भांगरभूंय | प्रतिनिधी
साने गुरुजींक पयलीं सावन भुरग्यांचें सामकें पिशें. भुरगीं हीं देवा घरचीं फुलां, अशें ताचें मत आशिल्लें. बंदखणींत आसतना तांणी कैद्यांक श्यामाची काणी सांगिल्ली. त्या काणयांचेर श्यामची आई हें गाजिल्लें पुस्तक उजवाडाक आयलें.
आयज 11 जून. साने गुरूजींची पुण्यतीथ. साने गुरूजींचो जल्म 24 डिसेंबर 1899 ह्या दिसा कोंकणांतल्या पालगड गांवांत जालो. तांचे बापूय सदाशिवराव हे गांवचे खोत आशिल्ले. आवय यशोदा घरकान्न. तिणें साने गुरूजींचे सामके बरे संस्कार केले. साने गुरूजी हे घरांतले तिसरें अपत्य. पिरायेच्या 18 व्या वर्सां आसतनाच आवय गेली. कुटुंबाची अर्थीक परिस्थिती इबाडिल्ल्यान गुरूजीन भुरगेपणांत खूब कश्ट सोंसले. पालगड गांवांत मुळावें शिक्षण सोंपतकच शिक्षणा खातीर ते दापोलीक गेले. उपरांत सातारा जिल्ह्यांत औंध हांगां तांणी शिक्षण घेतलें. पूण, प्लेगाची साथ आयिल्ल्यान तांकां हाॅस्टेलांतल्यान भायर सरचें पडलें. मागीर ते पुण्यां मराठी शाळेंत 1917 वर्सा मॅट्रिक परिक्षा पास जाले. सर परशुराम भाऊ महाविद्यालयांत तांणी संस्कृत आनी मराठी भाशेंत पदवी मेळयली. तांणी तत्वगिन्यानांत एम.ए.ची परिक्षा दिली. 1928 वर्सा साने गुरुजीन विद्यार्थी नांवाचें नेमाळें सुरू केलें. ते खूब लोकप्रिय जाले. मागीर कांय वर्सां तांणी अंमळनेर हांगां शिक्षक म्हणून काम केलें.
1930 त सुरू जाल्ले स्वातंत्र्य चळवळींत वचपाक तांणी नोकरी सोडली. मुखार जायते फावट तांकां बंदखणींत वचचें पडलें. त्रिचनापल्ली हांगां बंदखणींत आसतना तांणी तमिळ आनी बंगाली शिकून घेतली. फैझपूर हांगा जाल्ल्या काँग्रेस अधिवेशनांतय तांणी सक्रीय वांटो घेतिल्लो.
साने गुरुजींक पयलीं सावन भुरग्यांचें सामकें पिशें. भुरगीं हीं देवाचीं फुलां अशें ताचें मत आशिल्लें. बंदखणींत आसतना तांणी कैद्यांक श्यामाची काणी सांगिल्ली. त्या काणयांचेर श्यामची आई हें गाजिल्लें पुस्तक उजवाडाक आयलें. ह्या पुस्तकाच्यो लागीं लागीं सगल्या भारतीय भाशांनी आवृत्ती आयल्यात. आवयपणाचें म्हत्व ह्या पुस्तकांत खूब प्रभावीपणान सांगलां. 1935 वर्सा छापिल्ल्या ह्या पुस्तकाच्यो आतां मेरेन देड लाखां वयर प्रती खपल्यात.
साने गुरुजीची आवय यशोदा हिणें तांकां गरिबी आड झुजपाचें असामान्य बळ आनी आत्मविस्वास दिलो. कोंकणांतल्या एका सादारण कुटुंबांतली ही बायल आपलें संस्कारांचें दायज दवरून गेली. पूण ती अज्रंवर उरली. स्वातंत्र्य मेळ्ळ्या उपरांत साने गुरूजी समाजवादी चळवळी खातीर वावर करपाक लागले. तांणी 1946 वर्सा साप्ताहिक साधना सुरू केलें. आपली भाची सुधाक बरयिल्लीं पत्रां तांणी तातूंत उजवाडायलीं. ह्या पत्रांतल्यान तांणी सैम आनी जिणेच्या वेगवेगळ्या भागांचें दर्शन घडयलां. गुरूजीन सुमार 73 पुस्तकां बरयलीं.
1946 वर्सा कुमारांच्या चवथ्या साहित्य संमेलनांत उलयतना नवे पिळगेक प्रेरणा दिवपी विचार मांडले. ताच्या संस्कारांचें आयज लेगीत खूब म्हत्व आसा. आचार्य अत्रे हांणी तांचेर श्यामची आई सिनेमा काडलो. तो खूब गाजलो. ताका देशाचो पयलो राष्ट्रीय पुरस्कार फावो जालो. पंढरपूराच्या देवळांत दलितांक प्रवेश मेळचो म्हूण तांणी आमरण उपोशण केलें. साने गुरुजींनी भौशीक मळाचेर नितळसाण उरची म्हूणय स्वता हातांत सान्न घेवन काम केलां. साने गुरूजींच्या उगडासाक महाराष्ट्रांतल्या रायगड जिल्ह्यांत माणगांव लागसार वडघर हांगा साने गुरूजी नॅशनल मेमोरियल सोसायटीची थापणूक केल्या. स्वातंत्र्या उपरांत ते आपल्या भोंवतणचे परिस्थितीक लागून उदास जाल्ले. निमाणें ताणें आपलें जिवीत सोंपपाचें थारायलें. पिरायेच्या 51 व्या वर्सा 11 जून 1950 दिसा तांकां मरण आयलें. साने गुरूजींक नमन.
शांताराम वाघ
9623452553
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
