भांगरभूंय | प्रतिनिधी
.. आनी जे परी वडाचीं मुळां घट्ट आसतात तशेंच आमी आमचे संस्कार घटमूट करचे. तेन्नाच राष्ट्र उदरगतीक पावतलें
भारतीय संस्कृतायेंत विशिश्ट परंपरा आसात. सण- परबांनी भरिल्ल्या आमच्या देशाक मेळिल्ली ही देवाची देणगीच, हातूंत दुबाव ना. देशांत संस्कृत भाशेक, संस्कृतायेक, परंपरेक विशेश स्थान आसा. संवसाराच्या सगल्या कोनशांनी भारताक ताचे संस्कृतायेक, अध्यात्माक लागून वळखतात. विवीध राज्यांनी खुबशे सण- परबो मनयतात. प्रत्येक कडेन वेगवेगळी पद्दत. भारत ह्या उतराचें विश्लेशण करतात, तेन्ना “भा”- म्हणल्यार भास्कर (सूर्य), “आ” म्हणल्यार आकाश ( मळब ), “र” म्हणल्यार रुतू वा वनराज ( झाडां- पेडां) आनी “त” म्हणल्यार तृण (गवत). सूर्य हो उत्तेजीत प्रकाशाचें प्रतीक, मळब हें विस्तार, स्वातंत्र्याचें प्रतीक, रुतू हो पुनर्जन्म, संयम, शाश्वताचें प्रतीक आनी गवत म्हणल्यार प्राणवाय, पाचव्याचाराचें प्रतीक. भारत मळबा येदे व्हड संस्कृतायेन व्याप्त, रुतुच्या चक्राचे संगतीन एकजूट आसा. अश्या ह्या भारत देशांत रावपाक गर्व आनी अभिमान हो सगळ्यांकूच भोगता. तें सभाविकूच. वेगवेगळ्या भागांनी लोक संस्कृतायेन बुडिल्ले दिश्टी पडटा. संस्कृताय समाजांत एकजूट हाडपाचें काम करता. “ वसुधैव कुटुंबकम्”, तें हेंच.
भारताची खरी वळख ही ताच्या सण- परबांनी आनी संस्कृतायेंत आसा अशें डॉ. ए. पी. जे अब्दुल कलाम हांणी म्हणिल्लें. ह्याच भारतांत गोंय आसा. सोबीत- सुंदर, माणकुलेंशें, सैमान नटिल्लें, दर्याचे धडेर आनी भोव संस्कृतायेंच्या घसघशांनीं भरिल्लें राज्य. ताचें नांव “गौ” म्हणजेच “गाय” वयल्यान आयलां. गोंयांत प्रत्येक सणाक गायेचें पूजन हें जातांच. संवसार पाडवो, महाशिवरात्र, होळी, नवरात्रां, हनुमान जल्मोत्सव, अक्षय तृतीया, वडापुनव, गणेश चतुर्थी, दिवाळी अशें कितलेशेंच सण मनयतात. हातूंतलो एक महत्वाचो म्हणजे “वडापुनव”, जाका आमी “ज्येष्ठ पूर्णिमा” अशेंय म्हणटात. ह्या दिसा आमी सैमा कडेन कृतज्ञता व्यक्त करतात, सैम- जें बऱ्या प्रमाणान प्राणवाय दितां, जगपाक आधार दितां, थकिल्ल्यांक सांवळी जाल्यार तानेल्ल्याक उदक दितां आनी आमकां – तुमकां गरजेच्यो सगळ्यो गजाली दिता. मनश्यान आज सैमा विशीं संवेदशीलता दाखोवपाची गरज आसा. देखून रुशी- मुनींनी हो वडाचे पुनवेचो सण आमकां दिला.
आयच्या दिसा, बायलां वडा म्हऱ्यांत वतात, पूजा करतात आनी वडाच्या सान्निध्यांत वेळ पासार करतात. घोवाक चड आयुश्य मेळचें म्हूण वडाक सूत बांदतात. पांच फेरे मारतात. पयलो फेरो भलायके खातीर, दुसरो मोग वा व्हडवीके खातीर, तिसरो येसा खातीर. चवथो फेरो लांब आयुश्या खातीर आनी पांचवो घोव आनी बायलेच्या सात जल्माच्या प्रवासा खातीर. वडा कडेन क्षमता आसा, दानी स्वभाव आसा, नमळाय आसा आनी मुखेल म्हणल्यार बळ आसा. हजार वर्सां मेरेन जिवीत रावपाचें वरदान ह्या झाडाक आसा. ताका चड उदकाची गरज ना. स्वता धिटायेन उबें रावून पिळग्यान पिळग्यो हें झाड पळयतां. फक्त प्राणवाय दान करपाचेंच काम वडाचें झाड करतां. आयज हेंच गूण आमी युवकांनी ह्या सैमा कडल्यान, सणांतल्यान उखलपाक जाय.
सण – परबों समाजाक एक शिकवण दिता. हे सगळे गूण वडा कडल्यान आज आमी युवकांनी आत्मसात करूंक जाय. ऊर्ध्वमूलमध:शाखमश्वत्थं प्राहुरव्ययम्, वड केदोय जावं, पूण ताचीं मुळां वयल्यान सकयल येताच, म्हणजेच इतकीं वर्सां जगून लेगीत, भयंकर अणभव आसून सुद्धा ह्या झाडाक अहंकार ना, मोठेंपण ना, हेंच संस्कार आमी ताचे कडल्यान घेवन गांठीक मारपाक जाय. हो सण आमकां हेंच शिकयता. पूण आयज एक वेगळेच चित्र दिसपाक लागलां. चडश्यां गांवांनी वडाची खांदी तोडटात आनी पुनवे दिसा तिची पुजा करतात. दैवी शक्त आशिल्ल्या ह्या झाडाक दुखापत करून खरेंच करता ती पुजा देवाक पावन जातली? हाचो मात विचार कोण करना. पुजा म्हणजे फक्त गंध, फूल आनी अक्षता न्हय जाल्यार सैमाक सांबाळप, ताचे कडेन स्वताक जोडप, ताचें रक्षण करप.
आयच्या ह्या दिसा धर्म सांबाळूंक आमकां देशा विशीं,सैमा विशीं आनी रुशी-मुनी विशीं जी कितें अभिमानाची भुमिका आसा ती लोकां सामकार दाखोवपाची गरज आसा. आयज सगळ्यांकूच पयसो, बंगलो जाय, पूण धर्म, अर्थ, काम आनी मोक्ष ह्या विशयां कडेन समाज आडनदर करता. हे विशय समजपाक वेळ लागता तें मान्य. पूण प्रयत्नच करीना जाल्यार कांय कळचें ना. लोकांनी चोवीस वरांतलें निदान एक वर तरी अध्यात्मांतले विशय शिकचे. फक्त घोशणा दिलीच म्हूण देशा विशीं आदर वा मान प्रगट केलो अशें समजप चुकीचें. मनश्याची मानसीकता म्हणजेच ताचे विचार, वागणूक ताचे संस्कार पळोवन लोक थारायतात, देखून लोकांनी आपलें मन, विचार एकवटपाची खर गरज आसा. देव, देश आनी धर्म ह्या तिनूय सुत्रांची राखण समाजान करपाक जाय. प्रत्येक अणभव जे परीन मनश्याक कितें ना कितें शिकयता, तेच परीन सण- परबो लेगीत आमकां कितें ना कितें शिकयतात हें मतींत धरचें… आनी जे परी वडाचीं मुळां घट्ट आसतात तशेंच आमी आमचे संस्कार घटमूट करचे. तेन्नाच राष्ट्र उदरगतीक पावतलें.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.