वंय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गेल सुतापुनवेची खबर. आमगेल कडे अशी पध्दत चलता की घरात देवाक जावनें अर्पण केल की भायर तुळशीक,माडाक,आनी हमखास अशें एक जानवें घरा भोवतीणी आशिल्या वंयीक घालची प्रथा आसा. त्या वेळार हांवे आत्याक विचारीले हे नवें जानवें वंयीक कीत्या गो ?? तर तेणे सांगील आज बी याद आसा की आमगेल कपडे वंयी आशिल्या आकाड्या शिरकोवन पिंदचे न्ही आनी वंयीत फुलां जावु कसलेय वखदां झाडा लागुन कपडे पिंदनयो म्हण ते वंयीक घालतात.
तसो आमगेल वाडो व्होड आनी ना म्हणलार एक एकट्याले घर अर्धे फर्लांग भर दुर आनी कमीत कमीत धा पंदरा गुठे एकट्याल बाग म्हणलार हरकत ना. घरा चारी बाजच्यान घटमुट कळकीच्या वाश्यांन घटमुट अशी घर राखुक आनी घरा आजु बाजुन आशिले फुलां झाडां जालेत इतर सगळे राखचे काम ही वंय करताली म्हणलार हरकत ना. घरा आंगणात वचुक जात तितलो एक मनश्यांन वंयचो इतलो बारीक आकाडो. घरात आनी मातर आंगान मोठ मनिस उरल्यार तेक बड्याक योवु वचुक कीतले जाताले हे आमकां खबर आसा.
ह्या वंयीत कीतें ना म्हण ना. काट्यां झाडातर जालीत तर औशदी झाडां कीतले तरी उरताली आणी घरातले जाण्टे लोकांक ते झाड वंयीच्या खंचे बाजुक आसा ते बरोब्बर खबर उरताले. ह्या औशदी झाडांत,अडुसो,इसमोगरी, लिंगोडी, येंडी आनी खंयी चुकन त्यात वंयी हद्दीर एक एकट्यागेर आंब्या रुख आनी भिंडाचो,रिठ्याचो रुख उरलार मागीर तेमेल मौसमां वेळार दोनी शेजारी बरें उरलार वाद जायनालें ना तर कीत जाताले हे तुमकां सांगु जाय म्हण ना.
वाड्यार ह्या वंयी हद्दे वयल्यान झगडी बी जाताली. आमकां ल्हान आसतना ही झगडी पळोवुक आनी आयकोवुक मजा येताली. आनी आज इतलें वर्सान याद जाता आमी पोरां अस्सल गांवरान गाळी तेन्नात शिकीले खरें पुण त्या गाळेचो अर्थ आज अनुभवान समजला हे समजल नंतर मनातलें मनात हासों येता. थोडेकडे तर ही वंयी खातीरची झगडी म्हयन म्हयनों चलताली हे बी तितलेत खरें. तरी ह्या वंयी आड्यात लिपुन उलौनत कीतले दादले आनी बायल पोरांली लग्न जाल्ली. हे मागीर इगड्यां वेळार हे गुपीत भायर पडताले ही वेगळी गोश्ट.
शिगमो जालो की प्रत्येक घर घरा पावसां पयली वंय घट करचे काम चलताले. तेतुत पयली पोरांक बी काम उरताले ते म्हणलार खंय वंय सरकला,वंयी खुटे खंय कोसमेला,वाळटेन खायला,खंय वंय साखळु जाय, जावु खंय कांट्या झाडां वाडलात. हे सगळे पळोवचे काम आमी पोर करताली. मागीर घरातले लोक सकाळी कावळ्यांन गु खावचे पयली भळ्यार जावु लागीचे रानात वचुन वंयीक जाय आशिले खुटें,कळकी वाशे,काट्यां वजे घेवन येताले. आमकां बरी बुध्दी येत म्हणलार जाण्टे लोकांन रानात जावु भळ्यार व्हेलेत ना.
पावसांत ह्या वंयी आड्याकडे गोरवांले तोंड पावना अशें पळोवन पावसां भाजी लायताले. आनी त्या मौसमात वंयी आड्यात ती ती फुला फुलताली. पावसांत अनंत म्हण नाका, शिगम्यांकडे रुद्रघोटकी,नवरात्रीकडे धवी आनी हळदुवी गोटलां फुलां तर गरमे दिवसांत खंय तरी चुकुन पावीली कस्तुरी मोगरे वाल आपल्याल कळें वंयी आड्यार फुलयताली. आजी तर हमेशा आपले कापड लांब कन्न वंयी आड्याचेरत सुकयताली फक्त पावसाळो सोडन्न.
जितलो वंयी आडो घट्ट तितल्या घराकडे बागात फुल झाडा भरपुर हे गणीतत उरताले. आनी एक ह्या वंयी आड्यातत मामेल,सुनेल एक मेकां विशयी राग रुस सगळो आप आपले मैत्रीणीकडे भायर पडतालो. हे सगळे घरा खबर आशिलेत तरी ती मुगो दनपार,तिनपार वंयी आड्यातत उरता हो वाक्य प्रचार वाड्या कणकणी घरघरात उरतालोत म्हणल्यार हरकत ना. ह्या वंयी आड्यानत त्या काळार मामे, सुनेले जास्ती अशें सुख दुःख आयकोन घेतला.
आता गांव सुधारु लागला. आज घरा संरक्षण करतली वंयी वोचुन घरा राखण करुक घर दिसना अशें जावचे पागारे जावु लागलात. वंयी हद्देर आशिले आंब्यां रुख,रिठ्यां रुख,भिंडा रुख केन्न की आपणाक जमनीर घालन्न घेयला. वखदां झाडा तर दोळ्यां पळोवु मेळनात. वंयी लागचे दांडे,खुटे,सापडवाल मेळचे भळे केन्न की इतिहास जमा झालात. आत मामे,सुनेल्यो कागाळ्यों मोबायलाचेर चल्लात. आज बाजारात इतर गांवठी फुल सोडलार मोगरी एक पळोवु मेळता. वंयी आड्यार कापड सुकोवु घालतल आजी केन्न की वयर पावली. पयर सुता पुनवेक माडाक,तुळशी जानवें घातले नंतर पयलीची याद काडतेत वंयी आड्याचे जानवें पागारा गेटाकत हांवें बांदले. आत काय गेटातल्यान येत वयताना कपडे शिरकोवन पिंदचो तसो भंय बी ना.

संदेश बांदेकार
9480790172