भांगरभूंय | प्रतिनिधी
खंयच्याय सरकाराचे येणावळीचो म्हत्वाचो भाग आसता तो म्हणल्यार ‘कर’. सामान्य मनीस वापरतात ती सेवा आनी विकत घेतिल्ल्या जिन्नसांचे खरेदींतल्यान जो वांटो कराच्या रुपान सरकारी खजिन्यांत जमा जाता तातूंतल्यान सरकार आपलें चडावत उत्पन्न जोडटा. पूण, करांच्या रुपांत येवपी उत्पन्नाचो भार थेट सामान्य मनशाच्या बोल्सार पडटा. सरकार जितलो चड कर लायता तितली ती वस्तू वा एखादी सेवा म्हारग जाता. हांव तसो अर्थशास्त्री न्ही. आनी येणावळ – खर्चाचें तांत्रीक गणीतय म्हाका समजना. ह्या लेखांतल्यान एक सामान्य मनीस आनी एक जागरूक नागरीक ह्या नात्यान हांव हे विशीं मत उक्तायतां.
गोंयच्या अर्थकारणाचीं चक्रां खण आनी पर्यटन वेवसायाच्या आदाराचेर घुंवतात, हें सर्वज्ञात सत. पूण खण बंदीच्या काळा उपरांत सगलें अर्थकारण आतां पर्यटन मळा भोंवतणीच घुंवपाक लागलां. गोंय हें भारतांतलें मुखेल पर्यटन राज्य, इतलीं वर्सां भारताच्या पर्यटक नकाशाचेर ठळकपणान आपलें अस्तित्व दाखोवन लेगीत गोंयान पुरायपणान पर्यटन क्षेत्राची लाव येणावळ निर्मितींत घेतल्याचें दिसना. आमचो पर्यटन उद्देग भायल्यान पळोवपाक खूब मॅच्युअर्ड असो दिसता, पूण खरेपणान आजूनय आमी खूब फाटीं आसात. सद्याची स्थिती पळयत जाल्यार आनीकय तांकीन पर्यटन क्षेत्र येणावळ निर्मितींत वापरलाक गोंयाक खूब वाव आसा.
आदले मुख्यमंत्री स. मनोहर पर्रीकार हांणी गोंयचे शिमेर प्रवेश शुल्क आकारणी सुरू केल्ली. गोंयांत प्रवेश करपी भायल्या वाहनां कडल्यान हो शुल्क वसूल जातालो. उपरांत जीएसटीची करप्रणाली भारत सरकारान लागू केली आनी ही शुल्क आकारणी सरकाराक बंद करची पडली. देशांतल्या हेर खंयच्याय पर्यटक केंद्रार वा शारांत आजूनय हरीत टॅक्स वा पर्यटक टॅक्साच्या नांवान थळाव्या शासकीय संस्था वतीन अजूनय अशा तरेची कर वसुली चालू आसा. तेच धरतेर गोंयांत सुद्धा पर्यटकां कडल्यान अशा प्रकाराचो कर सरकाराक जमोवंक येता. दर्यादेगे वयल्या दरेक पंचायतींनी आनी शारांतल्या पालिकांनी आपापले हद्दींत शुल्क जमोवपाक जाता. ह्या शुल्काचो वापर पर्यटन थळांचो सांबाळ करपाक, बरी सुविधा पर्यटकांक दिवपाक आनी उदरगतीच्या कामां खातीर वापरूं येता. सद्या तरी फकत रान खातें पावसाळ्या दिसांनी प्रवाहीत जावी घसघश्या कडेन वचपी ट्रॅकांक प्रवेश फी आकारता. बाकी आमच्यो सगळ्यो दर्यावेळी, आनी हेर सैमीक थळां कसल्याच शुल्का बगर पर्यटकांक उक्तीं आसात. म्हत्वाच्या पर्यटन थळांक भेट दिवपा खातीर शुल्क आकारीत जाल्यार निश्चीतच शासकीय तिजोरेंत भर पडटली.
पर्यटना कडेन आदारीत दुसरो मुद्दो आयला तो पार्किंगाचो. आज गोंयच्या गांवगिऱ्या तशेंच शारी वाठारांनी पार्कींगाची मोटी समस्या निर्माण जाल्या. हालींच उजवाडा आयिल्ल्या एका बातमी प्रमाण, गोंयांत दरेकी तीन मनशां फाटल्यान एक वाहन अशें गणीत बसता. तातूंत भौशीक येरादारी भरवश्यांची नाशिल्ल्यान पर्यटक स्वताचें वाहन घेवन भोंवपाक पसंती दिता. ताचो अतिरिक्त भार राज्याच्या रस्त्यांचेर आनी पार्कींग सुवातीचेर पडटा. पणजी महानगरपालिका क्षेत्र आनी उत्तर गोंयांतल्यो मेजक्यो पंचायती सोडल्यार हेर खंयच पार्कींग फी घेनात. म्हत्वाच्या पर्यटन स्थळांचेर आनी शारांनी योग्य पार्कींग सुविधा उपलब्ध करून ताचेर शुल्क आकारीत जाल्यार राज्याक निश्चीतच अर्थीक लाव जावं येता.
सध्या जीर्ण जाल्ल्या आनी वापरात नाशिल्ल्या शासकीय इमारतींचो बरो वापर येणावळ वाडोवपा खातीर करपाक जाता. त्या इमारतींचें नुतनीकरण करून खाजगी आस्थापनांक वा वेवसायिकांक भाड्याक दिवन येणावळ जमोवंक येता. मडगांवचे आदले जिल्लोधिकारी कार्यालयाची इमारत, म्हापशेंची आदली शार पालिका इमारत, मडगांवची कोम्युनिदाद इमारत, बंद पडिल्ल्या कांय सरकारी शाळांच्यो वास्तू भाडें तत्वाचेर दिवन सरकारी येणावळींत भर पडूंक शकता.
येणावळ उबारपाचें सगळ्यांत दुर्लक्षीत क्षेत्र म्हणल्यार भौशीक येरादारी. थापणुकेच्या तीन दशकां उपरांत लेगीत कदंब महामंडळ लुकसाणींत चलता ही गोंया सारख्या पर्यटन राज्याक लजेची गजाल. योग्य येवजण आनी वेवस्थापनाच्या आदारान कदंब महामंडळ एक सक्षम भौशीक येरादारीचें माध्यम जावपाक शकतालें, पूण महामंडळ येणावळ उबारपा परस सरकाराचे तिजोरेर ‘भार’ जावन पडलां. म्हापशें -मडगांव, म्हापशें -फोंडा, म्हापशें -वास्को हीं शारां मुक्तीच्या स दशकां उपरांत थेट जोडिल्लीं नात. मडगांव, करमळी, थिवी हीं म्हत्वाची रेल्वे स्थानकां लागींच्या शाराक बसीं वरवीं जोडिल्लीं नात. तुटकी आनी अर्दकुटी भौशीक येशदारी ही आमच्या राज्याची वास्तवीक स्थिती. हीच परिस्थिती जाग्यार पडल्यार खूबशे प्रवासी खासगी वाहनां परस भौशीक येरादारी कडेन म्हणजेच कदंब कडेन वळटले आनी कदंबाच्या उत्पन्नांतूय वाढ जातली. स्वयंपूर्ण गोंयचें सपन पळोवपी आमच्या राज्यांत निदान भौशीक येरादारी तरी स्वयंपूर्ण जातली हें मात निश्चीत. कदंबा महामंडळा कडेन आजचे घडयेक विजेचेर चलपी सुमार 50 बसी आसात. महामंडळाच्या अध्यक्षांनी दिल्ले म्हायती प्रमाण खिस्ती खिस्तींनी नवीन इलॅक्ट्रीक बसी महामंडळाच्या ताफ्यांत येतल्यो. तांचेर खर्च कमीत कमी आसता. म्हणतकच जाता तितल्या मार्गार इलॅक्ट्रीक बस सेवा महामंडळाचे वतीन पावल्यार नागरीक आनी सरकार दोगांकूय फायदो जातलो.
एका काळांत हे भुंयेक समृद्धीचे तेंगशेर पावोवपी शेतकी उद्देगाचेर आज शासन आनी थळाव्याच्या उदासीनतायेक लागून हावळ आयल्या. शेतां पडिंग पडल्यांत. मानाय आनी जमीन कसपा खातीर येवपी खर्चांत वाड जाल्ल्यान सामान्य शेतकार शेत रोवपाक फाटीं रावता. शेतकामत्यांक उर्बा दिवन भांगर पिकोवपाची तांक आजूनय हे भुंये भितर आसा. सध्याक गोंयाक लागपी अन्न धान्या भितर थोड्या तरी धान्याचें गोंयांत उत्पन्न जालें जाल्यार धान्याचे आयातींत जावपी खर्चाचेर मर्यादा येतली.
हांवें मांडल्यात ते विचार एका सामान्य मनशाचे. हाच्या भायर एकादो अर्थशास्त्राचो जाणकार येणावळ वाडोवपाचे कितलेशेच मार्ग सांगूंक शकतलो. सरकारी तिजोरी भरपाक जाय. पूण ते करतना सामान्य गोंयकारांच्या बोल्साक कातर लागूंक जायना. गोंय हें सादें न्हय तर एक
‘लक्झरी’ पर्यटन केंद्र जावपाक जाय. हांगाची साधनसुविधा वापरपाक शुल्क आकारीत जाल्यार पर्यटकांक गोंयचें मोल कळटले आनी जबाबदार पर्यटन वेवसाय चालीक लागतलो. फक्त कर वाडोवन ह्यो गजाली साध्य जावपाक ना. सरकार, थळावे नागरीक आनी पर्यटक हांच्या सहकार्यानच हें शक्य आसा.
पुरुषोत्तम वेर्लेकार
9923932634
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
