विकसीत गोंय सरकाराचें व्हिजन

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

18 जून हो गोंय क्रांती दीस. राज्यांतल्या इतिहासांतलो हो एक म्हत्वाचो दीस. हालींच आमी गोंय राज्याचो 39 वो घटक राज्य दीस मनयलो. गोंय आतां बरेंच मुखार पावलां. सांखळेच्यान राजधानयेंत पावपाक पयलीं देड ते दोन वरां लागतालीं. आतां फकत 40 मिणटां लागतात. परत मातशें गोंय क्रांती दिसाचेर येवुया. हो दीस गोंयचे अस्मितायेचो आनी अस्तित्वाचो दीस म्हणल्यार अतिताय जावची ना. डॉ. राम मनोहर लोहिया ह्या राष्ट्रवाद्यान मारिल्ल्या उल्याक गोंयकारांनी पुर्तुगेज राजवटी आड लढो दिलो आनी ताका लागुनूच आमी मुक्त जावंक पावले. सलाम त्या स्वातंत्र सैनिकांक.
18 जून ह्या दिसा ह्या म्हान मनशान मारिल्ल्या उल्याक गोंयचे सुटके चळवळीक एक नवें मोडण मेळ्ळें, एक दिका मेळ्ळी. गोंय मुक्ती चळवळ ही फकत गोंयां पुरतीच मर्यादीत नासली जाल्यार ती भारताचे स्वातंत्र्य चळवळीची निमणी लडाय आशिल्ली आनी संवसारांत पुर्तुगेजा आडचे वसणूक राजवटी आडची पयली लडाय आशिल्ली.
गोंयचो मुक्ती संग्राम म्हळ्यार भारतीय स्वातंत्र्य संग्रामाच्या इतिहासाचो एक उर्बेभरीत असो भांगरा अध्याय. ह्या संग्रामांत शेंकड्यांनी भावां – भयणींनी जिवाची पर्वा करिनासतना उडी घेतली. साबार स्वातंत्र्य सैनिकांक हातूंत हौतात्म्य आयलें. शेंकड्यांनी झुजारी बंदखणींत गेले. पुर्तुगेजांची जीवघेणी जुलूम – जबरदस्ती तांणी सोंसली, अणभवली. कांय जाणांक दर्यापार केले जाल्यार कांय जाणांक आफ्रिकेंतले बंदखणींत दवरले.
गोंयच्या तशेंच गोंयां भायल्या सुटके झुजाऱ्यांनी आझाद गोमंतक दल, नॅशनल काँग्रेस अश्या विंगडविंगड संघटणांच्या बावट्या खाला आनी फुडारपणा खाला गोंय मुक्ती चळवळीचें संघटीतपणान काम केलें. मुक्ती चळवळीचें काम सक्रीय उरपा खातीर कांय स्वातंत्र्य सैनीक आपलें घरदार सोडून गोंयचे शिमे भायल्या वाठारांनी वचून रावले आनी आमकां मुक्तीचो स्वास घेवपाक मेळ्ळो.
30 मे 1987 हो दीस गोंयची खेरीत वळख राखपा खातीर गोंयकारांनी केल्ले चळवळीचो सन्मान आसा. घटक राज्याचो दर्जो फावो जाल्ल्यान गोंयकारांचें दीर्घ काळाचें सपन खरे लोकशाय भावनेंतल्यान पूर्ण जालें. राज्य घटणेन गोंयच्या लोकांक हक्काची अस्मिताय आनी आपलो स्वताचो फुडार घडोवपाची संद मेळ्ळी.
गोंय मुक्ती उपरांत गोंयान बरीच उदरगत केल्या. पेडणें ते काणकोण मेरेन गोंयची जाल्ली उदरगत दोळ्यांत भरता. ‘दीन दुनी रात चौगुनी’ प्रगती मुखार सुरू आसा हें कोण न्हयकारूंक शकना. आयज आमच्या देशा वांगडा गोंय राज्याची प्रगती जाल्या आनी मुखार उदरगत जायत आसा. हाका लागून गोंयचें नांव आदरान घेतात.
डॉ. प्रमोद सावंत हांणी मुख्यमंत्री म्हणून सुत्रां हातांत घेतले उपरांत राज्याक लोकाभिमुख प्रशासन दिवपाचो तांचो वावर सुरू आसा. लोकाभिमुख प्रशासनांत सामान्य जनतेचे प्रस्न सोडोवंक प्राधान्य दितात. ल्हानांतल्या ल्हान मनशाक दिसूंक लागलां की सरकार आपले खातीर कितें तरी करता. तांचें ‘भिवपाची गरज ना’ हें वाक्य आतां तांची टॅगलायन जाल्या.
मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत दीस – रात काम करून गोंयचे उदरगती खातीर वावुरतात. तशेंच प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी हांच्या फुडारपणा खाला केंद्र सरकारान फाटल्या इकरा वर्सांच्या कार्यकाळांत गोंया सयत देशाक अमृतकाळांत व्हेला. केंद्र सरकारान 2047 मेरेन देशाची उदरगत करपाची मोख दवरल्या, पूण आमच्या गोंय सरकारान 2037 मेरेन गोंयची उदरगत करपाचो निर्णय घेतला.
केंद्रांतल्या मोदी सरकारान 2014 वर्सा गोंया सयत पुराय देशाची सर्वांगी उदरगत करपाचो संकल्प केल्लो. तो संकल्प पूर्ण करपाचो वावर नेटान सुरू आसा. आमच्या ल्हान गोंयांत पयली एक विमानतळ आशिल्लो. आतां तातूंत आनीक एकाची भर पडल्या. तेच वरी पुराय देशाचो विचार केल्यार फाटल्या इकरा वर्सांत देशांतल्या विमानतळांचो आंकडो दुपेटीन वाडला. भारतांतल्या विमानतळांची सध्याची संख्या 162 इतली आसा. 2014 ती 74 आशिल्ली. सरकाराचे उडान येवजणे खाला आतां मेरेन 1.50 कोटी परस चड लोकांनी सवाय विमान प्रवास केला. मेट्रो विशीं सांगचें जाल्यार 5 शारां वयल्यान 23 शारांनी मेट्रो पावल्या. गांवगिऱ्या वाठारांतल्या लोकांची समाजीक आनी अर्थीक उदरगत घडोवन हाडपाक केंद्र सरकार येसस्वी जालां. हातूंत गोंय बरेंच मुखार आसा. स्वयंपूर्ण गोंय मिशन अंतर्गत नेमिल्ल्या स्वयंपूर्ण मित्रांनी हें कार्य मुखार पावयलां. तशेंच सरकारान चालीक लायिल्ली ‘सरकार तुमच्या दारी’ संकल्पना बरीच फलदायी थारल्या. हाका लागून वेगळ्योवेगळ्यो समाजीक येवजण्यो दरेका घरांत पावल्यात. मुळावी बांदावळ नेटान वाडत आसा. शेतकी, भलायकी, रोजगार आदी मळार गोंयान आनी केंद्र सरकारान व्हड उदरगत केल्या. हाका लागून देशांतली गरिबी ना जाल्या आनी दर मनशाक मेळपी येणावळ वाडल्या. जाका लागून गोंयचो ‘हॅप्पी इंडेक्स’ खुबूच बरो आसा. हॅप्पी इंडेक्साचो विचार करतना गोंय हें आधुनीक, फुडारिल्लें राज्य जालां. गोंयांत ‘हॅपिनेस इंडेक्स’ आनीक चड वाडोवपाचो सरकार अदीक यत्न करता.
हो निर्देशांक वाडोवपा खातीर गोंयच्यो दर्यावेळो, धर्मीक थळां आनी वास्तुकलेच्या दायजा खातीर फामाद आसा. हालींच राज्य सरकारान दायज धोरण – 2025 मान्य केलां. राज्य दायज धोरणाचे मसुदे 2024 वर्सा उजवाडा आयले. ह्या धोरणाक मंत्रीमंडळान मान्यताय दिल्यार इतिहासीक, पुरातत्वीय दायज थळां तशेंच खाजगी आनी सरकारी इमारती सांबाळपाक मजत जातली. तेच वरी अस्तंत घांटाच्या रुपान गोंयाक समृद्ध जैवविवीधताय लाबल्या आनी हे जैवविवीधतायेक संवसारीक मळार गोंयची वळख जाल्या. गोंय राज्यान फाटल्या काळांत शिक्षण, भलायकी, साधनसुविधा अश्या म्हत्वाच्या क्षेत्रांत तोखणाय करपा सारकी उदरगत केल्या. ताका लागून विकसीत, समृद्ध आनी आसपावीत राष्ट्र – विकसीत भारत निर्माण करपा खातीर योगदान दिता. गोंय हें देशांतलें एक ल्हान राज्य आसलें तरी पर कॅपिटा इन्कमाचे बाबतींत गोंय देशांतलें दुसऱ्या क्रमांकाचें राज्य आसा. उत्तर – दक्षीण आनी शारी – ग्रामीण वाठारांनी आसपाविल्लें गोंय रस्ते, रेल्वे, विमान आनी दर्या मार्गान जोडिल्लें आमी पळयतात.
राज्यांतल्या शिक्षणीक मळार गोंयांत सकारात्मक बदल घडपाक लागल्यात. ताचो फायदो गोंयांत शिकपी तीन लाखां परस चड विद्यार्थ्यांक जाला. कुशळटाय शिक्षण दिवन विद्यार्थ्यांक स्वावलंबी करपाच्या हेतान सरकार सक्रीयपणान वावुरता. फुडाराक गोंयांतल्या सगल्या सरकारी आयटीआयची उदरगत जातली आनी आधुनीक तंत्रज्ञान उबारतले अशें मुख्यमंत्र्यांनी खूब फावटीं सांगलां. शेतकी मळार बदल आनी नव्या येवजण्यां वरवीं राज्यांत शेतकी उत्पादन वाडत आसा. फुडल्या काळांत फोंडें आनी वाळपय शेतकी कार्यालयां स्थापन करतले अशें आस्वासन मुख्यमंत्र्यांनी दिलां. राज्यांतली प्रशासकीय वेवस्था घटमूट करपाचें काम सुरू आसा. ते प्रमाण णव म्हालांनी नव्यो प्रशासकीय इमारती उबारतले अशें तांणी सांगलां. तशेंच राज्यांत बेगिनूच पशू पालन म्हाविद्यालय स्थापन करपाचो सरकाराचो हावेस आसा. एके कार्यावळींत 19 डिसेंबराक राज्याक शंबर टक्के साक्षर राज्य जाहीर करतले अशें मुख्यमंत्री डॉ. सावंत हांणी सांगिल्लें. त्या प्रमाण राष्ट्रीय शिक्षण धोरणा प्रमाण केंद्र सरकाराचे नव भारत साक्षरताय कार्यावळी खाला गोंय शंबर टक्के साक्षर राज्य म्हणून घोशीत जालां. सरकाराची फुडली मोख टीबी मुक्त गोंय आसतलें अशें मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत हांणी 30 मे दिसा स्पश्ट केलां. ते दिकेन सध्या वावर सुरू जाला.
गोंय सरकार विकसीत गोंय संकल्पनेचेर अदीक भर दिवपाक लागलां. मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत हातूंत खूब रस घेतना दिसतात.
गोंय सरकारान ‘विकसीत गोंय – 2047’ चेर डॉक्युमेंट तयार करपाक सुरवात केल्या. ह्या डॉक्युमेंटात साधनसुविधा, समाजीक – अर्थीक साधनसुविधा, संस्थात्मक साधनसुविधा अश्या तरेकवार म्हत्वाच्या तासांचो आसपाव केला, जांची सरकाराक गोंय हें विकसीत राज्य करपाचे वाटचाली खातीर धोरण थारावपाक मजत जातली. व्हिजन डॉक्युमेंट 2030, 2037 आनी 2047 अश्या तीन टप्प्यां खातीर तयार करपाचें थारायलां. व्हिजन डॉक्युमेंटांत अर्थीक विकास, शेती, नुस्तेमारी, दूद वेवसाय, भलायकी, शिक्षण, कुशळटाय, रोजगार, खण वेवसाय, उद्देग, खेळ, युवा उदरगत, पर्यावरण आनी हवामान बदल, पर्यटन, संस्कृताय, उर्जा, रानां विकास, येरादारी अश्या क्षेत्रांचेर भर दितले. 2037 मेरेन गोंय पुराय विकसीत राज्य करपाचें सरकाराचें व्हिजन आसा. विकसीत गोंय डॉक्युमेंट तयार करतना युवा, गरीब, महिला आनी शेतकार वर्गाचेर खास भर आसतलो. लोकांनी व्हिजन डॉक्युमेंटा खातीर आपल्यो सुचोवण्यो / मतां मांडून आपलें योगदान दिवचें. ‘विकसीत गोंय – 2047’ ह्या व्हिजन डॉक्युमेंटा खातीर लोकां कडल्यान सुचोवण्यो / मतां मागयल्यांत. मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत हांणी गोंय 2047 वर्स मेरेन विकसीत राज्य करपा खातीर लोकांक आपल्यो सुचोवण्यो / मतां दिवपाचो उलो मारला. हेतू एकूच गोंय सुजलाम सुफलाम जावचें. लोकां कडल्यान आयिल्ल्या मोलादीक सुचोवण्यांक लागून सरकाराक नवे उपक्रम, कार्यावळी, येवजण्यो आनी धोरणां थारावपाक नक्कीच मजत जातली. गोंय हें हे फुडेंय जनतेचीं सपनां साकार करतलें. गोंय अदीक सशक्त जातलें आनी लोकशाय, स्वातंत्र्य आनी न्यायवेवस्थेचीं मुल्यां मजबूत जातलीं हातूंत दुबाव ना. गोंयच्या पर्जळीत फुडारा खातीर आमी एकवटान यत्न करूया, जे वरवीं गोंयची प्रगती जातली.

श्याम अनंत गांवकार
सहाय्यक माहिती अधिकारी
माहिती आणि प्रसिद्धी खातें