भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंयांतल्या वट्ट 186 पंचायतींच्या स्थापने खातीर 10 ऑगस्ट दिसा वेंचणूक जावपाची आसा. आपलो फुडार सुगूर करपा खातीर पवित्र असो संविधानीक अधिकार वापरपाची पांच वर्सांनी एकदांच येवपी वेंचणूक ही एक संद. लोकशाही राज्यांतलो तो एक उत्सव. खंयचोय उत्सव म्हणलो की ताची तयारी ही जायच. येत्या पंचायत वेचणुकेंत दर एका मतदारान खोलायेन अभ्यास करून आनी सद्विवेक बुद्धीक स्मरून मताचो अधिकार वापरपाची गरज आसा.
लोकशाही प्रणालीं भितर स्वातंत्र्य हें मुळाव्या पांवड्यार सावन मेळपाक जाय अशें महात्मा गांधी म्हणटाले. तशें जालें जाल्यारच दरेक गांव खऱ्या अर्थान प्रजासत्ताक जावंक पावतलो आनी गांवचे जनतेक आपले अधिकार मेळूंक पावतले अशें तांकां दिसतालें. गरज पडल्यार पुराय संवसारा कडेन झुजपा इतलो गांव हो स्वावलंबी जावंक जाय अशें तांचें म्हणणे आशिल्लें. आपल्या गरजां खातीर गांवच्या लोकांनी शेजाऱ्यां कडेन अवलंबून रावचें पडपाक जायना अशी तांची धारणा आशिल्ली. पंचायत वेंचणुकांत मताचो अधिकार वापरतना आमी आयच्या काळाक अनुसरून महात्मा गांधीजींची थळाव्या स्वराज संस्थे विशींची संकल्पना जाणून घेवपाची गरज आसा.
गांवची सत्ता गांवांतल्या सामान्य लोकांनी चलोवची ही ग्रामपंचायतींची संकल्पना. स्वराज्यांत सत्ता ही समाजांतल्या सकयल्या थरावेल्या लोकां कडेन आसची अशें गांधीजींक दिसतालें. मुळाव्या पांवड्यावेल्या प्रस्नांची जाणीव थळाव्यांकच बेस बरी समजता. आपल्या समस्यांचेर उपाय काडपाचो मार्ग तांकांच वेवस्थीत खबर आसता. देखून हो वावर गांव पांवड्यारच जावचो देखून पंचायतींची संकल्पना स्वातंत्र्या उपरांत गांधीजी आनी हेर फुडाऱ्यांनी मांडिल्ली. गांवांतल्या दरेके व्यक्तीन आत्मनिर्भर जावचें असो पंचायती राज वेवस्थेचो उद्देश आशिल्लो आनी आयजय आसा.
पंचायत हें आदल्या काळार गांवांतलीं किजिलां वा वाद मिटोवपा खातीरचें म्हत्वाचें व्यासपीठ आशिल्लें. कोणाचेरय अन्याय जालो जाल्यार तो पंचायतीं कडेन न्याय मागतालो. पंचायत फिर्यादी आनी आरोपीचें म्हणणे आयकून घेवन मागीर योग्य तो निवाडो दिताली. हो निवाडो सगल्यांक मान्य आसतालो. सरपंच म्हणल्यार अडी अडचणींक पावपी म्हूण ताची नामना आसताली. आयज साबार पंचायती वाद वा किजिलां तयार करपी व्यासपिठां जाल्यांत.
गोंयच्या मुक्ती उपरांत गांवां- गांवांनी शाळा आयल्यो. तरनाटे शिक्षीत जावंक लागले. तांचो शारां कडेन संबंद आयलो. शारां वरीच आपलो गांव विकसीत आनी आधुनीक जावचो अशीं तांकां सपनां पडूंक लागलीं. हीं सपना साकार जातलीं जाल्यार हातांत सत्ता जाय म्हणपाचें तांकां दिसपाक लागलें. आनी पंचायतींत अणभवाच्या नेटार पंच- सरपंचपद सांबाळपी लोकांची सुवात शिक्षीत तरनाट्यांनी घेवंक सुरवात केली.
कालांतरान गांवांनी व्हड व्हडले प्रकल्प येवपाक सुरवात जाली. आमदार, मंत्र्यांचो ह्या प्रकल्पांक आशिर्वाद आसतालो. ह्या प्रकल्पांचो आपल्याक कांयच उपेग ना हाची जाणविकाय गांवच्या लोकांक जावंक लागली. ह्या प्रकल्पांक लागून गांवचो एकवट, गांवची वळख, संस्कृती इबाडटा म्हणपाचो हुस्को तांकां जावंक लागलो. लोकांनी ताचे आड आवाज काडपाक आरंभ केलो. अश्या वेळार आमदार मंत्र्यांनी थळाव्या पंच- सरपंचाक फितोवन प्रकल्पांक फाटल्या दारान ना हरकत दाखले मेळोवन दिवपाक आरंभ केलो. पंच- सरपंच जावप म्हणल्यार जोडपाचें साधन ही रीत ग्रामपंचायतींनी रुजपाक लागली. दर्या देगेवेल्या वा उद्देगीक वसणूक आशिल्ल्या पंचायतींनी तर पंच सरपंच अर्थीक नदरेन गब्बर जावंक लागले. लोकभावनेची कदर करचे सुवातेर आपलो सुवार्थ पंच- सरपंचाक म्हत्वाचो दिसूंक लागलो.
हाचो परिणाम म्हूण लोकांचें हीत कुशीक उरून भ्रश्टाचार, अस्थिरता, नियोजनाचो अभाव आदी समस्यांनी पिडेस्त पंचायती घडपाक लागल्यो. पांच वर्सांच्या काळांत धा- बार मेरेन सरपंच बदलपाक लागले. आपलो सुवार्थ सादना जाल्यार सरपंच बदलप ही रीत सुरू जाली. पांच वर्सांच्या काळांत सरपंचपद एकामेकांमदीं वाटून घेवपाची लोकशाहीच्या तत्वांक काळें फासपी एक नवी कल्पना फाटल्या कांय वर्सांत आमकां साबार पंचायतीनी पळोवंक मेळ्ळ्या.
पंच म्हूण निवडून येतल्याची उणीच शिक्षणीक आनी समाजीक पात्रताय गरजेची आसा. गांवचो पंच हो सगल्यांक एकचारान दवरपी आसपाक जाय. गांवचो विकास कसो सादचो हाचे विशींचो आराखडो ताचेकडेन आसपाक जाय. गांवच्या सामान्य लोकांच्या प्रस्नांची ताका जाणीव आसपाक जाय. केंद्र वा राज्य शासनाच्यो विंगड येवजणो गरजेवंतां मेरेन पावचे नदरेन आनी तांकां ताचो उण्यात उण्या प्रक्रिये बगर लाव घेवंक मेळटलो हाचे खातीर वावुरपाक जाय.
आयज भोवतेक पंच हे थळाव्या आमदार वा हेर फुडाऱ्यांच्या नाड्यार निवडून येतात. उपरांत खामसुत्रीं बावल्यांवरी तांकां फुडाऱ्यांच्या तालार नाचचें पडटा. देखूनच, पंचायतींत स्वतंत्र विचारांचे आनी अस्तित्वाचे पंच निवडून येवंक जाय.
वेंचणुकेक उमेदवार म्हूण जांणी अर्ज भरला त्या सगल्यांनी आपलो जाहीरनामो मतदारां मुखार दवरपाक जाय. पंच म्हूण निवडून येवपी आपलो प्रतिनिधी चारित्र्यवान, निश्कलंक, बुदवंत, फुडाराची नदर आशिल्लो, सामान्यां विशीं कळकळ आशिल्लो आसचो हाची जतनाय मतदारांनी घेवची. निखळ पयशांच्या नेटार निवडून येवपाचीं सपनां पळोवपी लोकांक आमी निवडून दिवंक फावना. तशें जाल्यार आमी आमच्याच पांयार फातोर घालून घेतिल्ले वरी जातलें.
पंचायत वेंचणुकेंत आमी मतदान करया. मत दान करप हो आमच्या जाणटेल्यांनी घडयिल्लो सुंदर वाक्प्रचार. आमी मत विक्री करूंक फावना. विक्रेंतल्यान पयसो मेळटा आसत पूण दानांतल्यान आनंद मेळटा. तो आनंद आमी सगलींच घेवया. 186 पंचायतींची वेंचणूक फाल्यांच्या उज्वल गोंयची बुनयाद थारूं दी.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.