भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कसल्या प्रकारचे दिवे हे दिवाळेक बरे सोबतले, असो प्रस्न विचारल्यार, दोन पावलां फुडें चिंतून, उदळशेच्या सैम-मोगी पंगडान आमकां हो फोटू धाडून दिलो आनी मन सामकें धादोशी करुन उडयलें. फोटवांत, त्या झाडा फाटल्यान रावन, उजवाडाचो घमघम फाकयतना दिसता तो आमचो दुदगंगा आकाशगंगेचो गाभो (MilkyWay Galactic Core) आनी कुशीक तांबडो जाव दोळे मोट्टे करुन पळयता तो जेश्टातलो योगी-तारो (Red Giant, Antares). विष्णू कालेकारान कल्पकतेचें शिखर सर करुन, फक्त मोबायलाचेर काडील्लो हो सप्टेबरांतलो फोटू सण- परबांचें सैमा बरोबर आशिल्लें नातें- तत्वां एकदम स्पश्ट करता. तातूंतले लिकलिकपी तारे तर, सामक्यो दिवाळेच्यो पण्ट्यो कश्योच.
काळखें मळब दिसतकच, रातचें खगोलशास्त्रीय सहलीक एकाच झुंडींत भायर सरपी दत्ता, मुक्ता, पवन, गंधाली, मनुजा, प्रवीण, प्रतिक आनी प्रथमेश हे सैम- संवेदनशील गडे आमकां सांगता की, मळबांतले ते दिवे खंय तांकां दर वेळार ताण/ तणाव पयस दवरून, एक उमेदी वातावरण तयार करपाक मजत करतात. पुरातन काळांत जाण्टेल्यांनी घडये हेंच येवजून दिवाळी, म्हळ्यार दिव्यांचो उत्सव मनोवपाचें थारायल्लें आसतलें, असो तांचो अदमास, जो म्हाका जाल्यार सामको सेर्त दिसता. दिसभर ते शेतांनी राबून वा पोटा- पाण्याची वेवस्था करपांत थकताले आनी रातचें सुशेग मेळोवपाक काळख्या मळबा खाला विसव घेवपाक रावताले.
जरी आतांची परीस्थिती एक वेगळेंच चित्र उबें करता आसली, तरीपूण पयलींच्या तेंपार तरी, पावसा उपरांतचो होच तो वेळ आसतालो, जेन्ना कुपां विरयत काळखें मळब, ताऱ्यांनी भरून एकदम चकचकतालें. शारद पुनवेक चंद्र चड नेटान लिकलिकता अशें मानताले, ताचेंय कारण घडये हेंच आसत.
वाचकांक याद करुन दिता की, साकोड्डे पंचायत क्षेत्रांतलो साधन-सुविधा नाशिल्लो गोंयच्या एका खांचीतलो हो ‘उदळशे’ गांव, लोक- उत्सवाच्या रुपांतल्यान खगोलशास्त्राचें एक पुरातन दायज अजुनूय सांबाळून आसा. येता त्या कार्तिकांतलें पुनवेक, जेन्ना चंद्र कृत्तिका (Pleiades Star Cluster) नक्षत्राच्या लागीं पावता, तेन्ना गांवचें लोक मांडार एकठांय येवन ‘कातयो’ सण मनयतात. जांण्टेल्यांच्या चिंतनांतल्यान, शेतकारांच्या (आनी तांचेर निंबून आसपी पुराय मनीस जातीच्या) जिणेंत असल्या सणांचो कितें अर्थ आशिल्लो तें समजावपाक दोन वर्सां पयलीं डॉ रुपचंद्र नावेलकार हांच्या आदारान, आमी कातयांच्या वेळारूच थंय एक प्रयोग केल्लो. विज्ञानीक दिश्टीकोण बाळगून केल्ल्या ते संस्कृताय संवर्धनाच्या कार्यावळींतल्यान, वयर सांगिल्लो गांवचो युवा पंगड सक्रीय जालो, हें पुराय गोंयकारांचेंच जैत.
हे घडणुकेचे फाटभुंयेर ताची पुनरावृत्ती करपाचे यत्नांत, काल विष्णून सांगलां की, हे खेपेक तांचो पंगड खंय आपूण जावन परतून तसलीच कार्यावळ आयोजीत करतले. तो आपणें दिल्लें उतर खरें करतलो जाल्यार, ह्या खोशयेच्या उत्सवांत, सगळ्या भांगरभूंयच्या आनी गोंयभरच्या कोंकणी वाचकांक वांटेकार करुन घेवपाक तशीं कळोवणीं धाडल्यार पुरो म्हूण हांव मागतां.
————
———————
कुवाडे : दिवाळेचो म्हूर्त
म्हजे म्हायती प्रमाण, दिवाळी ही उमाशेचे तिथीर, म्हळ्यार म्हयन्यांतले सगल्यांत चड काळखे रातीं येता (वा येवपाक जाय). तेंच भशेन, सूर्य गिराण हेंवूय उमाशेकूच येता. हातूंत कुंवाडे अशें की, हे खेपे उमाशे दिसाचें सूर्य- गिराण जर 25 ऑक्टोबराक जाल्यार, दिवाळी आदले दिसा कित्याक?
आतां दिवाळेची गणितां बी कोण करतात तें म्हाका खबर ना, पूण गिराणांची गणितां मात सृश्टीन रचयल्यांत आनी विज्ञान-तंत्रगिन्यानांनी बुद्दीन सोदून काडल्यात इतलें जाणां. म्हण्टकच हें सगळें प्रकरण समजून घेतले उपरांत अशें जाणवता की, ह्या आधुनिक काळांत, आमकां एकतर आमच्याच धर्म, देव-दैवतांचेर श्रद्धा- विश्वास ना वा विज्ञान- तंत्रगिन्यानाचो वापर करपी आजुनूय गिराणांक भियेंतात. हाचेर, दामोदर घाणेकर सरान पयर विचारिल्ले प्रस्न म्हाका परतून परतून याद जाता की… शास्त्रांनी कितें बरयलां तें कोणें सारकें वाचलां? संस्कृत कितलें जाणांक येता?
सगळ्यांनी हांचेर मुजरत विचार करुन, आयच्या बरपाचेर म्हाका ‘प्रतिक्रिया दान’ करच्यो. नाजाल्यार हो ‘खण’ वाचतल्यांक, फाल्यांचे गिराण मात नक्कीच…… (सकाळीं फुडेंच, न्हावन-धुवन निराळ्या पोटार त्यो धाडल्यार चड बरें.)
– गौतम जल्मी
9764364269
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
