर्कीक शक्त (linguistic, cognitive and logical competencies) येतली. हेच नदरेन बुन्यादी साक्षरताय आनी गणनक्षमताय जोडटना वापरांत येतली भास ही फुडल्या – चवदा वर्सां मेरेनच्या तरी – शिक्षणांत हेर भासां सयत भुरग्याक घडयतली.
भाशेक संस्कृतायेचें वाहन मानतात. दायज/संस्कृताय सांबाळूंक शिक्षणाची भास कितली म्हत्त्वाची, हें शिक्षणाचो रथ चलयतल्यांक लोकान सांगचें पडचें न्हय. स्वतंत्र भारतांत लोकशायेची रुजवण तळागाळांत करपाक लागून भाशीक राज्यां घडलीं. गोंय कोंकणी भाशीक राज्य जाल्यार ताचे भाशेक लोकभास म्हण बुन्यादी धरून मध्य वर्गां (आतांचो सवो धरून आठवो वर्ग मेरेनचो शाळा शिक्षणाचो तिसरो पांवंडो) मेरेन वापर जाल्यार चवथ्या माध्यमीक पांवड्यार (सद्याचे वर्ग 9 – 12) अभिजात देशी वा विदेशी भासो शिकूंक तें भोवच फायद्याचें जातलें. हेच खातीर मायभास, भोंवतणची सदची भास, दायजाची भास, लोकवेव्हाराची भास, राजभास, राष्ट्रीय थराची भास हीच आमची शिक्षणीक वळख थारता, आनी तिका तेंको, पालव, उर्बा दिवपाक शिक्षणांतली तिची सुवात धोरणाक मान्य आसा. गोंय शासनाच्या शिक्षण विभागाक ती अमान्य आसपाचो प्रस्नूच येना. तशें स्पश्टपणान नोंदणे वेळार सांगपाचें धारिश्ट्य दाखोवप म्हणचेच शिक्षणीक प्रशासन, वेवस्थापन घट बुन्यादीचेर उबें आसा, आनी नितळ शिक्षणीक नदरेन तें धोरणा कडेन पळयता, हें सिद्ध करपाची भांगराची संद प्रशासनाक आतांच आसा.
बुन्यादी पांवड्याच्या शिक्षण आनी उदरगत केंद्रांची नोंदणी हें शिक्षणीक वर्स सुरू जावन फुडें धा दीस तरी चलपाची आसा. काल-पयर आयिल्ले एके खबरेंत, फाटले पंद्रशींत सगळ्याच अकरा शाळांची नोंदणी जाली, अशें वाचूंक मेळ्ळें. हाचोच अर्थ असलीं केंद्रां चलोवप्यांक एक तर नोंदणेची गरज, तिचें म्हत्व खबर ना, वा नोंदणी करून तांकां लाव कितें, ना केल्यार कितें जातलें हाचे विशीं स्पश्टताय ना. शिक्षण हक्काच्या कायद्याचो आवाठ – हें धोरण सांगता तें खरें जाल्यार – पंद्राय वर्सांचो (पिराय तीन तीं अठरा वर्सां) जावंक फाव. अख्खी जीण शिक्षणाचेर उबी करपाचो हावेस हें धोरण बाळगिता, पुराय शिक्षणूच न्हय तर जिणेचीय बुन्याद पयल्या पांच वर्सांच्या शिक्षणांत आसा, जाची बुन्याद गोंयच्या भुरग्यांचे जिणेंत आसा – तिका शिक्षणाचें माध्यम म्हणूंक, मानूंक, करूंक कसलो भंय? परिपत्रकांत ताचेंच पडबिंब ना मू? तशें आसत जाल्यार तें गोंयाक, गोंयकारांक, गोंयकारपणाक सोबना. आमी शिक्षणा विशीं चड गंभीर जावया. आमी बाबत कुळां न्हयत, अशें सांगपी जाणटेल्यांचें दायज आमचे कडेन आयलां. तें आनीक गिरेस्त करपाची संद धोरणान दिल्या, हें आमी समजून तशे वागुया.
नारायण भास्कर देसाय
9673222120
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
