भांगरभूंय | प्रतिनिधी
नवी दिल्ली, खबरां संस्था : छत्रपती शिवाजी महाराजान 1659 त अफझल खान हांकां मारपाक वापरिल्लें ‘वाग नख’ ब्रिटनांतल्यान भारतांत परततलें अशी खबर येतकच छत्रपती शिवाजी महाराजांचे खाशेल्या जगदंब तरसादीचेर चर्चा सुरू जाल्या. मराठ्यांच्या आत्मसम्मानाची तरसाद जगदंबा ही आतां परत येतली अशी आस्त लोकांक आसा. ती केन्ना आनी कशी येतली हें थारावप ब्रिटीश आनी भारत सरकाराचेर आसा. आयज भारत आनी ब्रिटन हांचे संबंद दर एका पांवड्यार खूब बरे आशिल्ल्यान ही खाशेली तरसाद येवपाक व्हडलीशी आडखळ येवची ना. ब्रिटीश सरकार ती सहजपणान परत करतली.
अशे परिस्थितींत ही खाशेली तरसाद ब्रिटनांत कशी पावली असो प्रस्न उप्रासता. ती थंय कोणे व्हेली? लुटमार करतना तरसाद थंय गेल्ली काय हेर खंयचीय वेव्हारीक पद्दत आपणायल्या उपरांत?
जगदंब तरसाद ब्रिटनांत गेल्ल्याची कथा 1875 सावन सुरू जाता. त्या वेळार वेल्सचो युवराज आल्बर्ट एडवर्ड 7 डिसेंबराक भारतांत आयिल्लो. ताका पोरण्या शस्त्रांचो मोग आशिल्लो आनी जंय जंय अशीं खाशेलीं शस्त्रां मेळटालीं तो तीं आपल्याक दवरतालो. तो आयिल्ल्याची खबर कळटकच ब्रिटीश अधिकार्यांनी तेन्नाच्या राजांचेर दबाव हाडून राजकुंवरांक पोरणीं आनी खाशेलीं शस्त्रां भेटवस्तू दिवचीं अशी ओर्द सोडल्ली. त्या काळांत ब्रिटीश लोकांचो प्रभाव इतलो आशिल्लो की तांकां सहजपणान न्हयकार दिवप खंयच्याच राजाक शक्य नाशिल्लें. कारण त्या काळांतल्या चडशा राजघराण्यांक ब्रिटीशांची कृपा जाय आशिल्ली. तांचो अभिमान अखंड उरचो म्हणून.
ब्रिटीशांनी तांचे कडल्यान व्हड कर एकठांय करून ताचे बदला तांकां राजावरी वागोवपाची परवानगी दिली. राजकुंवर खंय वतालो थंय राज्यां ताका ताच्या पुर्वजांचीं पोरणीं शस्त्रां सादर करतालीं. ते भेटी वेळार पांचशें संस्थानिकांनी युवराजाक शस्त्रां भेटयलीं अशें म्हण्टात.
तांच्या दौर्यांत ते मुंबयक पावले तेन्ना तांकां छत्रपती शिवाजी महाराजांची खास तरसाद जगदंबा भेट दिली. हें काम महाराजांचे वंशज शिवाजी चवथे हांणी केल्लें. जे फकत 11 वर्सां पिरायेचे आशिल्ले आनी तांणीं तांकां तरसाद जगदंबा आनी खंजीर भेट दिल्लो. मुंबयंत क्रावन प्रिन्सा खातीर विशेश न्यायालय स्थापन केल्लें. जेन्ना ब्रिटिशांनी ही तरसाद क्रावन प्रिन्स कडल्यान भेट म्हणून स्विकारपाचो निर्णय घेतलो, तेन्ना तिची अवस्था सामकी वायट आशिल्ली. तिचे वयलीं आदलीं माणकां मोतयां गायब जाल्लीं. तशेंच म्यानूय नाशिल्ली.
ही तरसाद शस्त्रागारांत पडून आशिल्ली. युवराजाक भेटोवचे पयलीं तिका नव्यान पॉलीश केल्लें. ताचेर हिरे आनी रत्नां घाल्लीं. तशेंच नवें म्यान तयार केलें. युवराज हांचे वांगडा ती ब्रिटनाक गेली.
सद्या ही तरसाद ब्रिटनांतल्या सेंट जेम्स राजवाड्यांतल्या राणी व्हिक्टोरियाच्या खाजगी संग्रहालयांत दवरल्या. हें दोन वर्सां आदीं उक्तें जाल्लें. तेन्ना सावन महाराष्ट्र सरकारान केंद्रा वरवीं ती परत करपाचे यत्न सुरू केले. जीं आतां शिवाजी महाराजांच्या ‘वाग नख’ वांगडा हाडटले.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
