भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दिव्यत्वाची जेथ प्रचिती, तेथे कर माझे जुळती… अशो कविता बरोवपी कविवर्य पद्मश्री बा. भ. बोरकार हांकां जंय कवित्व सुचलें ती भूंय म्हळ्ळ्यार पणजी. पुर्तुगेजांच्या तेंपा सावनच न्हय जाल्यार आयजय ती गोंयची राजधानीच जावन आसा. आदिलशहाच्या राजवाड्यातलें सचिवालय, विधानसभागृह, मंत्रालय आनी बरींच सरकारी कार्यालयां पर्वरी व्हरतना आदले मुख्यमंत्री मनोहर पर्रीकार हांकांय जगबुडी येतली, पणजी बुडटली अशें सपन पडिल्लें काय? पर्वरी विधानसभा संकुलाची बुन्याद घालपी संघप्रदेशाच्या तेंपा वयले आनी गोंय राज्याचे पयले मुख्यमंत्री प्रतापसिंह राणे आयज आमदार नासले तरी तांचे कडेन यादींचे गांठवल आसा, सांगत काय ते कोणाक?
साॅरी, पणजेची पासय अकस्मात कित्याक मारपाक लागलां कांय हांव, असो प्रस्न तुमकांय पडला आसतलोच. रावात, आयकात गोंय विधानसभेची 2022 ची वेंचणूक जाता आसतनाच आनी आतांय पणजे कांपाल आनी वाठारांतच न्हय जाल्यार मळ्यांत तशेच हेर वाॅर्डांत खणप चललां. एकादरे ह्या कामकाजाक वर्सभर लागपाची शक्यताय आसा. मांडवी न्हंयचे देगेर कांपालार, कांपाल फुटबाॅल ग्रावंड, पणजी जिमखान्याच्या लागसार शांतीकाय दिवपी, वारेंच न्हय जाल्यार मांडवीच्या ल्हारांचो खेळ पळोवपाक मेळटा, असो एक मार्ग जाला. उक्तावणाचो सुवाळो नासतनाय त्या मार्गार पणजेकारच न्हय जाल्यार भोंवडेकार, पणजे लागसार आशिल्ल्या काणकोण ते पेडणे मेरेनचे नेण्टे, जाण्टे येतात. ह्या मार्गाक बेगीन नांव दिवंक जायच.
गोंयची आदली मुख्यमंत्री शशिकलाताई काकोडकार हांचीय मांडवी न्हंय भोव आवडीची. शशिकलाताई गोंयची एकली, एकसूरी अस्तुरी जी गोंय संघप्रदेशाची मुख्यमंत्री जाली. जे अस्तुरेन गोंयां भायर वचून उच्च शिक्षण घेतलें, आपले बापूय गोंयचे पयले मुख्यमंत्री दयानंद बांदोडकार हांच्या मरणाच्या उपरांत राज्यांत शिक्षणाचें नवें वारें हाडलें, तांच्यो यादी खूब आसात. तांचे यादींनी घुस्पून पडचे आदीं येता त्या ३५ व्या गोंय राज्योत्सव दिसाचे कार्यावळींत ताईंक वंदन करतना, सरकार नव्या कांपाल नरिमन पाॅयंटाक ‘शशिकलाताई मार्ग’ अशें नाव दितले, अशी आस्त आसा.
पणजी म्हळ्ळ्यार फकत कसिनो न्हय जाल्यार सुटकेझुजारी, उंचेल्या शिक्षणाची (हायर एज्युकेशन) ची, इफ्फीची आनी हेर संस्कृतायेची, परंपरेची भूमी. तशें पळेल्यार गोंयांत घराब्यांच्यो व्हड परंपरा आसात. कांय घराब्यांच्या परंपरेच्यो शेंकड्यांनी काणयोच जातल्यो, जाल्यार एकादऱ्या घराब्यांत घडिल्ले घडणुकेतल्यान सिनेमाची निर्मणीय जावंक येता. गोंयच्या नामनेच्या धेंपो उद्येगसमूहाच्या पणजे महात्मा गांधी मार्गा वेल्या चार वासऱ्यांच्या घरांत घडिल्ले एके घडणुकेतल्यान “थांब लक्ष्मी कुंकू लावते” ह्या सिनेमाची निर्मणी जाल्ली. त्याच घरांतल्या दानधर्माच्या परंपरेतल्यान देस पावंड्यार नामना जोडिल्लीं व्हड व्यक्तिमत्वां घडिल्लीं आसात. तांच्यो यादी सांगपाची, सांबाळून दवरपाची गरज आसा. दानधर्म म्हळ्ळ्यार अन्नछत्र आनी शिक्षणाची परंपरा धेंपो उद्येग समूहाच्या घराब्याक आसा. पयलें कला, विज्ञानच न्हय जाल्यार काॅमर्स म्हाविद्यालय धेंपो उद्येगसमूहाच्या नावार आसा. ही म्हाविद्यालयां, उच्च माध्यमिक विद्यालयां, प्राथमिक शिक्षण दिवपी शाळा बांबोळे व्हरच्यो पडल्यो त्यो येरादारी वाडिल्ल्यान.
अरे, हय, पणजे नॅशनल थिएटरा लागीं मासान द आमोरी सरकारी प्राथमिक शाळा आसा. ते शाळेक इतिहास आसा, तिचें नवनिर्माण करून थंय बांबोळी गेल्ली डाॅ.केशव बळीराम हेडगेवार प्राथमिक शाळा परतून पणजे हाडल्यार कशें जातलें? तशो पोर्तुगेजा तेंपावेल्यो बिल्डिंगो, पोरणी घरां, कुरवो पणजेंत खूब आसात. तांची दायज म्हणून जतनाय घेवप काय लागीं लागीं मोडून पडिल्ल्यो बिल्डिंगो, घरां पुराय मोडून नवनिर्मणी करप हो निर्णय सरकारान घेतल्यार बरें जातले. कळाव कित्याक?
पणजेची नवनिर्मणी कित्याक चल्ल्या खबर आसा? पन्नास वर्सा आदींच्यो पायपलायनी बदलपाची, गटारां बांदपाचो वावर सुरू जाला. ह्या वावराकय शीम मेर आसपाकच जाय. बेगींतल्या बेगीन तो जावचोच त्या भायर सुटकेझुजाचें, कोंकणी भाशा आंदोलन तशेंच हेर झुजाचो इतिहास आशिल्लें आझाद मैदान वेळार नितळ करपाक जाय, नित्याचे नितळसाणीतल्यान शेंकड्यांनी वर्सांची पणजी तिगल्या. पणजे तिगतली, पूण सचिवालय, मंत्रालय परतें राजधानीच्या शारांत येतलें? विधानसभा अधिवेशनाक पणजे जातलें? चिंतन करचेंच, समेस्त गोंयकारांनीच न्हय जाल्यार देस, विदेसांत विखुरिल्ल्या पणजेकारांनी एकठांय येवचेंच. कित्याक?
समजून घेवया विचारमंथनातल्यान मांडवी हाॅटेलाची काणी, मांडवी हाॅटेल आसा दयानंद बांदोडकर मार्गार, तेंय पोर्तुगीजां तेंपावेलें. राजकारणच न्हय जाल्यार गोंयच्या सुरबूस जेवणाचे संस्कृती, परंपरेतल्यान व्हड जाल्लें. कोण कोण रावन गेल्यात मांडवी हाॅटेलांत खबर आसा? भारतरत्न लता मंगेशकार, गानगोकिळा पद्मभूषण किशोरी आमोणकर ह्योच न्हय जाल्यार आदले पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी, लालकृष्ण अडवाणी हांच्या बसकाचें, राबित्याचें घर म्हळ्ळ्यारच हाॅटेल मांडवी.
मांडवी न्हंयेंतल्यान मांडवी हाॅटेला मेरेन पासय मारतना कितें चललां पणजेत, चलात, वाॅक, टाॅक अँड इमेजिन पणजी.
सुहासिनी प्रभुगांवकार
9881099260
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
