विचार करपाची क्षमता ही आवयभाशेंतच आसता…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

14-15 मे 2022, मालवण
थळ ः बॅ. नाथ पै सेवांगण, धुरीवाडो, मालवण, जिल्हो सिंधुदुर्ग.

नमस्कार,
हांगां जमिल्ल्या कोंकणी भाव आनी भयणींनो,
आयचो दीस एक विशेश जावन आसा. कारण म्हळ्यार पयले फावट ह्या कोंकण प्रदेशांतल्या मालवण गांवांत अखिल भारतीय कोंकणी परिशदेचें हें अधिवेशन जाता. तें जावंक तुमी सगल्यांनी म्हजी बिनविरोध निवड केल्या. म्हजेर प्रीत, विश्वास दवरून ही व्हड जबाबदारी दिल्ले खातीर तुमचे मनपूर्वक आभार.
आयज हांगा भरपी हें अधिवेशन सप्त कोंकणी वाठारांत भरता म्हूण सगल्याक ताचें विशेश अप्रूप जावन आसा. सह्याद्री पर्वताच्यो रांगो आनी अरबी दर्याचो कांठ हांचे मदलो हो परिसर खूबच निसर्गरम्य आसा आनी सिंधुदुर्ग जिल्ह्यांतलें हें मालवण, मालवणी संस्कृती, भाशा आनी सुरबूस खाणां- जेवणांनी जगभर प्रसिद्ध आसा. अशा ह्या वाठारांत अधिवेशनाक येवचें म्हूण प्रत्येकाक अप्रूप जावन आशिल्लें. हांगाची मालवणी कोंकणी भास ही आपली अशी खाशेल्या ढंगाची भास. आमचे वरीच म्होवाळ, गोंयच्या इतिहास काळांत भायर सरिल्ले आमी कर्नाटक राज्यांत स्थायिक जावन भाशेक वेगळ्या लिपयेचो भेस चडोवन आपली भास तिगोंवक पावले. तेन्ना ते भाशेक वेगळेंपण आयलें खरें, पूण ताका लागूनच भास समृद्ध जाली अशें हांव म्हणन. माजाळी, कारवार, अंकोला, कुमठा, भटकळ, कुंदापूर, उडुपी, मंगळूर, केरळ राज्यांत मेळून साबार लोक कोंकणी उलयतात. हे भाशेंत गांवच्या देव- देवळांचो, फुलां- फळां, झाडां – पानां, खाणां – जेवणांचो उल्लेख सदच्या उलोवपांत म्हणी- ओपारी, वाक्प्रचारांनी दिसून येता, हीच आमगेली अस्मिताय.
काळा प्रमाण नवीन पिढी आपणाली संस्कृताय विसरूंक लागल्या. तांकां जागृताय हाडचे खातीर संस्कृतायेचे सुवाळे करपाची गरज भासता. तशेंच भाशेची प्रगल्भताय वाडोवपी साहित्य हें एक प्रभावी माध्यम. आमची अस्मिताय आनी एकचार जपचे खातीर भाशेंत निर्माण जावपी साहित्याची मोलावणीय करची पडटा. इतिहासाचीं पानां चाळून पळयल्यार आमकां दिसून येता, विसाव्या शेंकड्यांत अशेंच घडिल्लें. आपले मायभाशे विशीं लोकां भितर जागृताय हाडचे खआतीर कांय म्हान व्यक्ती वैयक्तीक पांवड्यार काम करताले.
1939 त कर्नाटकांतल्या कारवार वाठारांत एक इतिहासिक घडणूक घडली. विखरून पडिल्ल्या कोंकणी भाव- भयणींक एकठांय हाडचे पासत 9 जुलय 1939 दिसा माधव मंजुनाथ शानभाग हांणी एक व्हड अधिवेशन घडोवन हाडलें आनी ह्याच दिसा अखिल भारतीय कोंकणी परिशदेची बुन्याद घट्ट जाली. ह्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष विश्वनाथ प्रभू आशिल्ले. ही परिशद येशस्वी जाली. देखून ताच्या जाळवणदारांनी दरवर्सा खंड पडूंक दिनासतना अशाच तरेची अधिवेशना फुडेंय करपाचीं थारायलें आनी ते प्रमाण आयज मेरेन 31 अधिवेशनां आनी 24 संमेलना घडोवन हाडल्यांत. अशीं आयोजनां करतना अखिल भारतीय कोंकणी परिशद ही गोंय, महाराष्ट्र, कर्नाटक आनी केरळ ह्या चार राज्यांचें प्रतिनिधीत्व करता. गोंय राज्याची राजभास ही कोंकणी जाल्ल्यान भारतीय भाशेचे सगले अधिकार तिका फावो जाल्यात. गोंयांत ही पोटाची भाशा जाल्या. कर्नाटकांत आनी केरळांत कोंकणींतल्यान शिक्षण आसून लेगीत ती तांची पोटाची भास जावपाक शकना. जितलो वेळ मेरेन शिक्षणाची भास ही पोटाची भास जायना तो वेळ मेरेन त्या भाशेतल्यान जीवन जगप जायना.
कर्नाटकांत कोंकणी शिक्षण घेतिल्ल्या कोंकणी मनशांची दखल गोंय राज्यान घेवपाक जाय. तशेंच केरळांत कोंकणी शिक्षण घेतिल्ल्यांच्या फुडाराची जबाबदारी गोंय राज्यान घेवपाक जाय. दुसऱ्या राज्यांतल्या कोंकणी शिकिल्ल्यांची दखल गोंय राज्यान घेवपाक जाय. तशेच त्या राज्यातल्या कोंकणी शिक्षणाचीय जबाबदारी घेवपाक जाय. जंय कोंकणी शिक्षण ना थंय बाल- संस्काराचे वर्ग घेवन, कोंकणी भाशेच्या मुळस्वरांची म्हायती दिवपाक जाय. अशें केल्यारच कोंकणी थंय रुजतली. आमी कितलेय हेर भाशांनी शिकले जाल्यार विचार करपाची क्षमता ही आवयभाशेंतच आसता. आमचीं कोंकणी गाणी- वाणी, माणकुल्यांच्या तोंडार घोळपाक जाय. हे खातीर प्रत्येक कोंकणी मनशान कोंकणी संस्कृतायेचें रोंपटें आपल्या घरांत लावपाक जाय. मालवण वाठारांत हे दिश्टी पडटा. हांगाचे मालवणी शैलीचो प्रभाव साहित्यांत प्रामुख्यान दिसता. हांगाचे रुझारियो पिंटो, मच्छिंद्र कांबळी, दादा मडकयकार हांणी आपल्या साहित्यान न्हय तर सातत्यान कोंकणीची सेवा केल्या. कोंकणी आल्लयो, फुगडी, धालो, पारंपारिक गितां हातूंतल्यान कोंकणी अस्मिताय जगता… इतलेंच न्हय तर, पारंपारीक मातयेचीं आयदनां, आवतां, मापां हिंवूय आपल्या नांवान परंपरा राखतात. ताचीय जतनाय जावंक जाय.
आयज हांगां हें 32 वें अधिवेशन भरता ताची जबाबदारी घेवपी हांगाचे थळावे कोंकणी साहित्यीक रुझारियो पिंटो हे एक धडाडीचे कार्यकर्ते. तशेंच तांकां साथ दिवपी तांचे सहकारी हांची तोखणाय करूंय जाय. अ. भा. कोंकणी परिशदेच्यो अध्यक्ष उषा राणे, सचिव सुफला गायतोंडे, जोड सचिव गौरीश वेर्णेकार, भांडारी शशिकांत पुनाजी हांच्या अथक परिश्रमान हें अधिवेशन आयज हांगां घडून येता. सगल्यांक मनां, काळजा सावन देव बरें करूं.

अरुण सुब्राय उभयकार
जल्म ः 17 एप्रील 1943
शिक्षण ः बी.एस््.सी. एम. ए. बी. एड्.
वेवसाय ः गुरुप्रसाद विद्यालय, मल्लापूर हांगा 33 वर्सा मुख्याध्यापक
वावर –
बेंगळुरू हांगां अखिल कोंकणी परिशदेचे स्थापक अध्यक्ष.
अखिल भारतीय कोंकणी परिशदेचे तीन वर्सा उपाध्यक्ष.
कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकादमीचे वांगडी.
कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकादमीतर्फे ‘कोंकणी समानांतर कोश’ प्रकरण सोद वावरांत अध्यक्ष म्हूण काम केलां.
१९८९ कुमठा हांगां कोंकणी परिशदेची स्थापना करून 25 वर्सा अध्यक्षीय जबाबदारी.
१९९० पयल्या अखिल कर्नाटक कोंकणी सम्मेलनाचें यशस्वी आयोजन.
2004 अखिल भारतीय कोंकणी साहित्य संमेलनाचें आयोजन.
१९७४ सावन कोंकणी प्रचार आनी प्रगतीखातीर वावर करत आसा. ते निमनात अमेरिका, मुंबय, कोची, गोंय हांगां भोंवडी वांटो घेतिल्ल्या संमेलनांनी विविध विशयांचर उलोवप केला.

प्रकाशना –
‘मंथन’ हो काव्यझेलो आनी ‘पांचजन्य’ हो नाट्य झेलो उजवाडा आयला. कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकादमीन तांची ‘राजवन्टींतुले कोंकणी मान्यस्थ’ आनी ‘ज्ञानेश्वरी हाज्जे प्रस्तुतता’ हीं दोन संशोधन पुस्तकां प्रकाशीत केल्यांत. कोंकणी आनी कन्नड भासांतल्या खुबशा नाटकांचें दिग्दर्शन / अभिनय केला. तांची भाशणां, भजन-किर्तनां, गीत रुपक आनी कविता, कर्नाटकांतल्या धारवाड आकाशवाणी वयल्यान प्रसारीत जाल्यांत.
कर्नाटक सरकारान स्थापन केल्ल्या कोंकणी पाठ्य पुस्तक कमिटिचे वांगडी म्हण काम केलां.
कोंकणी आनी कन्नड वार्ता पत्रिकांतल्यान सुमार लिखाण केलां.
न्यू जर्सी अमेरिका हांगां जाल्ल्या विश्व कोंकणी संमेलनांत ते कोंकणी भाशेचेर प्रमुख उलोवपी आशिल्ले.
कोंकणी खातीर केल्ल्या वावराची दखल घेवन कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकादमीन तांका ‘टावन होल’, मंगळूर हांगा पुरस्कृत केलां.