भांगरभूंय | प्रतिनिधी
संवसारीक हवामानांतल्या बदलाचो धोको हो एक व्हडलो हुस्को जाला. ताका जाप दितना भारतान 2030 मेरेन 500 गीगावॅट नवीकरणीय (रिन्यूएबल) उर्जा तयार करपाचें लक्ष्य दवरलां. वीज निर्मिती तांक वाडोवपाचेर लक्ष दिल्लें आसलें तरी देशाच्या खाची- कोनशांनी वीज पावोवप हे व्हडलें आव्हान आसा. ते खातीर प्रसारण मार्गांचो विस्तार करप अत्यावश्यक. ट्रांसमिशन टॉवर आनी लायनी नासतना वीज पुरवण करप अशक्य. साधनसुविधांची मुळावी बांदावळ ही खऱ्या अर्थान आर्विल्ल्या भारताची जिवीत रेखा. लोकांनी हें मतींत दवरूंक जाय.
वीज पुरवणेच्या फाटीचो कणो
भारताची ऊर्जा पर्यावरण यंत्रणा उत्पादन, संचरण आनी वितरण अशा तीन म्हत्वाच्या खांब्यांचेर आदारिल्ली आसा. प्रसारण ग्रिडांतल्यान हजारांनी किलोमीटर पयस अतिउच्च विद्युत दाबाचेर (220, 400, 765 केव्ही आनी ± 800 केव्ही एचव्हीडीसी) तयार जाल्ली वीज देशभरांतल्या गिरायकांक व्हरतात.
2025 वर्साचे सुरवेक भारतान 220 केव्ही आनी ताचे वयल्यान 4.92 लाख सर्किट किलोमीटर (सीकेएम) प्रसारण मार्ग बांदल्यात, तांची रुपांतर क्षमता 1,269 जीव्हीए. ही संवसारांतल्या सगळ्यांत व्हडल्या समकालिक जाळयेंतली (ग्रीड) एक. एकवटीत राष्ट्रीय ग्रिडींतल्यान आतां 118,740 मेगावॅट मेरेन वीज विनिमय हाताळूंक मेळटा. ताचो परिणाम दिसता: 2014 वर्सा 4.2% उर्जेची तूट 2025 वर्सा फकत 0.1% मेरेन देंवल्या, जाका लागून भारत वीज निव्वळ निर्यातदार जाला. (https://static.pib.gov.in/WriteReadData/specificdocs/documents/2025/feb/doc2025221507201.pdf)
व्हिजन 2032 कित्याक म्हत्वाचें
राष्ट्रीय वीज येवजण (एनईपी) – प्रसारण, 2024 प्रमाण भारताचें वीज प्रसारण जाळें 6.48 लाख किमी मेरेन वाडयतले. रुपांतर क्षमता 23.45 लाख एमव्हीए मेरेन वाडोवप आनी 2032 मेरेन एचव्हीडीसी क्षमता 66,750 मेगावॅट मेरेन वाडोवप, हे लक्ष्य साध्य करपाक प्रसारण मुळाव्या साधनसुविधांत ₹ 9 लाख कोटी अदमासाक गुंतवणूक करची पडटली.
धोरण पातळेचेर सुदारणांचें हें क्षेत्र गुंतवणूक- अनुकूल करपाक म्हत्वाची भुमिका साकारल्या. बेगीन मान्यताय, भौशीक- खाजगी भागीदारी मॉडेल आनी राज्यांच्या बळिश्ट सहकार्यान वाट मेकळी केल्या. खाजगी गुंतवणुकेक लागून तंत्रज्ञान, कार्यक्षमताय आनी खर्च- अनुकूलताय आयल्या. नवीकरणीय एकीकरण आनी डिजिटल उपायांच्या उदरगती वांगडाच ती वाडटली.
अर्थीक वाड करपाक शक्त दिवप
संचरण म्हणल्यार फकत उर्जेचें न्हय, तर आर्थीक उदरगत सक्षम करप. दरेक उद्देग, स्टार्टअप आनी मुळावी बांदावळ प्रकल्प विस्वासांत घेवपा सारके विजचेर आदारून आसता. दिल्ली- मुंबय उद्देगीक मार्गा सावन पुणे आनी हैदराबादांतल्या तंत्रज्ञान उद्यानां मेरेन प्रसारण मार्ग वाडपाक इंधन दितात.
फेब्रुवारी 2025 मेरेन आंतरराज्य प्रसारण प्रणालीन (आयएसटीएस) पुराय देशाक 2.13 लाख किमी मेरेन जोडला. म्हत्वाचें म्हणल्यार ट्रान्समिशनाची मुळावी बांदावळ फकत शारी केंद्रां पुरती मर्यादीत ना, ग्रामीण उदरगतीकय गती मेळ्ळ्या. सौभाग्य येवजणे खाला लाखांनी घरांक वीज मेळ्ळी. राजस्थान, मध्य प्रदेश, छत्तीसगड, आसामांतल्या गांवांनी वर्ग डिजिटल जाल्यात, भलायकी केंद्रांनी आधुनीक उपकरणां आपणायल्यात, पंप आनी मोटरांनी चलपी शेतजमनी आसात. गांवगिऱ्या वाठारांनी वीज खरो बदल घडोवन हाडटली.
जमनीचेर आशिल्लीं आव्हानां
तरी लेगीत उदरगत ही आडमेळ्यां बगर जावंक ना. 2024-25 वर्सा फकत 8,830 किमी. रायट- ऑफ- वे (RoW) प्रस्न ही एकूच अडचण उरल्या. जमनीच्या संपादनाक चड करून कांय लोकांच्या प्रतिकाराक तोंड दिवचें पडटा, जायत्या जाणांक अजूनय दिसता की लुकसाण भरपाय आदल्या नेमा खाला दितात, पर्यावरणीय मंजुरी मेळोवपाक कळाव जाता. हें मान्य करून सरकारान जून 2024 वर्सा आरओडब्ल्यू धोरणांत दुरुस्ती केली आनी मार्च 2025 वर्सा नवी मार्गदर्शक तत्वां जारी केलीं, जाका लागून जमीन धनयांक बरी भरपाय मेळटा.
उदरगती फाटली खरी सत्ता
प्रसारण मार्ग चड करून दिसाळ्यांच्या माथाळ्यांनी येनात, पूण भारताच्या रुपांतराक बळगें दिवपी ती मूक शक्त. घरांक उजवाड हाडटाच, पूण डिजिटल क्रांती, स्मार्ट सिटी, उद्देगीक वाड, गांवगिऱ्या आकांक्षांक इंधन दिता.
भारत 5 ट्रिलियन डॉलराची अर्थवेवस्था जावपाचे दिकेन वता तेन्ना वीज मेळपाची सार्वत्रिक सुविधा सुनिश्चीत करप गरजेचें. दरेका नागरिकाक- भूगोल, जाती वा फाटभूंय हांचो विचार करिनासतना- विस्वासांत घेवपाची संद मेळपाक जाय. ‘संचरण विस्तार’ म्हणल्यार फकत तार आनी टाॅवर न्हय; तर समता, संद आनी महत्वाकांक्षा हांकां उर्बा दिवची गजाल.
आमच्या दृश्टीकोनांत पातळिल्ले स्टीलाचे टाॅवर आनी अंतर नाशिल्ली लांब लायन मुळाव्या साधनसुविधां परस चड आसा. तेच भारताच्या फुडाराक जोडपी धागे. 2032 मेरेन भारतान आपलें प्रसारण व्हीजन पाळ्ळें जाल्यार तो फकत वीज उद्देग आनी घरांकूच न्हय तर लोकांच्या सपनांक लेगीत बळगें दितलो. तेजस्वी, चड विकसीत भारता फाटलें हेंच खरें बळगें.
– सद्दाफ आलम,
उर्जा क्षेत्र तज्ञ
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
