भलायकेचो त्रास

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

(आमी जें व्हांवते आड काम सुरू केलां तें चालू उरचें ह्या खातीर आमकां अशी खूब जतनाय घेवची पडली, तडजोडी करच्यो पडल्यो….सगल्यांकच….. आतां मुखार…)

हांगाच्या वातावरणा कडेन जुळोवन घेतना सगल्यांक मानसिक त्रास जसो जालो तसोच शारीरिकय जालो. हांगां जळारां भरपूर आशिल्ल्यान सगल्यांकच पयल्या वर्सा मलेरिया जालो. सुरवेक आमी प्रतिबंदक गुळयो कोमेस केल्यो. मागीर विचार केलो की आमी हांगांच रावतले, भायर न्हिदतले, जळारां चाबतलीं देखून जळारांची संवय करून घेवपाक जाय. मागीर गुळयो बंद केल्यो. देड वर्साचो आसतना पिलूकय सेरिब्रल मलेरिया जाल्लो. ताका सोर लावचो पडिल्लो. तेन्ना आमी सगलेच भिल्ले. ल्हवू- ल्हवू पिलू बरो जालो. प्रकल्पांत तो एकलोच ल्हान आसलो. मागीर ताकाय संवय जाली. 

1975 वर्सा म्हाकाय भलायकेचो त्रास सुरू जालो. हांगच्या उदकांत लोखणा- कणांचें प्रमाण चड. तें सोसूंक जायनासलें. ताका लागून म्हज्या जिरवणेचेर परिणाम जालो. नागपूराक काॅलेजींत आसतना म्हाका दोनदां कामीण जाल्ली. त्या खातीर पचनाचो त्रास म्हाका पयलीं सावन आसलो. ‘बोअरवेली’चें उदक वापरताले. तें थोडो वेळ दवल्लें तर ताचेर केसरी थर येतालो. कपडे धुतकच केसरी रंगाचे जाताले, अशें हें उदक आसलें. पोट दुखपाक लागलें म्हूण हांव मुंबय गेलों, तपासण्यो करुन घेतल्यो. अल्सर मेळ्ळो. पायल्साचोय त्रास आसलो. त्याभायर ॲसिडिटी आसलीच. दोतोरान पत करपाक सांगलें. पूण ॲसिडिटी मानसिक आसली…..कामाचें दडपण, मन मेकळें करपाक भायलो कोणूच ना, त्या खातीर तयार जाल्ली. 

बाबांक म्हजे भलायकेची चिंता जाताली. बाकीचेय लोक म्हणपाक लागले की मानवना तुका हेमलकसा. तुजें खाण- जेवण सारकें जायना. तातूंत बदल करूंक येना तर दी सोडून सगलें. पूण म्हाका तें पटनासलें. कितें तरी हेतू मनांत घेवन हांव हांगां आयिल्लों. आतांच लोकांचो थोडोभोव विस्वास मेळिल्लो. देखून आतां हें काम सोडून वचपना, हें मनांत पक्कें आसलें. 

हेमलकसाकच रावपाचें तर उपाय करप गरजेचें आसलें. मागीर वखदां सुरू केलीं. तीख आनी केन्नाकेन्नाय खावप- जेवप उणें केलें. जेवणांत सालादाचें प्रमाण वाडयलें. ताका लागून पायल्स, अल्सराचेर नियंत्रण आयलें. पूण, भायर खंयय गेलों तर हांव ताचे विशीं चड करून सांगना. हेरांच्या पता खातीर, जेवणा वेळार ताईक कितलो त्रास जातालो तें हांवें भुरगेपणांत पळयिल्लें. आनंदवनांत आमचे कडेन येवपी कांय जाण उकड्या तांदळांचेंच शीत जाय, दांत्यार केल्ल्या पीठाचीच भाकरी जाय, अशें सांगताले आनी मागीर तिका बाबडेक तें सगलें करचें पडटालें. म्हणून दुसरे कडेन गेलों की हांव सदांच वाडटात तें जेवतां. कागाळ केन्नाच करना. आपले भलायके खातीर दुसऱ्यांक त्रास जांव नये, होच हेतू आसता.

बाकीचीं दुखणीं कमी जालीं तरी ॲसिडिटीचें दुखणें मात् बरोच तेंप उल्लें. म्हजे कांय इश्ट इंग्लंडाक आसले. ताणीं थंयचें नवें वखद म्हाका धाडलें आनी ताका लागून हो त्रास थांबलो. फुडें ह्यो गुळयो भारतांतय मेळपाक लागल्यो. ॲसिडिटीन म्हाका खूबच जळजळतालें, ताळ्या कडेन येतालें, दांत आंबट जाताले; तें सगलें बरेंचशें कमी जालें. मात् जेवतना आजुनय हांव उणी ताळ्या कडेन व्हरतां आनी जनावरां रवंथ करतात तशें करून गिळतां. ही म्हजी पयलीं पसूनची संवय उपरांतय तिगून उल्ली.

आमी सगलेच मानसिक आनी शारीरिक त्रासांत आसतना एक बरी घडणूक घडली आनी मनाक बरीच उमेद जाली. 1975 चो पावसाळो सोपतकच बाबा सदांवरी प्रकल्पांत आयले, तेन्ना तांच्या बरोबर दोन परदेशी मनीस आसले. ते ‘स्विस एड’ चे कार्यकर्ते आसले. हे संस्थेन आनंदवनाक 15 वर्सां मदत केल्ली. दरवर्सा येवन ते काम नियाळटाले. पंदरा वर्सां मदत करतकच त्या वर्सा ते निमाणचें आनंदवनांत आयिल्ले. ते आयले तेन्ना बाबा हेमलकसाक येवपाक भायर सरिल्ले. त्या कार्यकर्त्यांकय वेळ आसलो म्हुणून ते बाबां बरोबर आयले. ते आमचे ‘सोयरे‘ जाल्ल्यान प्रकल्पांतल्या एका 6 बाय 8 फुटांचे खोपींत दोन खाटी घालून तांची न्हिदपाची खास वेवस्ता आमी केली. थंडी आसली म्हूण हूनसाणी खातीर पल्लीय पेटयली. दुसऱ्या दिसा तांकां भोंवतणचो सगळो वाठार दाखयलो. थंयचें कुपोशण, पिवपाच्या उदकाचो प्रस्न ह्यो गजाली तांच्या लक्षांत आयल्यो. व्हाळाच्या कुशीक केल्ल्या बांयचें उदक वा न्हंयचें उदक बैलांगाडयेंत बल्लां दवरून हाडचें पडटा; तें ताणीं पळयलें. आमी खोपींत रावताले. भायल्यान माटोव घाल्लो आसलो. तातूंत पेशंट रावताले. तांचेर उगड्यारच उपचार जाताले. हे सगलें पळोवन तांकां खूब अजाप जालें. अशा परिस्थितीत मनीस रावतात, काम करतात, हें पळोवन ते प्रभावित जाले. बाबांक कुशीक व्हरून ताणीं सांगलें, आनंदवनांतलें आमचें काम सोपलें तरी हांगां हांच्या खातीर आमकां कितेंतरी करचेशें दिसता. रावपाक घरां, क्लिनिक, बोअरवेल ह्या खातीर मदत करपाची इत्सा आसा. तसो येवजणेचो आराखडो करून धाडात. उपरांत 1985 मेरेन ताणीं घरां, कोन्सुलतेर, शाळा बांदपाक खूब मदत केली.

(मुखार चलता)

प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)

देविदास गजानन नायक 

98505 35051