पश्चीम आफ्रिका

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पश्चीम आफ्रिकेंत वेगवेगळें तापमान आनी वेगवेगळ्या परिसराक लागून विभिन्न जिवीत जगपाची स्थिती पळोवपाक मेळटा. बेनीन, बकिना फासो, केप वर्डी, गाम्बिया, घाना, गिनी, गिनी-बसाव, आयवरी कोस्ट, लायबरिया, माली, मॉरिटेनिया, नायजर, नायजेरिया, सेनेगॉल, सियेरा लियोना, टोगो, सेंट हेलेना हे कांय देश पश्चीम आफ्रिकेंत येतात. ह्या विंगड विंगड देशांनी वेगवेगळे आदिवासी लोक रावतात. ताका लागून, ह्या आदिवासी लोकांच्यो वेगवेगळ्यो आदिवासी संस्कृताय मेळटात. ह्या वाठारांत खूब म्हत्वाचे खनिजूय मेळटात. पूण गिरेस्त खनीज सांठो आसुनूय ह्या प्रांतांतले देश गरीब. परकी सत्ता, राजकी अशांतताय, आदिवासी झगडीं ह्या कांय कारणांक लागून ह्या प्रदेशांतल्या देशांची उदरगत जावंक ना.
पर्यटन – संस्कृतायेचे नदरेन गिरेस्त असो हो प्रांत. ह्या देशांनी, विंगड विंगड कला आनी संस्कृतायेचो अणभव मेळटा. देशां प्रमाण, ह्या प्रांतांनी भास, भेस, खाणां-जेवणां, संस्कृतायेचो फरक जाणवता. सुमार 600 परस चड भाशा आनी मोडी पश्चीम आफ्रिकेंत वापरतात. घाना, टोगो आनी बेनीन ह्या देशांनी “वुडू संस्कृताय”, दर्यावेळो, किल्ले पळोवपाक पर्यटक भेट दितात. घाना देशांत, धरणाक लागून ‘लेक वॉल्टा’ तयार जाल्या. संवसारांतली ही सगळ्यांत मोटी कृत्रीम तळी. गाम्बिया देशांत रानजिवांचो अणभव घेवपा खातीर पर्यटक मोट्या प्रमाणांत येतात. तशेंच अटलांटीक देगेवेल्यो दर्यावेळो पर्यटकांक आकर्शीत करता. आयवरी कोस्ट देशांतल्या ‘फ्लोटींग आयलण्डाचेर’ पर्यटकांक रावपाक आवडटा. फ्लोटींग आयलण्ड म्हणल्यार उदकाचेर उबारिल्ले बंगले आनी रेस्टॉरंट.
मास्क लावन नाचप – पश्चीम आफ्रिकेंतल्या आदिवासी मदीं तोंडाक मास्क लावन एक प्रकाराचो पारंपारीक नाच बरोच लोकप्रिय आसा. आयवरी कोस्ट देशांतले ‘डॅन’ आदिवासी असो नाच करतात. आदिवासी समाजांतल्या कार्यावळी वेळार वेगवेगळो भेस घेवन पुराय तोंडार मास्क लावन ते नाचतात. गोल दोळ्यांच्या आकाराचे मास्क दादल्यांचे आनी सरळ दोळ्यांचे मास्क बायलांचे अशें मानतात. पूण चडसो नाच दादलेच करतात.
खाणां-जेवणां – खाणां-जेवणां दरेके संस्कृतायेचो भाग आसता. पश्चीम आफ्रिकेंतलीं खाणां-जेवणां भलायकेक सामकीं बरीं अशें मानतात. सेनेगॉलचे ‘यासा’, कॅमरूनचे ‘डोले’, आयवरी कोस्टचे ‘केडेन्यू’ वा ‘चिकन स्टूव’ अशीं जायतीं प्रसिद्ध खाणां पश्चीम आफ्रिकेंत मेळटात. आफ्रिकी खाणांत केळ्याचो आनी मक्याचो मोट्या प्रमाणांत वापर जाता.
शेती आनी पिकावळ – पश्चीम आफ्रिकेचे उत्तरेक गरम आनी सुक्या हवामानाक लागून चड पिकावळ जायना. उत्तरे वटेंतल्या सुक्या वाठारांनी मोसमी पावस पडटा त्या प्रमाण शेतकार पीक रोयतात. सहारा वाठारांतल्या ओलसार वाठारांत आनी साहेलांत मोसमांत पडपी पावसाक लागून कांय प्रमाणांत पिकांची लागवड जाता. मॉरिटेनिया, सेनेगॉल, माली, बकिना फासो, नायजर आनी चॅड ह्या पांच सहेलियन देशांनी मको, भिकणां आनी चवळी मोट्या प्रमाणांत रोयतात. दक्षिणे वटेन मातशें गरम आनी ओलसार हवामान. कोकोआ आनी कॉफी सारकिल्या पिकांची लागवड दक्षीण प्रांतांत मोट्या प्रमाणांत जाता. मको हें पश्चिमी आफ्रिकेंतलें म्हत्वाचें पीक. भिकणांचो वापर रांदपांत जाता तशेंच ताची निर्यात जाता.
खनीज – पश्चीम आफ्रिकेंत मोलादीक खनीज सांठो आसा. तातूंत हिरे, भांगर, युरेनियम, तांबें हांचो आसपाव आसा. ह्या खनीज सांठ्यांच्यो खणी बर्‍याच प्रमाणांत आसात. सियेरा लियोना देशांत हिर्‍यांक लागून म्हत्वाची येणावळ मेळटा.

स्नेहा सबनीस
9923633789