भांगरभूंय | प्रतिनिधी
निसरत्या शेता मेरे वेल्यान मागीर आंकाडो हुपून होळये वेल्या माडयांच्या साकवा कडेन पावप. सांकवा वेल्यान होळयेंतल्यान घसघश्यांनी व्हांवत्या त्या उदकाक भीत भीत पलतडी वचप. वाटेर डोंगरांतल्यान पाझरपी ते बुळूक बुळूक बुळंबे मेजत वचप. सगलें डोळ्यां मुखार येता. माडा करव्यांचे, माडयेचे ते साकव गेले. आता ते शिमिटान मुळांत पायप घालून बांधल्यात.
जेन्ना गरमी ‘दे मायज’ म्हळ्यार खूब वाडटा, तेन्ना आमी पावसाक आशेतात आनी जेन्ना पावसाचीं धुमशेणां सतत चालू उरतात तेन्ना,”पाड पडूं ह्या पावसाचें. दोळे धांप्पून कसो पडता पळय. घरांतल्यान पांय भायर काडूंक म्हूण दिना. सामको बेजार आयलो रे बाबा. कितें हें? पिरी पिरी पिरी. !” अशीं खेदतात. पयल्या पावसाचो शिंवर धर्तरेक खूब भावता. एक’ मंद मदमस्त ‘ परमळान ती सगळ्यांची मनां धादोस करता. पाचव्या पाचव्या रूजवणेन ती आपलो आनंद उक्तायता.
म्हज्या भुरगेपणात आमच्या गांवगिऱ्या वाठारांत शेतां धडे वेले न्हंयेचे पलतडीसून घोऽऽऽ घो आवाज करत शेतांतल्यान येतना पावस स्पश्ट दिसतालो. रातीं घराच्या नळ्यांचेर ताल धरत कासवा पिलांच्या आनी बेबकांच्या ट्रें ड्रें ट्रें ड्रें सुरांचेर नाचतालो. मात केन्ना केन्ना घडाऽम घूऽऽम आवाज करतालो; तेन्ना आमी कोंबये पिलां कशीं आईचे वेंगेंत गुडूप पडटालीं. आज काल बेबक्यांचो आवाज चडसो कानार पडचना.
शाळेक वतना पिनक्या सत्रेच्या भरवंश्यार तिगांतिगां वतालीं. भिजून तिळसानेर घरा येतकच आमचें माथे पुसपाक आईच्या पदरा इतलो सुंदर तुवालो दुसरो आनीक नाशिल्लो. ती माथें पुसता; आनी आमचें तोडांन ऊंऽऊंऽऊ. आंऽ आं ऽआं गाणे चलता. मागीर झेम लागिल्ले भशेन जाता. उपरांत तोपा पोंदा धांपून दवरिल्लो ‘भाकरे कुडको वा ‘कत्रेलांतल्या’ डब्यांतली उकड्या तांदळाच्या पिठाची गोड घालून केल्ली ‘घट्ट गुळी’ हातार पडटाली. ती लाडवा गुळी चघळायत त्या तिनसांजेर, तो पांवळ्यो गळोवपी पावस पळयत, रान्नीपोल्लांत हात पाय शेकयत आमी बसतालीं. कोणागेर अळम्यांचे तोंडाक केलां दिसता. वास घमघमतालो सामको. कोणागेर तरी हांड्याक उजो घाल्लो आसतालो. तातून वडयिल्ल्यो दोन- तीन काजू बियो…. आनी तो बियाच्या धुंवराचो अप्रतिम वास भूक चाळवयतालो. म्हाकाय मागीर रान्नी उचेल्या दांडये वेल्या कांद्यां मोवळेंतल्यान एक कांदो रान्नीतल्या मुमरांत भाजून खायन दिसतालो. आईक कुरा करून एक कांदो तोडतालेच. अहाहा! कितलो रूचिक! तें सुख आज परत मेळपाक ना.
आतां सगळ्याक तेरो, लूत, कुर्डूक, तायकिळो, किल्ल भरपूर जाता. आंगणातल्या माटवांचेर घोंसाळें निरपां, तवश्या निरपां देंवतालीं. भेंडे, वाल आळ्यार दिसताले. त्योच भाजयो सगळ्यांगेर ह्या पावसा दिसांनी खावपाच्यो आसताल्यो. केन्नाय चणे, अळसाणे बी हांचे तोंडाक आसताले. दोणांतल्या आंबलेन वा लोणच्याचे फोडीन, पापडा खवळ्यांन ‘धा वरांचेर’ भुरग्यां पोटांत पेज घाली की आवयांक हुसको नासतालो. नुस्तें पावसाक लागून कमीच मेळटालें. मागीर ‘खाऱ्याचें हुमण वा हरव्या कांद्याचो कुंवळ आनी किसमूर अतिशय रूचीक लागताली.
शाळेंत वतना खळयांतल्यान थप थप नाचत वचप. भोळ्या वेल्यान वतना दोनय वाटच्यान वाटेर आयिल्ले लजे व्हंकलेचे, म्हळ्यार भटणीचे कांटे लागताले. निसरत्या शेता मेरे वेल्यान मागीर आंकाडो हुपून होळये वेल्या माडयांच्या साकवा कडेन पावप. सांकवा वेल्यान होळयेंतल्यान घसघश्यांनी व्हांवत्या त्या उदकाक भीत भीत पलतडी वचप. वाटेर डोंगरांतल्यान पाझरपी ते बुळूक बुळूक बुळंबे मेजत वचप. सगलें डोळ्यां मुखार येता. माडा करव्यांचे, माडयेचे ते सांकव गेले. आता ते शिमिटान मुळांत पायप घालून बांधल्यात.
आतां त्या काळार म्हणूया वा आयज म्हणूया, पावस मात एक सामकी म्हत्वाची, गरजेची बाब आसाच. उदक (आप), गरमसाण (तेज), वारो (वायु), मंडल (आकाश, पोकळी) आनी माती (जड तत्व) अश्या पांच अज्रंवर (महाभूतांक) तत्वांक लागून ह्या सृष्टीची (चराचराची?) रचणूक जाल्या हें सत्य आसा. तें कोणच न्हयकारना. तांची संतुळा आसत तर सगलें वेवस्थित चलता. पूण हातुंतले एखादें महाभूत चाळवलें, तर मात्र अनर्थ घडूंक शकता. म्हण्णच पावसाचे दीस थाराविक वेळार येतात. शींया दीस आनी गरमे दिसय नेमान येतात. सैमिक समतोल राखलो वता. एक मात खरें पावसाची सगळो सैम आतुरतायेन वाट पळयता. ओली ओली लजकुरी भूंय! तिचे वर्णन आनि किते करप! अवर्णनीय सगळे.
हुंवार वयर चडला; ताकतिकेन पलतडीन वचूंकच जाय, न्हंय म्हळ्यार जणू फुत्कारत वचपी एक भयंकर नागीणशी जाल्या आनी उलांडी नाशिल्ले होडयेंतल्यान पलतडीन वचप; एक जोखमेचे, तरी जोशपूर्ण काम. असोय अणभव आमच्या गांवगिऱ्या वाठारांनी येतालो. अजूनय कांय कांय गावांनी येता.
ह्या पावसाचें आनी मोरांचें कसलें अतूट नातें, हें एक कुवाडेंच कशें आसा. आनी तें कशे आसा तेच कळना. सगळे कवी हांचेर सामके ‘प्यार ‘ खूश आसतात. सामके ‘फिदा’ जातात. पावसाक पळोलन हांचें ‘मनमोरच ‘ चड नाचतात. ‘काळ्या निळ्या कुपांची’ (मेघांची) ते त्या मोराक सोपूत घालतात ; आनी पांखां फुलयत यो रे, असो आग्रो करतात. मात विरहांत, प्रेयसीच्या आपल्या प्रियतमेच्या दुरायेन तडफडपी मोगी सामको दु:खी जाता. सरभोंवतणी उदकच उदक, तरी हाचे मन मोगाच्या पावसाक चड आंशेता. मागीर एकाच बरोबर दोन तरेचो पावस सुरू जाता. कुपां वांगडा दुकांय व्हांवपाक लागतात.
सतत पडपी पावस जेन्ना मात्सो थांबता आनी सकाळीं सकाळीं भांगराळें वोत सगळे धर्तरेचेर फांकता तेन्ना ती अतुलनीय सुंदर दिसता. पळयतल्यांचे दोळे सुखावतात. एक अनामिक आनंदान भारावतात. तें सुख वेगळेंच. शुचिर्भूत धर्तरी! आनी तिका वेंगोवपी सूर्याचे मोवाळ ,म्होवाळे वोत! पळयतल्यांचे दोळे तृप्त जातात.
पावस जितलो जाय जाय दिसता; तितलोच तो आतां थांब रे बाबा म्हणपाचो वेळय येता. आख्खो माया म्हयनो शेतांतली
सगळी तयारी करून तरतरून किल्लल्लें शेत पळोवन शेतकामती सामको धादोसता. हें जरी खरें; तरी आपले ‘हुमेचें’ उदकय घालून वयर काडिल्लें, आपलें पसवल्लें धान जेन्ना पावसाचे अतितायेन जमनीर न्हिदता; तें पळोवन मात तो दुकांनी रडटा.
पिकणारी डोंगुल्ली पळोवन बरें दिसता. कश्टांचें मोल पळोवन समाधान जाता. पूण पावस जेन्ना पीक कुसयता, तेन्ना सगळ्या कश्टांचेर जणू उदक सांडता. न्ही ते व्हांवून वतात. पावसाचेर अवतिकाय आयली ; तर संहार चुकना. घरां दारां, शेता- भाटां, माड, केळी, माडयो हुमटून पडतात. हुंवारान सगळे व्हांवन वता.
म्हूण म्हणटां, हीं भूतां खवदळूंक फावना. सैमाचो कोप जांवक नाका रे देवा. हो अंदूंचो पावसाळो सगल्यांक सुख, समाधानाचो वचूं म्हण देवा कडेन, सैमा कडेन मागूंया. आनी त्या पावसाचो पूर्णतायेन लाव घेंवया.
सौ. तेजश्री गो. प्रभुगांवकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
